призыва́ться

1. (на военную службу) прызыва́цца;

2. страд. зва́цца, клі́кацца; прызыва́цца; закліка́цца; см. призыва́ть;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

слу́жба в разн. знач. слу́жба, -бы ж.;

во́инская слу́жба во́інская слу́жба;

слу́жба свя́зи слу́жба су́вязі;

поступи́ть на слу́жбу паступі́ць на слу́жбу;

верну́ться со слу́жбы вярну́цца са слу́жбы;

◊

не в слу́жбу, а в дру́жбу погов. не па слу́жбе, а па дру́жбе;

сослужи́ть слу́жбу (кому-л.) зрабі́ць паслу́гу (каму-небудзь), удружы́ць;

солда́т спит — слу́жба идёт погов. ку́хар спіць, а булён кіпі́ць; ба́бка спіць, а гусе́й пасе́;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

яфрэ́йтар, ‑а, м.

Першае вайсковае званне, якое прысвойваецца салдату. Мікіта за добрую службу выйшаў у яфрэйтары. Галавач. // Асоба, якая мае гэта званне.

[Ням. Gefreiter.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

даслужы́ць, ‑служу, ‑служыш, ‑служыць; зак.

1. што. Прабыць на службе астатак устаноўленага тэрміну. Даслужыць абавязковую ваенную службу. □ [Кныша] на два гады адправілі ў дысцыплінарны батальён, каб пасля ён вярнуўся ў часць і даслужыў радавым у сваёй батарэі астатні тэрмін службы. Няхай. // Скончыць царкоўную службу. Даслужыць абедню.

2. Праслужыць да пэўнага часу, узросту. Даслужыць да зімы. Даслужыць да пенсіі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прызыўні́к, ‑а, м.

Той, хто прызываецца на вайсковую службу. У Беларусь Зыбін трапіў прызыўніком. Мележ. У клубе камсамольцы рыхтавалі прызыўнікам развітальны вечар. Гроднеў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паме́сце, ‑я, н.

Асабістае (у адрозненне ад вотчыны) зямельнае ўладанне ў феадальнай Расіі да 18 ст., якое цар дараваў за ваенную і іншую службу дзяржаве.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

выко́нваць несов.

1. исполня́ть;

2. (осуществлять) выполня́ть, исполня́ть; соверша́ть, производи́ть;

3. (обязанности и т.п.) исполня́ть, выполня́ть, нести́;

в. абавя́зкі — исполня́ть (нести́) обя́занности;

в. слу́жбу — нести́ слу́жбу;

4. (правила, законы) выполня́ть, соблюда́ть;

1-4 см. вы́канаць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прыткну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся; зак.

1. да каго-чаго. Злёгку дакрануцца да каго-, чаго-н.

П. да пляча.

2. Прымасціцца, прысесці дзе-н. (разм.).

П. на краі канапы.

3. перан. Уладкавацца, трапіць на службу, на працу і пад. (разм.).

П. ў канцылярыю.

|| незак. прытыка́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

выко́нваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

1. Незак. да выканаць.

2. Строга прытрымлівацца чаго‑н. Выконваць законы. Выконваць санаторны рэжым.

3. Здзяйсняць, несці грамадзянскія абавязкі. Выконваць службу.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Лен ’феод’, ленны, ст.-бел. ленный ’васальны’ (XVI ст.) запазычаны са ст.-польск. lenny, liński, leński, якія выводзяцца з ням. Lehen, с.-в.-ням. lēhen, lēn ’зямля, дадзеная сеньёрам васалу за вайсковую службу або за пэўную плату’ < lihen, суч. ням. leihen ’пазычаць’ (Слаўскі, 4, 155).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)