поме́шанныйI
1. прил. (сумасшедший) звар’яце́лы;
2. прил., перен. (испытывающий пристрастие к кому-, чему-л.) / быть поме́шанным (на ком, чём) страшэ́нна (шалёна, да вар’я́цтва) захапі́цца (кім, чым); страшэ́нна (шалёна, да вар’я́цтва) палюбі́ць (каго, што); не по́мніць сябе́ ад захапле́ння (кім, чым), ад лю́басці (да каго, да чаго); стра́ціць ро́зум ад захапле́ння (кім, чым), ад лю́басці (да каго, да чаго);
он поме́шан на му́зыке ён страшэ́нна (шалёна, да вар’я́цтва) захапі́ўся му́зыкай (палюбі́ў му́зыку), ён не по́мніць сябе́ (стра́ціў ро́зум) ад захапле́ння му́зыкай;
3. сущ. вар’я́т, -та м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
спина́ ж. спі́на, -ны ж.; пле́чы, род. плячэ́й и плеч;
взвали́ть но́шу на́ спину узвалі́ць но́шу на пле́чы;
распрями́ть спи́ну вы́прастаць спі́ну (пле́чы);
◊
на со́бственной спине́ (испыта́ть, узна́ть что́-л.) на ўла́снай спі́не (зазна́ць што-не́будзь);
выезжа́ть на чье́й-л. спине́ выязджа́ць на чыёй-не́будзь спі́не;
гнуть спи́ну гнуць спі́ну;
за спино́й (у кого-л.) де́лать (что-л.) за пляча́мі (у каго-небудзь) рабі́ць (што-небудзь);
поверну́ться спино́й (к кому-л.) павярну́цца пляча́мі (да каго-небудзь);
показа́ть спи́ну паказа́ць спі́ну;
нож в спи́ну нож у спі́ну.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дзве́ры ед. нет дверь ж.;
○ глухі́я дз. — глуха́я дверь;
ца́рскія дз. — церк. ца́рские врата́;
◊ палі́тыка адчы́неных дзвярэ́й — поли́тика откры́тых двере́й;
лама́цца (бі́цца) у адчы́неныя дз. — ломи́ться в откры́тую дверь;
дзень адчы́неных дзвярэ́й — день откры́тых двере́й;
пры зачы́неных дзвяра́х — при закры́тых дверя́х;
паказа́ць на дз. — (каму) показа́ть (указа́ть) на дверь (кому);
дз. ў дз. — дверь в дверь;
сту́кацца ў дз. — стуча́ться в дверь;
зачыні́ць дз. — (перад кім) закры́ть дверь (перед кем);
бра́знуць дзвяра́мі — хло́пнуть две́рью;
дз. не стыка́юцца — дверь не закрыва́ется
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вы́явіць сов.
1. обнару́жить, прояви́ть, вы́явить; показа́ть; вы́казать; вы́разить;
в. та́лент — обнару́жить (прояви́ть, вы́явить) тала́нт;
в. сябе́ зна́ўцам чаго́-не́будзь — прояви́ть (показа́ть) себя́ знатоко́м чего́-л.;
в. любо́ў да каго́-, чаго́-не́будзь — прояви́ть (вы́казать, вы́разить) любо́вь к кому́-, чему́-л.;
2. (доказать неоспоримо) установи́ть; вскрыть; (раскрыть содержание понятия) определи́ть;
в. факт (і́сціну) — установи́ть факт (и́стину);
в. су́тнасць з’я́вы — вскрыть (определи́ть) су́щность явле́ния;
3. (раскрыть недостатки, доказать виновность) обнару́жить, обнажи́ть, вы́явить, вскрыть, откры́ть; изобличи́ть;
4. разг. вы́писать;
в. кватара́нта — вы́писать квартира́нта
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
магі́ла ж.
1. моги́ла;
вы́капаць ~лу — вы́рыть моги́лу;
2. перен., разг. (конец, смерть) гроб м.;
○ бра́цкая м. — бра́тская моги́ла;
◊ глядзе́ць у ~лу — смотре́ть в моги́лу;
зве́сці (увагна́ць) у ~лу — свести́ в моги́лу, вогна́ть в гроб;
адно́й наго́й у ~ле стая́ць — одно́й ного́й в моги́ле стоя́ть;
сысці́ ў ~лу — сойти́ в моги́лу;
гарба́тага м. вы́правіць — горба́того моги́ла испра́вит;
забі́ць асі́навы кол у ~лу — заби́ть оси́новый кол в моги́лу;
капа́ць ~лу — (каму) копа́ть моги́лу (кому);
ле́гчы ў ~лу (зямлю́) — лечь в моги́лу (в зе́млю)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
займа́цца I несов.
1. (приступать к занятиям) занима́ться;
2. (проявлять внимание к кому-л.) занима́ться;
3. разг. (с кем, чем-л.) свя́зываться;
1-3 см. заня́цца I;
4. занима́ться; учи́ться;
ву́чні ~ма́юцца ў шко́ле ў дзве зме́ны — ученики́ занима́ются (у́чатся) в шко́ле в две сме́ны;
5. промышля́ть; занима́ться;
з. рыбало́ўствам — занима́ться рыболо́вством;
6. страд. занима́ться; развлека́ться; см. займа́ць 1;
◊ з. бала́чкамі — ля́сы точи́ть
займа́цца II несов.
1. (начинать светать) занима́ться;
2. загора́ться, занима́ться;
1, 2 см. заня́цца II;
◊ з. на дзень — бре́зжить, бре́зжиться
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зарабі́ць сов.
1. зарабо́тать;
з. сто ты́сяч рублёў — зарабо́тать сто ты́сяч рубле́й;
на гэ́тай спра́ве нічо́га не заро́біш — на э́том де́ле ничего́ не зарабо́таешь;
2. заде́лать;
з. дзі́рку — заде́лать дыру́;
3. разг., перен. зарабо́тать; (наказание, взыскание — ещё) схлопота́ть;
з. дзяся́тку — зарабо́тать деся́тку;
з. вымо́ву — зарабо́тать (схлопота́ть) вы́говор;
◊ з. па ка́рку — схлопота́ть по ше́е;
з. сваі́м мазалём — зарабо́тать свои́м трудо́м;
з. на абара́нкі — доста́ться на калачи́ (кому);
з. на арэ́хі — зарабо́тать на оре́хи;
з., як Забло́цкі на мы́ле — погов. погоре́ть, оста́ться ни с чем
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ро́ўны
1. в разн. знач. ро́вный; (без изгибов — ещё) прямо́й;
бе́лыя ~ныя зу́бы — бе́лые ро́вные зу́бы;
~ная пляцо́ўка — ро́вная площа́дка;
р. хара́ктар — ро́вный хара́ктер;
~нае вудзі́льна — прямо́е уди́лище;
2. одина́ковый, ра́вный;
ля пуце́й ляжа́лі ~ныя ку́чы ву́галю — о́коло путе́й лежа́ли одина́ковые (ра́вные) ку́чи у́гля;
3. (такой же, имеющий такое же значение) ра́вный;
р. з кім-, чым-не́будзь — ра́вный (ра́вен) кому́-, чему́-л.;
◊ на ~най назе́ — на ра́вной ноге́;
на ~ным ме́сцы — на ро́вном ме́сте;
як ро́ўныя — на ра́вных;
ро́ўны лік — ро́вный счёт
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
слёзы, ед. сляза́ ж., в разн. знач. слёзы;
с. цяку́ць — слёзы теку́т;
даве́сці да слёз — довести́ до слёз;
◊ кракадзі́лавы с. — крокоди́ловы слёзы;
асушы́ць (уце́рці) с. — осуши́ть (утере́ть) слёзы;
адны́ с. — а) одно́ го́ре; б) кот напла́кал;
абліва́цца (го́ркімі) ~за́мі — облива́ться (го́рькими) слеза́ми;
пусці́ць слязу́ — пусти́ть слезу́;
даць во́лю ~за́м — дать во́лю слеза́м;
залі́цца (го́ркімі) ~за́мі — зали́ться (го́рькими) слеза́ми;
ліць с. — лить слёзы;
глыта́ць с. — глота́ть слёзы;
умы́цца ~за́мі — умы́ться слеза́ми;
крыва́выя с. — крова́вые слёзы;
адалью́цца (каму, чые) с. — отолью́тся (кому, чьи) слёзы
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
любо́вь ж.
1. (привязанность) любо́ў, род. любві́ ж., лю́басць, -ці ж.;
любо́вь к оте́честву любо́ў (лю́басць) да ба́цькаўшчыны;
любо́вь к лю́дям любо́ў (лю́басць) да людзе́й;
бра́тская любо́вь бра́цкая (бра́тняя) любо́ў;
матери́нская любо́вь ма́тчына любо́ў;
2. (чувственное влечение) каха́нне, -ння ср., любо́ў, род. любві́ ж.;
объясня́ться в любви́ прызнава́цца ў каха́нні;
жени́ться по любви́ жані́цца па любві́;
3. (склонность, расположение, влечение) лю́басць, -ці ж., замілава́нне, -ння ср.;
с любо́вью з лю́басцю, з замілава́ннем;
пита́ть любо́вь к кому́, чему́ любі́ць каго́, што;
◊
из любви́ к иску́сству шутл. з лю́басці да спра́вы.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)