адпачы́нак, -нку, мн. -нкі, -нкаў, м.

1. Перапынак у рабоце, у якім-н. занятку для аднаўлення сіл.

Працавалі без адпачынку.

2. Часовае вызваленне ад службы, работы для аднаўлення сіл, для лячэння і пад.; водпуск.

Права на а.

Чарговы а.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

забры́ць, ‑брыю, ‑брыеш, ‑брые; зак., каго.

Уст. Прызнаць годным да вайсковай службы; забраць у салдаты.

•••

Забрыць лоб каму — тое, што і забрыць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

камісава́цца, ‑суюся, ‑суешся, ‑суецца; зак. і незак.

Разм. Вызваліцца (вызваляцца) на медыцынскай камісіі ад ваеннай службы, работы і пад. па стану здароўя.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ад’юта́нт, ‑а, М ‑нце, м.

Афіцэр, прызначаны для выканання даручэнняў военачальніка або абавязкаў штабной службы. У хату ўвайшоў Міша Глінскі, ад’ютант камандзіра. Кулакоўскі.

[Ад лац. adjutans, adjutantis — памочнік.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Не́ці: нецямі не адбудзеш («ссылка на неимение», Гарэц.), параўн. рус. нети ’дваране, якія не нясуць дзяржаўнай службы’: пробыл в нетех. Да нет ’няма’, гл. Фасмер, 3, 68; сюды ж, паводле Карскага (2–3, 77), адносіцца і мін. пець ’невядома’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

крэ́йсер, ‑а, м.

Быстраходны карабель з магутным артылерыйскім і ракетным узбраеннем, прызначаны для разведвальнай, дазорнай службы і актыўных баявых дзеянняў. Лёгкі крэйсер. Цяжкі крэйсер.

[Гал. kruiser.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пагна́ць сов.

1. в разн. знач. погна́ть;

п. ста́так — погна́ть ста́до;

п. зве́ра — погна́ть зве́ря;

п. са слу́жбы — погна́ть со слу́жбы;

2. прост. (отправить куда-л. насильно) угна́ть;

пало́нных ~на́лі ў тыл — пле́нных угна́ли в тыл

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

спе́рці², сапру́, сапрэ́ш, сапрэ́; сапро́м, сапраце́, сапру́ць; спёр, спе́рла; сапры́; спёрты; зак., каго-што (разм.).

1. Украсці.

С. грошы.

2. што. Ссунуць, сабраць у адно месца.

С. мэблю ў адзін пакой.

3. перан., каго. Прагнаць з пасады, службы.

С. з пасады старшыню.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

капіта́н, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Афіцэрскае званне або чын, а таксама асоба, якая мае гэта званне.

К. медыцынскай службы.

К.-лейтэнант.

К. 3-га рангу.

2. Камандзір судна.

К. карабля.

3. Кіраўнік спартыўнай каманды.

К. валейбольнай каманды.

|| прым. капіта́нскі, -ая, -ае.

К. мосцік.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

фармуля́р, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. У дарэвалюцыйнай Расіі: паслужны спіс, куды заносіліся звесткі аб праходжанні службы чыноўнікамі.

2. Ліст, кніга або бланк, куды заносяцца асноўныя звесткі пра стан і эксплуатацыю механізма, збудавання (спец.).

Ф. машыны.

3. Бібліятэчная ўліковая картка.

|| прым. фармуля́рны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)