Verbum

мо́дус, ‑а, м.

1. У логіцы — разнавіднасць сілагізму.

2. У філасофіі 17–18 стст. — мінучы стан або мінучая ўласцівасць матэрыі.

3. Кніжн. Спосаб чаго‑н. Модус пагаднення. Модус прадстаўніцтва.

•••

Модус вівендзі — умовы, якія робяць магчымым хоць часовае пагадненне паміж двума варожымі бакамі (лац. modus vivendi — спосаб існавання, жыцця).

[Лац. modus — мера; спосаб; від.]

наве́дацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Зайсці, заехаць да каго‑н., куды‑н., пабываць дзе‑н. [Лабановічу] самому хацелася наведацца да маці такіх слаўных дзяцей, як Лідачка і Коля. Колас. У бальніцу Зоня другі раз не прыйшла, хоць абяцала наведацца. Кулакоўскі. За тыдзень да свята Ігнат Андрэевіч наведаўся ў Мінск. Шамякін.

нядба́йла, ‑ы, ДМ ‑у, Т ‑ам, м.; ДМ ‑е, Т ‑ай, ж.

Разм. Той (тая), хто абыякава адносіцца да сваіх абавязкаў, да справы; лянівы. Нядбайлы не шануюць бацькавага і свайго нічога не здабываюць, а ў гаспадарлівых дзяцей нават дзедаўскае ў пашане, хоць усё зроблена па-свойму. Пшыркоў.

пабадзя́цца, ‑яюся, ‑яешся, ‑яецца; зак.

Разм.

1. Пацягацца, павалачыцца; павандраваць. Пабадзяцца па свеце. □ Мудры дзед. Век зжыў, пабадзяўся па людзях, пабачыў [людзей]. Пташнікаў.

2. Пахадзіць, пагуляць без пэўнай мэты. Пабадзяцца па лесе. □ Тарэнта адчыніў вароты і каня з хл[я]ва выгнаў на двор. — Ідзі хоць пабадзяйся трох[і] па кустах. Галавач.

нахадзі́цца, ‑хаджуся, ‑ходзішся, ‑ходзіцца; зак.

Пахадзіць многа, доўга, уволю. Дзень прамінуў для Міхася неўзаметку, хоць і нахадзіўся ён і напрацаваўся за добры іншы тыдзень. Якімовіч. [У вёсцы] я цудоўна адпачыў, пазнаёміўся з многімі цікавымі людзьмі, нахадзіўся ўдосталь па лесе і сенажацях. Ляўданскі. // Стаміцца, змарыцца ад хады. Нахадзіўся, што ног не чуе.

недарэ́чна, прысл.

1. Прысл. да недарэчны. Дом быў злеплены так недарэчна, што вокны ў ім знаходзіліся на розных узроўнях. Маўр. Час быў трывожны, і музыка гучала неяк дзіка і недарэчна. Няхай.

2. у знач. вык. Неразумна, без сэнсу. [Яўгенавы] словы не зусім спадабаліся Пракопу, хоць пярэчыць было недарэчна. Карпаў.

непава́га, ‑і, ДМ ‑вазе, ж.

Адсутнасць павагі, да каго‑, чаго‑н.; непачцівыя адносіны да каго‑, чаго‑н. Захопнікі без разбору жорстка каралі ўсіх, хто хоць чым-небудзь праяўляў сваю непавагу да іх улады. Кухараў. [Старшыня журы:] — Устаць, загадваю я вам! Іначай вы будзеце адказваць за непавагу і абразу журы. Лынькоў.

прызе́млены, ‑ая, ‑ая.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад прызямліць.

2. у знач. прым. Пазбаўлены ўзвышанага, незвычайнага; прыніжаны. Хоць і многа яшчэ ў творы прыземленага бытавізму, але і бытавізм гэты своеасаблівы. Адамовіч. Талент жа маладога паэта быў даволі значны, каб ён не адчуў усёй шкоды прывязанасці да прыземленага быту. Каваленка.

папрасава́ць, ‑сую, ‑суеш, ‑суе; зак., што.

1. Апрацаваць гарачым прасам што‑н.; выпрасаваць. Кожны з.. [хлапцоў], раскладаючы свае рэчы, думаў, як памыць, папрасаваць і пачысціць сваё адзенне хоць к вялікаму святу. Грахоўскі. Учора Святлана перажыла пакрывалы, пакрухмаліла іх, а сёння папрасавала. Шахавец.

2. і без дап. Прасаваць некаторы час.

баба́шка, ‑і, ДМ ‑шцы; Р мн. ‑шак; ж.

У друкарскай справе — брусок, які выкарыстоўваецца пры наборы для запаўнення пустых месц. Я .. прапаную разгрузіць яго [пісьменніка] «хоць трохі»: пайсці разам заўтра ў друкарню і дайсці да мудрагелі кегляў, шпацый і розных там бабашак, узяць напалам груз тэхнікі газетнай. Шынклер.