ландве́р, ‑а, м.

У Прусіі, Германіі, Аўстра-Венгрыі і Швейцарыі ў 19–20 стст. ваеннаабавязаныя запасу другой чаргі. // Вайсковыя часці з гэтых ваеннаабавязаных.

[Ням. Landwehr.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

канцэнтрацы́йны, -ая, -ае.

У выразе: канцэнтрацыйны лагер — месца масавага зняволення і фізічнага знішчэння ваеннапалонных, палітычных праціўнікаў, прадстаўнікоў нацыянальнасцей, якія праследуюцца, і пад. (у перыяд Другой сусветнай вайны ў фашысцкай Германіі і акупаваных ёю краінах, а таксама ў краінах з таталітарным рэжымам у час рэпрэсій) [першапачаткова лагер для ваеннапалонных].

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

рэ́йнскі, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да Рэйна (назва ракі ў Германіі). Рэйнскі ландшафт.

2. у знач. наз. рэ́йнскае, ‑ага, н. Рэйнскае віно, рэйнвейн.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

анабапты́зм, ‑у, м.

Рэлігійны рух, які пачаўся ў Германіі ў 16 ст. супраць афіцыйнай царквы і яе догматаў і набыў форму сацыяльная пратэсту супраць феадальнага прыгнёту.

[Ад грэч. anabaptizo — зноў хрышчу.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фра́у,

Слова, якое ўжываецца пры ветлівым звароце да замужняй жанчыны, а таксама пры называнні яе імя або прозвішча ў Германіі і некаторых іншых краінах. Добры дзень, фрау Марта!

[Ням. Frau.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

піэты́зм, ‑у, м.

1. Рэлігійная плынь, узнікшая ў 17 ст. сярод пратэстантаў Германіі, якая супрацьпастаўляла фармальна-абрадаваму боку рэлігіі містычныя пачуцці.

2. Кніжн. Містычна-набожны настрой, паводзіны (часта фальшывыя).

[Ад лац. pietas.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

геста́па, нескл., н.

Тайная дзяржаўная паліцыя ў фашысцкай Германіі, якая вылучалася крывавымі метадамі расправы са сваімі ахвярамі. Там, у гестапа, гаспадаром усяго быў кат ды яго памочнікі — пісталет і шыбеніца. Кавалёў.

[Ням. Gestapo — скарачэнне ад Geheime Staatspolizei.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

герма́нскі, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да германцаў (у 1 знач.). Германскія мовы. Германскія плямёны.

2. Які мае адносіны да Германіі, германцаў (у 2 знач.); нямецкі. Германская дзяржава. Германскія кайзераўскія войскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

капітуля́цыя, ‑і, ж.

1. Спыненне ваенных дзеянняў і здача пераможцу на прадыктаваных ім умовах. Безагаворачная капітуляцыя. Капітуляцыя фашысцкай Германіі.

2. перан. Адступленне ад сваіх пазіцый, прызнанне свайго бяссілля ў чым‑н.

3. У міжнародным праве — дагавор з пераможаным праціўнікам аб умовах спынення ваенных дзеянняў. Падпісаць капітуляцыю.

[Лац. capitulatio.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

разбо́йны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да разбою. Разбойная банда. Разбойныя справы.

2. Тое, што і разбойніцкі. Разбойны напад фашысцкай Германіі на Савецкі Саюз абарваў мірную працу. Клімковіч. Вядома, сябры, а ў першую чаргу Малашкін і Жарнавік, сёе-тое чулі пра разбойную работу бандытаў. Пестрак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)