Тэ́скаць ‘нясці нешта патайное, ды неаднаразова’ (баранав., Мілк. Сл.). З вялікай верагоднасцю суадносіцца з таска́ць (гл.) пры чаргаванні а > э ў сувязі з пераносам націску на першы склад дзеяслова шматкратнага дзеяння; пра «адноўленае» пад націскам э на месцы карэннага а гл. Карскі 1, 104; аналагічна штаны́/штэ́нікі і пад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
штат¹, -у, М шта́це, мн. -ы, -аў, м.
1. Пастаянны склад супрацоўнікаў якой-н. установы.
Скарачэнне штатаў.
Залічыць у ш.
2. звычайна мн. Дакумент пра лік і пасады супрацоўнікаў установы і іх функцыі.
Пераглядаць штаты.
◊
Належыць па штаце — пра тое, што адпавядае службоваму, грамадскаму становішчу, заслугам і пад.
|| прым. шта́тны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
магазі́н, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Памяшканне для гандлю чым-н.; крама.
Прамтаварны м.
2. Каробка або трубка ў апараце або прыборы, куды закладваецца што-н., напр., патроны ў аўтамат (спец.).
3. Рэзервуар у лямпе, куды наліваюць газу.
4. Склад, будынак для захавання чаго-н. (уст.).
Артылерыйскі м.
|| прым. магазі́нны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
нямно́гае, ‑ага, н.
Нязначная частка чаго‑н. Камлюк вырваў з блакнота лісток і, напісаўшы на ім некалькі слоў, працягнуў яго Ірыне Мікалаеўне. — Зайдзіце на склад... Нямнога, але тое-сёе выберыце там з прэпаратаў. На першы выпадак... М. Ткачоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
укра́паць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
1. Зрабіць крапіны ў чым‑н.
2. (часцей у форме дзеепрым. зал. пр.); перан. Уключыць, увесці ў склад чаго‑н. асобнымі кускамі, часткамі, крапінамі. У лесастэпе сярод стэпавай расліннасці ўкрапаны невялікія ляскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шхе́ры, ‑аў; адз. няма.
Спец. Скалістыя астравы побач з моцна зрэзанымі марскімі берагамі; прыбярэжны марскі раён, у склад якога ўваходзяць такія астравы. Здаецца, ці выгляне сонца калі. Ад левага борта скалістыя шхеры, Ад правага — голыя горы ўдалі. Танк.
[Ад швед. skär — скалісты востраў.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ву́гальны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да вугалю; багаты вугалем. Вугальны пыл, пласт, басейн. // Зроблены з вугалю. Вугальныя электроды. // Які займаецца здабычай вугалю. Вугальная прамысловасць. // Прызначаны для здабычы, захавання, перавозкі вугалю. Вугальны склад. Вугальны камбайн.
•••
Вугальная кіслата гл. кіслата.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
масляні́сты, ‑ая, ‑ае.
1. У склад якога ўваходзіць масла; тлусты. Нафта — масляністая вадкасць з рэзкім пахам. □ Плавіліся ў масляністай вадзе залацістыя зоры, рэдкія агеньчыкі партовых ліхтароў. Лынькоў.
2. Як бы пакрыты слоем масла. Масляністыя светлыя вочы [Віктара] насмешліва бліснулі. Ваданосаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ячэ́йка, -і, ДМ -йцы, мн. -і, ячэ́ек, ж.
1. Паглыбленне, дзірачка і пад. (у цэлай сістэме падобных).
Ячэйка сотаў.
2. Невялікая арганізацыйная група, дробная адзінка, якая ўваходзіць у склад якога-н. аб’яднання або грамадскай арганізацыі.
Сям’я — пярвічная я. грамадства.
Падпольная я.
3. Невялікі акоп для аднаго стралка (спец.).
Агнявая я.
|| прым. ячэ́йкавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
о́блик м.
1. (очертание) абры́с, -су м.; (черты) ры́сы, род. рыс, ед. ры́са, -сы ж.; (внешний вид) вы́гляд, -ду м.; (внешность) во́нкавы вы́гляд;
2. (образ) аблі́чча, -чча ср.; (душевный склад) склад, род. скла́ду м.;
приня́ть о́блик кого́-, чего́-л. прыня́ць вы́гляд (аблі́чча) каго́-, чаго́-не́будзь;
о́блик Санкт-Петербу́рга аблі́чча (вы́гляд) Санкт-Пецярбу́рга.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)