абудзі́цца, абуджу́ся, абу́дзішся, абу́дзіцца; зак.

1. Тое, што і прачнуцца.

А. на досвітку.

А. ад крыку.

2. перан. Ажывіцца, напоўніцца шумам, гоманам.

Вуліца абудзілася ад начной цішыні.

Прырода абудзілася да новага жыцця.

3. перан. Узнікнуць, выявіцца (пра пачуцці, уласцівасці, якасці).

Абудзілася пачуццё адказнасці за справу.

4. Вярнуцца да жыцця, дзейнасці, аднавіць жыццёвыя працэсы.

Прырода абудзілася да новага жыцця.

|| незак. абуджа́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

жыццесцвярджа́льны, -ая, -ае.

Прасякнуты бадзёрасцю, аптымістычнымі адносінамі да жыцця.

Жыццесцвярджальнае мастацтва.

|| наз. жыццесцвярджа́льнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ба́чанне, -я, н.

1. гл. бачыць.

2. Разумовае ўсведамленне, успрыманне навакольнага свету.

Паэтычнае б. жыцця.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

самазабо́йства, -а, н.

Наўмыснае пазбаўленне сябе жыцця; самагубства.

Скончыць жыццё самазабойствам.

|| прым. самазабо́йны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

смертано́сны, -ая, -ае (высок.).

Які пазбаўляе жыцця, выклікае смерць.

С. яд.

|| наз. смертано́снасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

схіл, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Нахіленая паверхня чаго-н.; пакаты спуск.

С. страхі.

С. гары.

2. перан. Набліжэнне канца жыцця.

С. жыцця.

На схіле дзён (гадоў) (кніжн.) — пры набліжэнні старасці.

|| прым. схі́лавы, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

мнагале́цце, -я, н. (уст.).

Абвяшчэнне слоў «многая лета» ў час царкоўнага набажэнства як пажаданне доўгага жыцця.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ажы́ўлены, -ая, -ае.

Поўны жыцця, руху, узбуджэння, дзейнасці.

Ажыўленая гутарка.

А. гандаль.

|| наз. ажы́ўленасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

руці́на, -ы, ж.

Боязь змен, кансерватызм і застой у справах, ладзе жыцця.

|| прым. руці́нны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

земнаво́дны, -ая, -ае.

Прыстасаваны да жыцця ў вадзе і на сушы.

Земнаводныя жывёлы.

Вывучэнне земнаводных (наз.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)