ла́цкан, ‑а, м.

Адварот на грудной частцы вопраткі, якая зашпільваецца. На лацкане пінжака [дырэктара] — зеленаваты значок сельскагаспадарчай акадэміі. Кулакоўскі. З усіх, хто ў зале, бадай адзін .. [Веньямін] парыцца ў чорным пінжаку з вялікімі адвіслымі лацканамі. Навуменка.

[Ад ням. Lätzchen.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

атарапе́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.

Прыйсці ў замяшанне, разгубіцца ад нечаканасці, спалоху. У зале засмяяліся. Тодар атарапеў ад нечаканасці і абразы. Крапіва. Дыхнула полымем яму аж у самы твар. Выжлятнік закашляўся, адскочыў быў, атарапеў. Пташнікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

галс, ‑а, м.

1. Снасць паруснага судна, якой прымацоўваецца да мачты ніжні пярэдні вугал косага паруса.

2. Напрамак руху судна адносна ветру. Правы галс. Левы зале. Змяніць галс.

3. Адрэзак шляху судна ад павароту да павароту.

[Гал. hals.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адкідны́, ‑ая, ‑ое.

Які можа адкідвацца, адкінуцца (у 2 знач.) (пра што‑н., замацаванае адным краем). У зале рассядаліся гледачы: стукалі адкідныя крэслы, шморгалі ногі. Карпюк. Чорная, з адкідным верхам машына ішла па самай сярэдзіне вуліцы. Лобан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ава́цыя, ‑і, ж.

Калектыўнае выказванне працяглымі воплескамі, радаснымі воклічамі (звычайна на тэатральных пастаноўках, мітынгах) адабрэння чаго‑н., захаплення чым‑н. Гучнай авацыяй і крыкам «ура» пакрылася прамова камандзіра. Каваль. Грыміць авацыя у зале — Нібы прыбой магутны б’е. Гілевіч.

[Лац. ovatio — радасць, весялосць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нара́дны, ‑ая, ‑ае.

1. Які робіцца па нараду (у 1 знач.). Нарадныя работы.

2. у знач. наз. нара́дная, ‑ай, ж. Памяшканне, дзе выдаюць, атрымліваюць нарады на работу. Мы сабраліся на трэцім паверсе шахтакіраўніцтва ў вялікай зале-нараднай. Скрыган.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сці́шыцца, -шуся, -шышся, -шыцца; зак.

1. Стаць больш павольным (пра рух машыны).

Машыны сцішыліся.

2. Пра гукі, шумы: стаць цішэйшым, бясшумным; сціхнуць.

У зале сцішыліся гукі акардэона.

Перад навальніцай усё сцішылася.

3. Перастаць хвалявацца; супакоіцца, змоўкнуць.

Дзіця паплакала і сцішылася.

4.(1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Пра з’явы прыроды: паменшыцца ў сіле; спыніцца.

Раніцай дождж сцішыўся.

5. Прыйсці ў стан нерухомасці, спакою.

Мора к вечару сцішылася.

|| незак. сці́швацца, -аюся, -аешся, -аецца і сціша́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

тле́нны, ‑ая, ‑ае.

1. Які разбураецца; часовы, недаўгавечны. Цішыня ды рэшткі рэчаў тленных, толькі ў зале нейкай, у куце, нібы ў сне, смяяўся бог каменны з гронкай вінаграднаю ў руцэ. Русецкі.

2. Уласцівы тленню, тлену, выкліканы ім. Тленны пах.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

васьмяры́к, ‑мерыка, м.

1. Назва запрэжкі з васьмі коней.

2. Старая мера вагі, аб’ёму і пад. па восем якіх‑н. адзінак; прадмет з васьмі частак. Гіра васьмярык (вагой 8 фунтаў). □ Мы павесілі.. дзве лямпы — дванаццацярык на сцэне і васьмярык у зале. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рассусо́льваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Разм. Доўга разважаць, гаварыць; траціць час на размовы. [Харчаў] перасіліў гоман у зале. — Я, канешне, рассусольваць не люблю, але з людзьмі невінаватымі я гавару вытрымана і ветліва. Мележ. — Пайшлі, нечага тут рассусольваць з ім, — як заўсёды, узгарэлася Прусава. Асіпенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)