навіга́тар, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Спецыяліст у галіне навігацыі (у 2 знач.).
2. Пераноснае электроннае прыстасаванне, якое дазваляе з дапамогай спадарожнікавай сістэмы пракласці аптымальны маршрут з аднаго месца ў іншае і вызначыць месца на карце, дзе яно ў дадзены момант знаходзіцца.
Устанавіць н.
Аўтамабільны н.
|| прым. навіга́тарскі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дэбютава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак. і незак.
Упершыню выступіць (выступаць) на сцэне. Дэбютаваць на самадзейнай сцэне. // Упершыню выступіць (выступаць) публічна у якой‑н. галіне дзейнасці. Дэбютаваць у якасці журналіста.
[Ад фр. débuter.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нацыяналі́зм, -у, м.
1. Ідэалогія і палітыка ў галіне нацыянальных адносін і культуры, якая зыходзіць з ідэй нацыянальнай перавагі пануючай нацыі і супрацьпастаўлення яе іншым нацыям.
Барацьба з нацыяналізмам.
2. Пачуццё нацыянальнага самазахавання, якое асабліва праяўляецца ў пэўныя гістарычныя перыяды, калі нацыі пагражае небяспека.
|| прым. нацыяналісты́чны, -ая, -ае.
Нацыяналістычная палітыка.
Нацыяналістычныя погляды.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
жанр, -у, мн. -ы, -аў, м.
1. Род твораў у галіне якога-н. мастацтва, які характарызуецца пэўнымі ўласцівасцямі, сюжэтнымі і стылістычнымі прыкметамі.
Лірычны ж.
Ж. ваённага рамана.
2. Жывапіс на бытавыя тэмы (спец.).
Пейзаж і ж.
3. перан. Манера, стыль.
Спектакль у новым жанры.
|| прым. жа́нравы, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
маста́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.
1. Работнік мастацтва, жывапісец.
М.-дэкаратар.
2. Чалавек, які творча працуе ў якой-н. галіне мастацтва.
М. слова.
3. перан. Той, хто дасягнуў высокай дасканаласці ў якой-н. справе.
М. рабіць чучалы птушак.
|| ж. маста́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак.
|| прым. маста́цкі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
упа́дачны, ‑ая, ‑ае.
Які бывае пры ўпадку ў якой‑н. галіне грамадскага жыцця. Упадачны стан капіталістычнай прамысловасці. // Які характарызуецца адсутнасцю актыўнасці ў чым‑н., веры ў што‑н. Упадачны настрой.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
неспецыялі́ст, ‑а, М ‑лісце, м.
Чалавек, які не з’яўляецца спецыялістам у якой‑н. галіне ведаў. [Мікалай:] — Умовімся, што, за выключэннем некалькіх рознарабочых, не будзем трымаць у брыгадзе неспецыялістаў, рабочых без разраду. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рухаві́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.
1. Машына, якая пераўтварае які-н. від энергіі ў механічную работу.
Р. унутранага згарання.
Рэактыўны р.
2. перан., чаго. Пра сілу, якая пабуджае да чаго-н., садзейнічае росту, развіццю ў якой-н. галіне (высок.).
Навука — магутны р. прагрэсу.
|| памянш. рухавічо́к, -чка́, мн. -чкі́, -чко́ў, м. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
нава́тар, ‑а, м.
Той, хто ўносіць і ажыццяўляе новыя, прагрэсіўныя ідэі, прынцыпы, прыёмы ў якой‑н. галіне дзейнасці. Наватары вытворчасці. □ Творчая думка наватараў адкрывае новыя і новыя магчымасці павышэння прадукцыйнасці працы. «Беларусь».
[Ад лац. novator — абнавіцель, вынаходнік.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нава́тарства, ‑а, н.
1. Дзейнасць наватараў. Займацца наватарствам.
2. Усё новае, прагрэсіўнае, што ўводзіцца ў якой‑н. галіне дзейнасці. [Чыкуноў:] «Тое, што ўчора было наватарствам, крокам наперад, сёння ўжо стала пройдзеным этапам». Васілёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)