дарэ́мна нареч.

1. напра́сно, бесполе́зно, тще́тно, беспло́дно;

2. да́ром, беспла́тно;

1, 2 см. дарэ́мны;

д. тра́ціць час — зря теря́ть вре́мя;

ну, гэ́та д.! — ну, э́то зря, напра́сно;

д. хлеб е́сці — зря хлеб есть;

по́рах д. тра́ціць — по́рох да́ром тра́тить;

д. не про́йдзе — (што, каму) да́ром не обойдётся (что, кому)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

мата́ць I несов.

1. мота́ть;

м. ні́ткі — мота́ть ни́тки;

2. (двигать из стороны в сторону чем-л.) кача́ть; болта́ть; мота́ть, маха́ть;

м. галаво́й — мота́ть (кача́ть) голово́й;

м. на́гамі — болта́ть нога́ми;

м. ху́сткай — мота́ть (маха́ть) платко́м;

м. на вус — мота́ть на ус

мата́ць II несов., разг. (нерасчётливо тратить) мота́ть, транжи́рить

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

убива́ть несов.

1. (умерщвлять) забіва́ць;

2. перен. (уничтожать) ні́шчыць, знішча́ць;

3. перен. (глубоко огорчать, приводить в отчаяние) прыбіва́ць, прыгнята́ць, прыво́дзіць у ро́спач; (ошеломлять) ашаламля́ць;

4. перен. (тратить на что-л.) разг. тра́ціць; (издерживать — ещё) расхо́даваць, выдатко́ўваць; (о времени) марнава́ць;

5. (уплотнять, утрамбовывать) разг. убіва́ць, утрамбо́ўваць;

6. (покрывать) карт., разг. біць; см. уби́ть;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пуска́ць несов.

1. в разн. знач. пуска́ть;

2. (воду, газ) пуска́ть, открыва́ть;

3. выделя́ть, пуска́ть;

4. с.-х. пуска́ть, оставля́ть;

1, 4 см. пусці́ць;

п. у глумтра́тить зря;

п. сло́вы на ве́цер — пуска́ть слова́ на ве́тер;

п. на дно — пуска́ть ко дну;

п. бу́рбалкі — пуска́ть пузыри́;

п. пыл у во́чы — пуска́ть пыль в глаза́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

по́рах, -ху м., прям., перен. по́рох;

бязды́мны п. — безды́мный по́рох;

п. дарэ́мна тра́ціць — по́рох да́ром тра́тить;

не хапа́е ~ху — не хвата́ет по́роху;

~ху не вы́думае — по́роха (по́роху) не вы́думает (не изобретёт);

паню́хаць ~ху — поню́хать по́роху;

не ню́хаць ~ху — не ню́хать по́роху;

па́хне ~хам — па́хнет по́рохом;

трыма́ць п. сухі́м — держа́ть по́рох сухи́м;

ёсць яшчэ́ п. у парахаўні́цах — есть ещё по́рох в пороховни́цах

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

употребля́ть несов.

1. (использовать) скарысто́ўваць, выкарысто́ўваць;

употребля́ть свобо́дное вре́мя на чте́ние скарысто́ўваць (выкарысто́ўваць) во́льны час для чыта́ння;

употребля́ть с по́льзой скарысто́ўваць (выкарысто́ўваць);

употребля́ть в де́ло выкарысто́ўваць;

2. (применять) ужыва́ць;

употребля́ть стари́нные выраже́ния ужыва́ць старасве́цкія вы́разы;

он не употребля́ет спиртны́х напи́тков ён не ўжыва́е спіртны́х напо́яў;

употребля́ть власть ужыва́ць ула́ду;

3. (тратить) тра́ціць;

употребля́ть во зло дове́рие злоўжыва́ць даве́рам;

употребля́ть все уси́лия прыклада́ць усе́ намага́нні;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

изводи́ть несов., разг.

1. (расходовать) пераво́дзіць; (тратить) тра́ціць; (безрассудно) марнава́ць;

не то́пит, а то́лько дрова́ изводит не па́ліць, а то́лькі дро́вы пераво́дзіць;

он изводит мно́го де́нег ён тра́ціць шмат гро́шай;

2. (уничтожать) зво́дзіць; выво́дзіць; (истреблять) вынішча́ць; знішча́ць;

изводи́ть леса́ зво́дзіць (вынішча́ць, знішча́ць) лясы́;

изводи́ть тарака́нов выво́дзіць (вынішча́ць) тарака́наў;

3. му́чыць (каго), дайма́ць (каго), дапяка́ць (каму); (надоедать) назаля́ць (каму);

его́ изводит пода́гра яго́ му́чыць пада́гра;

он изводит това́рищей насме́шками ён дайма́е тава́рышаў (дапяка́е тава́рышам) насме́шкамі;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сло́во в разн. знач. сло́ва, -ва ср.;

поря́док слов в предложе́нии пара́дак слоў у ска́зе;

поня́ть без слов зразуме́ць без слоў;

сказа́ть ну́жное сло́во сказа́ць патрэ́бнае сло́ва;

культу́ра сло́ва культу́ра сло́ва;

заключи́тельное сло́во заклю́чнае сло́ва;

дать сло́во даць сло́ва;

взять сло́во узя́ць сло́ва;

попроси́ть сло́ва папрасі́ць сло́ва;

сдержа́ть своё сло́во стрыма́ць сваё сло́ва;

че́стное сло́во сло́ва го́нару;

ни сло́ва ні сло́ва;

свобо́дное сло́во во́льнае сло́ва;

печа́тное сло́во друкава́нае сло́ва;

краси́вые слова́ прыго́жыя сло́вы;

ме́ткое сло́во тра́пнае сло́ва;

ве́ское сло́во ва́жкае сло́ва;

твёрдое сло́во цвёрдае сло́ва;

о́строе сло́во во́страе сло́ва;

вста́вить сло́во уста́віць сло́ва;

глота́ть слова́ глыта́ць сло́вы;

крыла́тые слова́ крыла́тыя сло́вы;

повтори́ть сло́во в сло́во паўтары́ць сло́ва ў сло́ва;

набо́р слов набо́р слоў;

держа́ться на че́стном сло́ве ледзь трыма́цца (ліпе́ць);

к сло́ву сказа́ть дарэ́чы ка́жучы;

лови́ть (пойма́ть) на сло́ве лаві́ць (злаві́ць) на сло́ве;

от слов к де́лу ад слоў да спра́вы;

не говоря́ худо́го сло́ва нічо́га не ка́жучы;

одни́м сло́вом адны́м сло́вам;

по слова́м як ка́жуць;

с чужи́х слов з чужы́х слоў;

свои́ми слова́ми сваі́мі сло́вамі;

слов нет гаво́ркі няма́;

то́лько слова́ то́лькі сло́вы;

на слова́х на сло́вах, ву́сна;

без ли́шних (да́льних) слов без лі́шніх слоў;

в двух слова́х у двух сло́вах;

сло́во за́ слово сло́ва за сло́ва;

ве́рить на́ слово ве́рыць на сло́ва;

други́ми (ины́ми) слова́ми вводн. сл. іна́кш (іна́чай) ка́жучы;

не находи́ть слов для (чего-л.) не знахо́дзіць (не мець) слоў для (чаго-небудзь);

до́брого сло́ва не сто́ит до́брага сло́ва не ва́рты;

не тра́тить ли́шних слов не тра́ціць лі́шніх слоў;

живо́го сло́ва не услы́шишь жыво́га сло́ва не пачу́еш;

броса́ть слова́ на ве́тер кі́даць (пуска́ць) сло́вы на ве́цер;

сдержа́ть сло́во стрыма́ць сло́ва;

по после́днему сло́ву те́хники па апо́шнім сло́ве тэ́хнікі;

двух слов не свя́жет двух слоў не звя́жа;

вспомина́ть до́брым (плохи́м, ла́сковым и т. п.) сло́вом зга́дваць до́брым (дрэ́нным, ла́ска́вым і да таго́ падо́бнае) сло́вам;

одни́м сло́вом адны́м сло́вам;

па́ру слов сказа́ть па́ру слоў сказа́ць;

сло́вом сказа́ть сло́вам, адны́м сло́вам;

быть хозя́ином своего́ сло́ва быць гаспадаро́м свайго́ сло́ва;

из пе́сни сло́ва не вы́кинешь посл. з пе́сні сло́ва не вы́кінеш;

сло́во не воробе́й, вы́летит — не пойма́ешь посл. вы́казанага сло́ва да губы́ не ве́рнеш; з свайго́ языка́ спу́сціш — на чужы́м не зло́віш; сло́ва як пту́шка, вы́пусціў — не ве́рнеш (зло́віш).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)