трансцэндэ́нтны, ‑ая, ‑ае.
1. У ідэалістычнай філасофіі — недаступны чалавечаму пазнанню, недасягальны для чалавечага розуму.
2. Спец. Які не можа быць вылічаны пры дапамозе алгебры або быць выражаны алгебраічна. Трансцэндэнтная функцыя. // Які вывучае падобныя велічыні, паняцці. Трансцэндэнтная матэматыка.
[Ад лац. transcendens, transcendentis — які выходзіць за межы.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
я́сельны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да ясляў (у 1 знач.). Ясельная агароджа.
2. Які мае адносіны да ясляў (у 2 знач.). Ясельная група. Ясельны ўзрост.
3. Які наведвае або можа наведваць дзіцячыя яслі. Ясельныя дзеці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паглыну́ць сов., в разн. знач. поглоти́ть;
пясо́к ~ну́ў ваду́ — песо́к поглоти́л во́ду;
каляро́вае шкло мо́жа п. праме́ні, які́я прахо́дзяць праз яго́ — цветно́е стекло́ мо́жет поглоти́ть лучи́, кото́рые прохо́дят че́рез него́;
рабо́та ~ну́ла — шмат ча́су рабо́та поглоти́ла мно́го вре́мени
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Дрыль ’дрыль’ (БРС, Сл. паўн.-зах.), ’лобзік’ (Шат.). Рус. дрель (старое таксама дриль). Фасмер (1, 537) прымае запазычанне з гал. drilboor або ням. Drillbohrer ’тс’. Шанскі (1, Д, Е, Ж, 190) мяркуе, што трэба дапусціць пры запазычанні польск. пасрэдніцтва (польск. dryl, drel). Дадатковым аргументам тут, паводле Шанскага, можа быць напісанне ў Даля дриль, дрыль (апошняе можа ўказваць на польск. dryl).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Бу́лыўка ’вежа на царкве, купал’ (Бяльк.). Няясна. Можа, звязана з булава́ і да т. п.? Да націску параўн. бу́лава ’булдавешка’ (Бесар.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Бязу́ла ’гультай’ (Касп.), бязу́льны ’свавольны, гарэзлівы’ (БРС). Няяснае слова. Можа, да без і ул‑ (вуліца)? Параўн. рус. безу́ла і г. д.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гуза́к, ‑а, м.
Разм. Тое, што і гуз. Сінія гузакі відны былі на лбе, падцёкі — ля скроняў, а на самой галаве нічога небяспечнага не заўважалася. Кулакоўскі. Кара на .. [ліпах] патрэскалася, паміж шурпатых гузакоў лёгка можа ўмясціцца дзіцячы кулак. Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́селкі, ‑лак; адз. няма.
Невялікае паселішча, якое ўзнікла на новым месцы ў выніку перасялення з іншых населеных пунктаў. Калгас маленькі, не калгас — хутчэй хутар, выселкі. Хадкевіч. [Бабка:] — Чулі, можа, Сяльцо?.. Гэта — выселкі з нашае ж вёскі, двароў дзесяць. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абы-што́, абы-чаго.
1. займ. няпэўны. Што‑н., што папала.
2. у знач. наз. Разм. неадабр. Непатрэбшчына, абсурд, глупства. — Пакінь гаварыць абы-што! — Пятро заўсёды быў спакойны і разважлівы. Новікаў. [Антон:] — Можа я пагаварыў табе абы-чаго? Ермаловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гарніту́р, ‑а, м.
1. Поўны набор, камплект прадметаў пэўнага прызначэння. Гарнітур мэблі. Гарнітур бялізны.
2. Разм. Касцюм. [Шаманскі] сёння выглядаў незвычайна маладым. Можа, яго маладзіў новы сіняга бастону гарнітур, белы каўнер сарочкі з бардовым гальштукам, нізка выстрыжаныя скроні. Дуброўскі.
[Фр. garniture.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)