геало́гія, ‑і, ж.

Навука аб гісторыі і будове зямной кары і месцазнаходжанні карысных выкапняў.

[Ад грэч. gē — зямля і lógos — вучэнне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

трапасфе́ра, ‑ы, ж.

Ніжні асноўны слой зямной атмасферы, размешчаны да вышыні 8–18 км.

[Ад грэч. tropos — паварот і слова сфера.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фітагеагра́фія, ‑і, ж.

Раздзел батанічнай геаграфіі, які вывучае заканамернасці пашырэння раслін на зямной паверхні.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

флексу́ра, ‑ы, ж.

Спец. Ступенепадобны выгіб слаёў горных народ у выніку дэфармацыі зямной кары.

[Ад лац. flexura — выгіб, крывізна.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мікраклі́мат, -у, М -маце, м.

1. Асаблівасці клімату на невялікім участку зямной паверхні.

2. перан. Узаемаадносіны, умовы працы ў невялікім калектыве, сям’і.

Маральны м.

|| прым. мікракліматы́чны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сейсмі́чны, ‑ая, ‑ае.

Звязаны з ваганнямі зямной кары пры землетрасенні. Сейсмічныя хвалі. Сейсмічныя з’явы. // Такі, дзе часта адбываюцца землетрасенні, якому ўласцівы землетрасенні (пра раён, вобласць). Сейсмічныя зоны. // Прызначаны для рэгістрацыі і вывучэння ваганняў зямной паверхні. Сейсмічная станцыя. Сейсмічныя карты.

[Ад грэч. seismós — ваганне. землетрасенне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Метэо́р ’распаленае цела касмічнага паходжання, якое хутка рухаецца ў зямной атмасферы’ (ТСБМ), мецео́р ’падаючая зорка’ (Інстр. I). Паводле Крукоўскага (Уплыў, 90), запазычана з рус. мовы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

по́люс, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Адзін з двух пунктаў перасячэння ўяўнай восі вярчэння Зямлі з зямной паверхняй, а таксама мясцовасць вакол гэтых пунктаў.

Паўночны п.

2. Адзін з двух супрацьлеглых канцоў электрычнага ланцуга або магніта (спец.).

Дадатны, адмоўны п.

3. перан. Што-н. зусім супрацьлеглае чаму-н. іншаму (кніжн.).

Гэтыя характары — два полюсы.

○

Полюсы свету (спец.) — пункты перасячэння нябеснай сферы т.зв. воссю свету, вакол якой адбываецца сутачнае вярчэнне гэтай сферы.

Паўночны і Паўднёвы полюсы свету.

Полюсы холаду (спец.) — вобласці найбольш нізкіх зімовых тэмператур на зямной паверхні.

Магнітныя полюсы Зямлі (спец.) — пункты на зямной паверхні, у якіх магнітная стрэлка з гарызантальнай воссю вярчэння прымае вертыкальнае становішча.

|| прым. по́люсны, -ая, -ае (да 2 знач.).

П. ток.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сейсмагра́ма, ‑ы ж.

Аўтаматычны запіс пры дапамозе сейсмографа ваганняў зямной кары; стужка з такім запісам.

[Ад грэч. seismós — ваганне, землетрасенне і gramma — запіс.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гляцыяло́гія, ‑і, ж.

Навука аб фізічных уласцівасцях леднікоў, іх паходжанні і ўплыве на развіццё зямной паверхні.

[Ад лац. glacies — лёд і грэч. logos — вучэнне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)