пераспа́ць, -плю́, -пі́ш, -пі́ць; -пі́м, -піце́, -пя́ць; -пі́; зак.
1. што і бездап. Перабыць які-н. час у стане сну; пераначаваць, правесці ноч дзе-н.
П. у суседзяў.
Пераспім, а раніцай — у дарогу.
2. Праспаць больш, чым трэба (разм.).
3. каго. Праспаць даўжэй за каго-н.
П. усіх.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
до́ўжыцца, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -жыцца; незак. (разм.).
1. Адбывацца на працягу якога-н. часу, цягнуцца нейкі час.
Некалькі хвілін доўжылася гэта сцэна.
2. Здавацца даўжэйшым, больш працяглым, чым звычайна.
Ноч доўжылася бясконца.
|| зак. здо́ўжыцца, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -жыцца (да 2 знач.)
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
свяжэ́ць, ‑эю, ‑эеш, ‑эе; незак.
1. Станавіцца халодным (пра надвор’е, ваду). // У мове маракоў — станавіцца больш моцным (пра вецер). Па сініх прасторах, Дзе вецер свяжэе, Пад сцягам чырвоным Плывуць караблі. Звонак. / у безас. ужыв. Дзень сходзіць. Ад рэчкі свяжэе. Грамыка.
2. Набываць больш яркі, свежы выгляд (пра расліны). Свяжэюць у чэрвеньскіх ранішніх росах Мятліца, званочкі, аер. Тарас.
3. Станавіцца бадзёрым, здаровым, больш свежым (пра чалавека). Пасля купання чалавек свяжэе. // Набываць больш здаровы выгляд. Цела на хвіліну свяжэе, лягчэй дыхаецца. Галавач. А варта было ў той жа момант перамяніцца з’яве — і адразу слёзы як ветрам здувала, шчокі [Марфы] свяжэлі. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
стано́вішча ср., в разн. знач. положе́ние;
міжнаро́днае с. — междунаро́дное положе́ние;
дыві́зія заняла́ больш вы́гаднае с. — диви́зия заняла́ бо́лее вы́годное положе́ние;
◊ гаспада́р с. — хозя́ин положе́ния;
пі́кавае с. — пи́ковое положе́ние
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
паглушэ́ць, ‑эю, ‑эеш, ‑эе; зак.
Стаць, зрабіцца больш глухім (у 1–3 знач.). На хвіліну здалося, што наступіла цішыня, што ўсё замерла, і нібы стукат тракаў паглушэў. Мележ. Неўзаметку арэшнік скончыўся, і хлапчук апынуўся ў густым маладым ельніку. Тут дарога паглушэла яшчэ больш. Вышынскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рвач, ‑а, м.
Разм. Чалавек, які імкнецца атрымаць за сваю работу больш, чым яна каштуе, ці нядобрасумленнымі спосабамі здабыць як мага больш асабістых выгод. Ладавалі заявы звычайна рвачы, спадзеючыся: моў, новы старшыня мала ведае калгас і людзей — самы зручны выпадак ускубнуць, што можна. Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вастрэ́ць, ‑эе; незак.
Станавіцца вастрэйшым. // перан. Рабіцца праніклівым, больш успрымальным. Тады вастрэў і рабіўся калючым.. позірк [Донькі]. Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адбе́гаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Разм. Не мець магчымасці больш бегаць, скончыць бегаць. Ён ужо адбегаў сваё.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гарэлье́ф, ‑а, м.
Скульптурны твор, у якім фігура выступае над плоскасцю больш чым на палавіну свайго аб’ёму.
[Фр. haut-rélief.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мажне́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.
Разм. Рабіцца, станавіцца мажным. Марыля з кожным годам яшчэ больш мажнела. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)