суфо́зія, ‑і, ж.

Спец. Механічны выпас дробных мінеральных часцінак і раствораных рэчываў вадою, якая фільтруецца ў тоўшчы горных парод.

[Ад лац. suffossio — падкопванне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

атамі́стыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.

Вучэнне пра будову матэрыі, згодна якому матэрыя складаецца з асобных, надзвычай малых часцінак — атамаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

звя́знасць, ‑і, ж.

1. Уласцівасць звязнага. Звязнасць думак.

2. Ступень счаплення часцінак глебы. Звязнасць глебы. // Ступень вязкасці вяжучага рэчыва. Звязнасць вапны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

згушча́льнік, ‑а, м.

Спец.

1. Апарат для аддзялення цвёрдых часцінак ад вадкасці.

2. Рэчыва, якое дабаўляюць да другога рэчыва або сумесі для згушчэння.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кангламера́т, ‑у, М ‑раце, м.

1. Кніжн. Механічнае, выпадковае спалучэнне чаго‑н. разнароднага. Кангламерат народаў.

2. Асадкавая горная парода, якая складаецца з разнародных сцэментаваных часцінак.

[Ад лац. conglomeratus — сабраны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

іл, ілу, м.

Адкладанні найдрабнейшых часцінак мінеральных і арганічных рэчываў на дне вадаёмаў. Азёрна-рачны іл. □ У змроку, у іле ляжаць карасі, У зеллі багністым жыруюць язі. Глебка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цыклатро́н, ‑а, м.

Устаноўка для паскарэння руху зараджаных часцінак, якая дазваляе праводзіць ядзерныя даследаванні. Усё ўразіла іх [юнакоў] тады. І сам горад, і круглая крэпасць сінхрафазатрона, і цыклатрон. Караткевіч.

[Ад грэч. kýklos — круг і (элек)трон.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кры́шаны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад крышыць.

2. у знач. прым. Які складаецца з дробна нарэзаных часцінак. Крышаны тытунь. □ На сподку масла і ўкачаная ў соль крышаная цыбуля. Пташнікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гук, -а і -у, мн. -і, -аў, м.

1. -у. Вагальныя рухі часцінак паветра або іншага асяроддзя, якія мы ўспрымаем органамі слыху.

Хуткасць гуку.

Г. стрэлу.

Музычны г. (у адрозненне ад шуму).

2. -а. Найменшы членараздзельны элемент чалавечай мовы.

Гукі беларускай мовы.

Ні гуку — пра поўнае маўчанне; не гавары, маўчы.

|| прым. гукавы́, -а́я, -о́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кро́шка, -і, ДМ -шцы, мн. -і, -шак, ж.

1. Маленькая, дробная часцінка чаго-н.

К. пячэння.

Хлебныя крошкі.

2. зб. Сыпучае рэчыва з дробных, раскрышаных часцінак чаго-н. (спец.).

Мармуровая к.

Да крошкі — поўнасцю, зусім расходаваць, аддаць і пад.

Ні крошкі — няма ніколькі.

|| памянш. кро́шачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)