жывы́

1. в разн. знач. живо́й;

пе́рад вачы́ма, як ж., паўста́ў во́браз — пе́ред глаза́ми, как живо́й, встал о́браз;

дрэ́вы стая́лі жыво́й сцяно́й — дере́вья стоя́ли живо́й стено́й;

жыва́я прыро́да — жива́я приро́да;

жывы́я во́чы — живы́е глаза́;

жыва́я гу́тарка — живо́й разгово́р;

жыва́я спра́ва — живо́е де́ло;

2. грам. одушевлённый;

жывы́я прадме́ты — одушевлённые предме́ты;

жыво́е срэ́брауст. ртуть;

жыва́я сі́ла — жива́я си́ла;

жыва́я вага́ — живо́й вес;

жыва́я мо́ва — живо́й язы́к;

ж. тава́р — живо́й това́р;

жывы́я кве́ткі — живы́е цветы́;

ж. інвента́р — живо́й инвента́рь;

ж. куто́к — живо́й уголо́к;

браць (забра́ць) за жыво́е — брать (забра́ть) за живо́е;

жыво́га ме́сца няма́ — живо́го ме́ста нет;

на жыву́ю ні́тку — на живу́ю ни́тку;

ні адно́й жыво́й душы́ — ни одно́й живо́й души́;

ж. і здаро́вы — здрав и невреди́м;

па жывы́м рэ́заць — по живо́му ре́зать;

жыва́я су́вязь — жива́я связь;

ні ж. ні мёртвы — ни жив ни мёртв;

жыва́я вада́фольк. жива́я вода́;

жывы́я мо́шчы — живы́е мо́щи;

жыва́я капе́йка — жива́я копе́йка;

жыва́я чарга́ — жива́я о́чередь;

ж. труп — живо́й труп;

жыва́я ра́на — жива́я ра́на;

жыво́е сло́ва — живо́е сло́во;

жыво́му наўме́ жыво́епогов. живо́й о живо́м ду́мает

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вы́йсці сов.

1. в разн. знач. вы́йти;

в. з до́му — вы́йти и́з дому;

в. на даро́гу — вы́йти на доро́гу;

в. на сцэ́ну — вы́йти на сце́ну;

в. з дру́ку — вы́йти из печа́ти;

в. з-пад апе́кі — вы́йти из-под опе́ки;

на ко́жнага вы́йшла па сто рублёў — на ка́ждого вы́шло по сто рубле́й;

запа́сы праду́ктаў вы́йшлі — запа́сы проду́ктов вы́шли;

в. за́муж — вы́йти за́муж;

в. з гульні́ — вы́йти из игры́;

з тако́га куска́ вы́йдзе дзве кашу́лі — из тако́го куска́ вы́йдет две руба́хи;

в. на су́вязь — вы́йти на связь;

в. з бераго́ў — вы́йти из берего́в;

2. безл. вы́йти, получи́ться;

вы́йшла зусі́м не так, як хаце́лася — вы́шло (получи́лось) совсе́м не так, как хоте́лось;

в. з галавы́ — вы́йти (вы́скочить) из головы́;

в. з даве́ру — вы́йти из дове́рия;

в. з мо́ды — вы́йти из мо́ды;

в. з ра́мак — вы́йти из ра́мок (за ра́мки);

в. з сябе́ — вы́йти из себя́;

в. з узро́сту (з гадо́ў) — вы́йти из во́зраста (из лет);

в. з-пад пяра́ — вы́йти из-под пера́;

в. (вы́біцца) на даро́гу — вы́биться на доро́гу;

в. на пе́нсію — вы́йти на пе́нсию;

в. (усплы́ць) наве́рх (на паве́рхню) — вы́йти нару́жу;

в. са стро́ю — вы́йти из стро́я;

в. (вы́брацца) сухі́м з вады́ — вы́йти сухи́м из воды́;

в. з го́нарам — вы́йти с че́стью;

в. ў адста́ўку — вы́йти в отста́вку;

в. (вы́біцца) ў лю́дзі — вы́йти (вы́биться) в лю́ди;

в. ў свет — вы́йти в свет;

в. ў тыра́ж — вы́йти в тира́ж;

на маё (яго́) вы́йшла — вы́шло по-мо́ему (по его́);

нічо́га не вы́йдзе — ничего́ не вы́йдет (не полу́чится)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

у I (перед словами, начинающимися на ў — ва, ува) предлог

1. с род., в разн. знач. у;

у генера́ла сівы́я валасы́ — у генера́ла седы́е во́лосы;

у яго́ балі́ць галава́ — у него́ боли́т голова́;

прасі́ць кні́гу ў ву́чня — проси́ть кни́гу у ученика́;

шыць паліто́ ў краўца́ — шить пальто́ у портно́го;

жыць у тава́рыша — жить у това́рища;

вучы́цца ў старэ́йшых — учи́ться у ста́рших;

у канюшы́ны трайча́сты ліст — у кле́вера тройча́тый лист;

2. с вин., в разн. знач. в, во;

уе́хаць у лес — въе́хать в лес;

запіса́ць у сшы́так — записа́ть в тетра́дь;

зайсці́ ў шко́лу — зайти́ в шко́лу;

даро́га ў го́рад — доро́га в го́род;

паглядзе́ць ва ўсе бакі́ — посмотре́ть во все сто́роны;

пайсці́ ў актры́сы — пойти́ в актри́сы;

паступі́ць у інстыту́т — поступи́ть в институ́т;

пусці́цца ў ско́кі — пусти́ться в пляс;

ве́рыць у перамо́гу — ве́рить в побе́ду;

гуля́ць у ша́шкі — игра́ть в ша́шки;

глядзе́ць у акно́ — смотре́ть в окно́;

адзе́ты ў фо́рму — оде́тый в фо́рму;

запрэ́гчы ў са́ні — запря́чь в са́ни;

пафарбава́ць у зялёны ко́лер — покра́сить в зелёный цвет;

ператво́рым зямлю́ ў квітне́ючы сад — преобрази́м зе́млю в цвету́щий сад;

кла́сці се́на ў ко́пы — скла́дывать се́но в ко́пны;

паста́віць у су́вязь — поста́вить в связь;

уве́сь у дзе́да — весь в де́душку;

у мі́рны час — в ми́рное вре́мя;

у сераду́ — в сре́ду;

адзі́н раз у год — оди́н раз в год;

пло́шча ў два гекта́ры — пло́щадь в два гекта́ра;

у два разы́ больш — в два ра́за бо́льше;

у пе́ршую чаргу́ — в пе́рвую о́чередь;

сказа́ць у апраўда́нне — сказа́ть в оправда́ние;

прыйшлі́ ў го́сці — пришли́ в го́сти;

ко́ўдра ў кле́тку — одея́ло в кле́тку;

3. с вин. (для указания направленности действия на предмет) в, во; (с глаголами страля́ць и т.п. — ещё) по (кому, чему);

сту́каць у акно́ — стуча́ть в окно́;

страля́ць у праці́ўніка — стреля́ть в проти́вника (по проти́внику);

4. с вин. (вплоть до, достигая чего-л.) до (чего); по (что);

намяло́ сне́гу ў по́яс — намело́ сне́гу до по́яса (по по́яс);

трава́ ў кале́на — трава́ по коле́но (по коле́ни);

5. с вин. (при указании времени — в значении: в определённые дни, часы и т.п.) по (чему);

у свя́ты — по пра́здникам;

у выхадны́я дні — по выходны́м дням;

6. с вин. (идти с целью собрать, заготовить что-л.) за (чем); по (что);

пайсці́ ў грыбы́ — пойти́ за гриба́ми (по грибы́);

7. с предл., в разн. знач. в, во;

у ле́се — в лесу́;

сняжы́нкі кружы́ліся ў паве́тры — снежи́нки кружи́лись в во́здухе;

прачыта́ць у газе́це — прочита́ть в газе́те;

боль у нага́х — боль в нога́х;

трыма́ць у па́мяці — держа́ть в па́мяти;

стая́ць у дзвяра́х — стоя́ть в дверя́х;

быць у па́ртыі — быть в па́ртии;

са́мая шчаслі́вая ў све́це — са́мая счастли́вая в ми́ре;

гэ́та было́ ў чэ́рвеніэ́то бы́ло в ию́не;

у маладо́сці — в мо́лодости;

пе́ршы раз у жыцці́ — пе́рвый раз в жи́зни;

сла́ва расла́ ў пахо́дах — сла́ва росла́ в похо́дах;

у ху́ткім ча́се — в ско́ром вре́мени;

расказа́ў усё ў двух сло́вах — рассказа́л всё в двух слова́х;

спыні́цца ў нерашу́часці — останови́ться в нереши́тельности;

жыць у зго́дзе — жить в согла́сии;

е́хаць у са́няхе́хать в саня́х;

усе́ былі́ ў збо́ры — все бы́ли в сбо́ре;

разбіра́цца ў фа́ктах — разбира́ться в фа́ктах;

шыро́кі ў пляча́х — широ́кий в плеча́х;

ро́зніца ў гада́х — ра́зница в года́х;

спецыялі́ст у гэ́тай спра́ве — специали́ст в э́том де́ле;

нясто́мны ў по́шуках — неутоми́мый в по́исках;

быў у валёнках — был в ва́ленках;

жанчы́на ў бе́лым хала́це — же́нщина в бе́лом хала́те;

гру́дзі ў медаля́х — грудь в меда́лях;

во́кны ў ваго́нахо́кна в ваго́нах;

ва ўся́кім вы́падку — во вся́ком слу́чае;

8. с предл. (в направлении, следуя направлению) по (чему);

у кіру́нку да го́рада — по направле́нию к го́роду;

ва ўсіх напра́мках — по всем направле́ниям

у II межд. (при выражении угрозы, укоризны, негодования) у;

у! банды́т — у! банди́т

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)