за́гарада, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж. і за́гарад, ‑а, М ‑дзе, м.

1. Агароджа з жэрдак, колля і пад. Андрэй увайшоў у хлеў і прыпёрся плячамі да загарады. Крапіва.

2. Агароджанае месца для жывёлы; стойла. Там жа [у лесе] у загарадах стаяць каровы, свінні — падалей ад вайны. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зачарсцве́лы, ‑ая, ‑ае.

Які стаў чэрствым, зацвярдзеў. Зачарсцвелы кавалак хлеба з агурком здаюцца незвычайна смачнымі. Навуменка. // перан. Бяздушны, нячулы. Бацька ўслед за дачкою трапіў у вір такіх падзей, якія здольны адрадзіць як уражлівую да новага маладую душу Таццяны, так і зачарсцвелую натуру старога чалавека. У. Калеснік.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зачо́с 1, ‑у, м.

Размяшчэнне валасоў, зачасаных грэбенем у якім‑н. напрамку. Піўтэрле высокі, статны. Вузкі, досыць прыемны твар, з гарбінкай нос, русявыя, з прыгожым зачосам валасы. Навуменка.

зачо́с 2, ‑а, м.

Зачасанае, счасанае месца на ствале дрэва, бервяне і пад.; залысіна, пралысіна. Зрабіць зачос на бервяне.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мажны́, ‑ая, ‑ое.

Рослы, поўны, моцнага целаскладу. Побач з мажным, шыракаплечым Міхалам Арына здавалася мініяцюрнай, стройнай і маладой. Карпаў. Упусціўшы мужчын, мажная, раздабрэлая буфетчыца зашчапіла за імі дзверы, адышлася за стойку. Навуменка. За сталом сядзелі трое ў ваенным, і ўсе трое былі мажныя, самавітыя, сур’ёзныя. Новікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

наці́на, ‑ы, ж.

Разм.

1. Сцябло агароднай расліны (агуркоў, гарбузоў, бульбы). Міця ўжо добра бачыць, што сядзіць на ганку, у вузенькім дворыку, абгароджаным штакетнікам, на які ўзняслі націну гарбузы. Навуменка. Напрадвесні ў склепе, пад хатаю, бульба пусціла доўгую белую націну. Грахоўскі.

2. Тое, што і націнка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паку́таваць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; незак.

1. Цярпець пакуты; мучыцца. Відаць было, што.. [чырвонаармеец] вельмі пакутаваў ад болю, можа нават дажываючы апошнія хвіліны. Якімовіч.

2. Пераносіць якія‑н. нягоды, цяжкасці. Беларуская вёска пакутавала ад беззямелля. Навуменка. Цяцерын вельмі пакутуе ад таго, што ў яго няма наглядных дапаможнікаў. Арабей.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паўтара́, м. і н.; паўтары́, ж., ліч. кольк.

Адзін з палавінай. Паўтара метра. Паўтара рубля. □ Сяло расцягнулася ў адну доўгую лінію кіламетра на паўтара. Колас. Ад будкі, у якой жыве Сцяпан Птах, паўтары вярсты да станцыі і вярста да мястэчка. Навуменка.

•••

Ні два ні паўтара гл. два.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пахло́паць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго або чым і без дап.

Разм. Хлопаць некаторы час; хлопнуць некалькі разоў. І Гулак па-прыяцельску пахлопаў Мікіту па плячы. Колас. Надпіс каменданту, відаць, спадабаўся, бо ён у другі раз пахлопаў маладога камерсанта па плячы, пачаставаўшы пры гэтым [цы]гарэтай. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пла́ўны, ‑ая, ‑ае.

Роўны, без рэзкіх пераходаў (аб рухах, гуках і пад.). Шырокі і плаўны круг зрабіў самалёт над полем. Краўчанка. Саша плаўнаю хадою пайшла да дзвярэй. Пестрак. У вялікай рэстараннай зале іграў аркестр, а сюды даляталі толькі прыглушаныя, плаўныя гукі, якія танулі ў вясёлым гармідары. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пуце́йскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да чыгуначных пуцей зносін. Інжынер пуцейскай службы. □ Станцыі ў Махаўцы Ёсць пуцейская казарма, пафарбаваная ў жоўты колер — у ёй жывуць пуцявыя абходчыкі. Навуменка. Наколькі я разумею і разбіраюся ў пуцейскіх справах, дык мы доўга стаяць тут не будзем. С. Александровіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)