кара́, -ы́, ж.
1. Паверхневая частка ствала, галін і кораня дрэвавых раслін.
К. бярозы.
2. чаго або якая. Верхні цвёрды слой на чым-н.
Ледзяная к.
○
Зямная кара — верхняя цвёрдая абалонка Зямлі.
Кара вялікіх паўшар’яў галаўнога мозга; кара галаўнога мозга — паверхневы слой галаўнога мозга ў вышэйшых пазваночных і чалавека.
|| прым. каравы́, -а́я, -о́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сорт, -у, М со́рце, мн. сарты́, -о́ў, м.
1. Тое, што і гатунак.
Першы с. (таксама перан.: пра што-н. вельмі добрае). Мука першага сорту.
2. Разнавіднасць якой-н. культурнай расліны, якая адрозніваецца ад іншых раслін гэтага ж віду якімі-н. каштоўнымі якасцямі.
Высокаўраджайныя сарты пшаніцы.
|| прым. сартавы́, -а́я, -о́е (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
разра́д¹, -у, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.
1. Група, катэгорыя асоб, прадметаў або з’яў, аб’яднаных агульнасцю якіх-н. прыкмет.
Р. раслін.
2. Ступень, афіцыйна зацверджаны ўзровень кваліфікацыі ў прафесіі, спорце.
Токар сёмага разраду.
3. У матэматыцы: месца, якое займае лічба пры пісьмовым абазначэнні ліку.
Лічба другога разраду.
|| прым. разра́дны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
збо́жжа, ‑а, н.
1. Агульная назва хлебных злакавых раслін, з зерня якіх вырабляецца мука і крупы. Пасеяць збожжа. □ У збожжа ўсякая ніва прыбралася, — Хараства там якога няма! Купала. Збожжа прагна лавіла ўзнятымі каласамі сонечнае праменне. Гартны.
2. зб. Зерне, насенне гэтых раслін. Ссыпаць збожжа ў засекі. Змалоць збожжа. □ Я па вуліцы крочу. Калгаснік-сусед Воз вязе, поўна збожжам нагружаны. Расчыняйце вароты, гатуйце засек, Сустракайце вясёлымі ружамі! Панчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
валяр’я́навы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да валяр’яну. Валяр’янавае карэнне. // Прыгатаваны з валяр’яну. Валяр’янавы пастой.
2. у знач. наз. валяр’я́навыя, ‑ых. Сямейства двухдольных шматгадовых травяністых раслін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
казяльцо́вы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да казяльцу. Казяльцовае лісце.
2. у знач. наз. казяльцо́выя, ‑ых. Сямейства раслін, да якога адносяцца казялец, кураслеп, пралеска і інш.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ла́даннікавы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да ладанніку. Ладаннікавы куст.
2. у знач. наз. ла́даннікавыя, ‑ых. Сямейства двухдольных раслін, да якога адносяцца ладаннік, санцацвет і інш.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
малача́евы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да малачаю. Малачаевы сок.
2. у знач. наз. малача́евыя, ‑ых. Сямейства двухдольных раслін, лісты і сцёблы якіх утрымліваюць белы сок.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
маляўні́часць, ‑і, ж.
Уласцівасць маляўнічага. Па сваіх памерах, па багаццю і разнастайнасці жывёл і раслін, па маляўнічасці краявідаў Белавежская пушча вылучаецца сярод усіх лясоў Еўропы. В. Вольскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пад’е́льнік, ‑у, м.
Род шматгадовых сапрафітных травяністых раслін сямейства вертляніцавых з лусачкамі на сцябле, жаўтаватымі лісцікамі і кветкамі, сабранымі ў гронку, якія растуць пераважна ў хвойных лясах.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)