перасячы́ся і перасе́кчыся, ‑сячэцца; пр. перасекся, ‑секлася; зак.
Размясціцца накрыж, скрыжавацца. Арбіты перасекліся. Дарогі перасекліся.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
расста́віцца, ‑віцца; ‑вімся, ‑віцеся, ‑вяцца; зак.
Разм. Стаўшы, размясціцца ў пэўным парадку (пра ўсіх, многіх).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
засе́сці, -ся́ду, -ся́дзеш, -ся́дзе; засе́ў, -се́ла; -ся́дзь; зак.
1. Надоўга размясціцца дзе-н.
З. дома.
2. за што і з інф. Сесці надоўга, заняўшыся якой-н. справай.
З. за падручнікі.
З. пісаць.
3. Скрытна размясціцца дзе-н.
З. ў акопах.
4. (1 і 2 ас. не ўжыв.), у чым. Шчыльна ўвайсці, трапіць у што-н. так, што цяжка выняць, выцягнуць.
З. ў гразі.
Куля засела ў сцяне.
Трывога засела ў душы (перан.).
|| незак. засяда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 2 і 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Прысука́цца ’прымацавацца, далучыцца шляхам сукання’ (Нас., ТСБМ), ’размясціцца вельмі блізка; прывязацца, прычапіцца, прыдрацца’ (Нас., Жд., ТСБМ; пух., Сл. ПЗБ; ТС), прысучы́цца ’прывязацца’ (Ласт.), прысу́чыцца ’тс’ (ТС), прысучы́цца ’пасватацца’ (брасл., Сл. ПЗБ). Гл. сукаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
умясці́цца, умяшчу́ся, уме́сцішся, уме́сціцца; зак.
1. Змясціцца ўнутры чаго-н., дзе-н.
Кнігі ўмясціліся ў партфель.
Думкі не маглі ў. ў галаве (перан.).
2. Размясціцца на якім-н. месцы.
У. за адным сталом.
|| незак. умяшча́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
устро́іцца, -о́юся, -о́ішся, -о́іцца; зак.
1. Уладкавацца, паступіць куды-н. (на работу).
У. на фабрыку.
2. Размясціцца дзе-н.; наладзіць сваё жыццё ў якім-н. месцы.
У. спаць на канапе.
У. на кватэру.
|| незак. устро́йвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Атабары́цца ’пасяліцца’. Рус. отабориться ’стаць лагерам’, укр. отаборитися ’стаць лагерам, абозам, размясціцца’, польск. otaborzyć się ’акружыць лагер абозам’. Утворана з прэфіксам о‑ і дзеяслоўным суфіксам ад табар (< табор) ’лагер’ з першасным значэннем ’стаць лагерам’ (ст.-бел. отаборити, Гіст. лекс., 157).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
напластава́цца, ‑туецца; зак.
1. Размясціцца пластамі. Напластаваліся наносы.
2. перан. Захавацца ў пэўнай паслядоўнасці за доўгі перыяд часу. У душы напластаваліся ўспаміны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ачапі́ць, ачаплю, ачэпіш, ачэпіць; зак., што.
Акружыць, размясціцца ланцугом вакол каго‑, чаго‑н., закрываючы выхады, перагароджваючы доступ куды‑н., да чаго‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перастро́іцца², -о́юся, -о́ішся, -о́іцца; зак.
1. Размясціцца па-іншаму, змяніўшы свой строй (у 1 знач.).
Калона хутка перастроілася.
2. Змяніць сваё жыццё, працу і пад.
П. на новы лад (перан.).
|| незак. перастро́йвацца, -аецца.
|| наз. перастрае́нне, -я, н. (да 1 знач.).
П. на маршы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)