Вы́дранка ’поле сярод лесу на месцы аблогі’ (Яшк., слаўг.); ’упершыню апрацаваны ўчастак зямлі’ (Шатал.). Ад залежнага дзеепрым. выдраны (< выдраць) з суф. ‑ка. Параўн. выдзер, выдзеркі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Ліпчы́ца, лыпчы́ца ’гладун гладкі, Herniaria glabra L.’ (драг., Нар. лекс.). Да лі́пнуць (гл.). Расліна названа паводле паўзучасці сваіх сцяблін, якія, рассцілаючыся, нібы прыліпаюць да зямлі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
скі́ба ж.
1. ломо́ть м.;
с. чо́рнага хле́ба — ломо́ть чёрного хле́ба;
2. (земли) пласт м.;
~бы ўзара́най зямлі́ — пласты́ вспа́ханной земли́;
◊ адрэ́заная с. — отре́занный ломо́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
слой м., в разн. знач. слой, пласт;
ве́рхнія слаі́ гле́бы — ве́рхние слои́ по́чвы;
шыро́кія слаі́ насе́льніцтва — широ́кие слои́ населе́ния;
○ культу́рны с. зямлі́ — культу́рный слой земли́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пазгіна́цца, ‑аецца; ‑аемся, ‑аецеся, ‑аюцца; зак.
Сагнуцца — пра ўсіх, многіх або ўсё, многае. Людзі пазгіналіся. □ Няскошаная каля кустоў трава пачарнела, пазгіналася да зямлі. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
папаме́раць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што і чаго.
Разм. Мераць доўга, неаднаразова; памераць многа чаго‑н. [Уладзімір:] — Эх, колькі я сваімі нагамі папамераў зямлі! Скрыган.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
першадрука́р, ‑а, м.
Той, хто паклаў пачатак кнігадрукаванню. Беларускі першадрукар Францішак Скарына — выдатны вучоны, вялікі асветнік-гуманіст і палымяны патрыёт роднай зямлі. С. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
камо́рніцкі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да каморніка, належыць яму. Каморніцкі абмер зямлі. Каморніцкая рулетка. □ Паўз дарогу бялелі каморніцкія тычкі і межавыя слупы. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
капе́йчына, ‑ы, ж.
Разм. Пра невялікія, мізэрныя грошы. Сушчэвічаў бацька.. зямлі не араў і хлеба не сеяў, а пускаў у ход дробную капейчыну. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кры́лле, ‑я, н., зб.
Крылы. Нудна махалі крыллем над кустом вароны. Чорны. У празрыстым небе трапятаў крыллем каршачок: мусіць, выбіраў на зямлі здабычу. Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)