Маста́к ’творчы работнік у галіне выяўленчага мастацтва’, ’той, хто дасягнуў высокай дасканаласці ў сваёй справе’ (ТСБМ, Нас., Касп., Бяльк.; паўд.-усх., КЭС). Укр. (Катлярэўскі) маста́к, рус. масто́к, пск. маста́к ’рабочы, які ведае справу і кіруе’. Утворана ад рус. мастер шляхам замены суфікса ‑ер на ‑ак. У бел. мову ў савецкі перыяд увайшло ў якасці семантычнай (сэнсавай) калькі (Крукоўскі, Уплыў, 151).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
аташэ́, нескл., м.
Службовая асоба пры дыпламатычным прадстаўніцтве, якая з’яўляецца спецыялістам-кансультантам у якой‑н. галіне. Вайсковы, гандлёвы аташэ. // Малодшы дыпламатычны ранг (у ведамстве замежных спраў).
[Фр. attaché.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзе́йнасць, -і, ж.
1. Заняткі, праца ў якой-н. галіне.
Гаспадарчая д.
Педагагічная д.
Навукова-даследчая д.
2. Сукупнасць дзеянняў, мерапрыемстваў якога-н. прадпрыемства, установы і пад.
Д. бібліятэкі.
Д. школы па выхаванні моладзі.
3. Работа, функцыянаванне якіх-н. органаў арганізма або дзеянне сіл прыроды.
Д. сэрца.
Д. вулкана.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
баразна́, -ы́, мн. баро́зны і (з ліч. 2, 3, 4) баразны́, баразён, ж.
1. Канаўка на паверхні глебы, зробленая плугам ці іншымі сельскагаспадарчымі прыладамі.
Роўныя барозны.
2. перан. Пачынанне ў якой-н. галіне.
Пракласці баразну.
|| памянш. баразёнка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
манапо́лія, ‑і, ж.
1. Выключнае права на вытворчасці продаж або промысел чаго‑н. Дзяржаўная манаполія. // перан. Выключнае права карыстання чым‑н.; перавага, першынство ў якой‑н. галіне.
2. Капіталістычнае аб’яднанне, якое ставіць сваёй мэтай панаванне ў якой‑н. галіне гаспадаркі і атрыманне максімальнага прыбытку. Капіталістычныя манаполіі ў Расіі былі цесна звязаны з царскім урадам. У краінах, якія арыентуюцца на сацыялізм, праводзіцца нацыяналізацыя ўласнасці імперыялістычных манаполій. Брэжнеў.
[Грэч. monopolia ад mónos — адзін і poleō — прадаю.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
некампетэ́нтны, ‑ая, ‑ае.
Які не мае дастатковых ведаў у галіне чаго‑н.; недасведчаны ў чым‑н. Некампетэнтны чалавек. // Які сведчыць аб адсутнасці дастатковых ведаў; негрунтоўны. Некампетэнтны водзыў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
загі́бшчык, ‑а, м.
Разм. Той, хто адхіляецца ад афіцыйнай лініі ў галіне якой‑н. дзейнасці. — А ты, Андрэй, памаўчаў бы! Ведаем, як ты праводзіў калектывізацыю... Загібшчык!.. Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рэфарма́тар, ‑а, м.
Той, хто праводзіць рэформу ў якой‑н. галіне; пераўтваральнік. Гаварыць Анатоль Парфенавіч умее. На словах, здаецца, зямны шар перавярнуў бы. Паслухаеш — такі рэфарматар. Мыслівец.
[Лац. reformator.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
радыёуніверсітэ́т, ‑а, М ‑тэце, м.
Сістэматычныя перадачы па радыё (лекцыі, кансультацыі, гутаркі), якія маюць на мэце павышэнне ведаў у пэўнай галіне і разлічаны на пастаянных слухачоў. Радыёуніверсітэт культуры.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дыплама́т, -а, М -ма́це, мн. -ы, -аў, м.
1. Службовая асоба, якая займаецца дыпламатычнай дзейнасцю, работай у галіне знешніх зносін.
2. перан. Пра чалавека, які дзейнічае тонка, умела.
3. Плоскі чамаданчык для папер, кніг, сшыткаў і пад. (разм.).
|| ж. дыплама́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)