Вярабя́к ’верабей’ (шчуч., З нар. сл.). Да верабей (гл.). Суф. ‑як узнік, магчыма, пад уплывам літ. ‑iùkas: žvirbliùkas, žvirbliū́kštis ’верабейка’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Віліно́к ’птушка велічынёй з жаваранка’ (Бяльк.). Няясна. Магчыма, суадносіцца з літ. žvilúoti ’гайдацца, хістацца, калыхацца’, lingúoti ’разгойдацца, раскалыхацца, разгушквацца, ківацца’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Гайстры́ць ’вастрыць’ (Сцяц. Мат. Гом., 3). Да *ostriti (> вастры́ць) з пратэтычным г‑ (замест в‑ літ. мовы) і з «устаўным» ‑й‑.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ґізка́ снасць для лоўлі ракаў’ (Сл. паўн.-зах.). Паводле Сл. паўн.-зах., запазычанне з літ. gižỹs ’станок для віцця вяровак’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Зажве́рыць ’ударыць, стукнуць’ (смарг., Сл. паўн.-зах.). Відаць, з літ. žveriáuti ’паляваць’ са зменай семантыкі і прэфіксам (як лакальнае запазычанне).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ке́пель ’плечы’ (Сцяшк. Сл.), ’загрывак, патыліца, карак’ (Нар. лекс., Жыв. сл.). Запазычанне з літ. kepalas ’спіна, горб’ (Лаўчутэ, Балтизмы, 134).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ке́ркаць ’цяжка дыхаць’ (Сцяшк. Сл.), ’гагатаць’ (Сл. паўн.-зах.). Гукапераймальнае, відаць, балт. паходжання. Параўн. літ. kerkti ’кракаць’ (там жа, 458).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кулі́сак ’сноп, абмалочаны не да канца’ (Нар. лекс.). Балтызм. Параўн. літ. kūlys ’звязка, сноп доўгай саломы’ (Лаўчутэ, Балтизмы, 14–15).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Куна́цца ’Спатыкацца, аступацца’ (Сл. паўн.-зах.). Ці не балтызм? Параўн. літ. kunóti ’біць, удараць’, калі *купаць азначала ’удараць’, кунацца — ’ударацца’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Матке́дніца ’жаночая кашуля’ (іўеў., Сл. ПЗБ). Няясна. Магчыма, у выніку кантамінацыі літ. marškiniaĩ ’кашуля’ і бел. спадніца (цяжкасці ў кансанантызме).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)