скрыжава́ць, -жу́ю, -жу́еш, -жу́е; -жу́й; -жава́ны; зак.

1. што. Скласці што-н. крыж-накрыж.

С. рукі.

2. каго-што. Зрабіць спарванне розных відаў (жывёл, раслін) для атрымання новай пароды, гатунку.

◊

Скрыжаваць шпагі — уступіць у бой, спрэчку.

|| незак. скрыжо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. скрыжава́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

◎ Кры́мка ’шапка з крымскіх мярлушак’ (Нас.). Да тапоніма Крыж.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Крынжа́к ’далакоп’ (Сцяшк. Сл.)· Магчыма, да крыж© (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

разга́лак, ‑лку, м.

Абл. Месца, дзе што‑н. разгаліноўваецца ў розныя бакі; разгалінаванне. Крыж, што стаяў у пяску на разгалку дарог, абгарэў, счарнеў. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Крыжані́ца ’мяса з хрыбта свінні’ (Вешт.). Да крыж 2 (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

крыжо́вы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да крыжа (у 1–5 знач.).

2. Які па форме нагадвае крыж. Крыжавае скляпенне.

•••

Крыжовы паход гл. паход.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Крыжа́лка ’тушаная бульба, парэзаная скрылямі’ (Янк. Мат.). Да крыж 1 (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

костре́ц

1. (сорт мяса) сцягня́к, род. сцегняка́ м.;

2. (крестец) крыж, род. кры́жа м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

те́льник м.

1. (нижняя рубашка) прост. ні́жняя кашу́ля;

2. уст. (нательный крест) наце́льны крыж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

крыжано́сец, ‑носца, м.

1. Гіст. Удзельнік крыжовых паходаў, які першапачаткова насіў на адзенні крыж з чырвонай тканіны.

2. Жук, шкоднік злакаў, з чорным крыжападобным рысункам на жоўтых надкрылах.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)