пераку́с, ‑у, м.
Разм. Кароткі перапынак у часе якой‑н. работы ці занятку для таго, каб паесці, перакусіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наско́ра, прысл.
Разм. Хутка, наспех. Зрабіць наскора. Паесці наскора. □ К .. [краўцу] падбягалі людзі, наскора віталіся і адбягалі да работы. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пакармі́цца, ‑кармлюся, ‑кормішся, ‑корміцца; зак.
1. Прыняць корм, паесці. Пакарміліся коні травой і — у дарогу.
2. Карміцца некаторы час.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перакусі́ць, -ушу́, -у́сіш, -у́сіць; -у́шаны; зак.
1. што. Кусаючы, раздзяліць.
П. саломінку.
2. чаго і без дап. З’есці чаго-н. нямнога, паесці збольшага; закусіць.
П. перад адыходам.
|| незак. пераку́сваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. пераку́сванне, -я, н. і пераку́ска, -і, ДМ -ку́сцы, ж. (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
подъе́сть сов.
1. (снизу) разг. пад’е́сці;
2. (съесть до конца) прост. з’е́сці, дае́сці, пае́сці.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Паяд́аць ’з’есці, паесці’ (дзярж., Нар. сл.). Да па‑ (< прасл. po‑) і ітэратыўна-дуратыўнага дзеяслова яда́ць < прасл. ědati < ěsti, ědmь ’есці, ем’ (< і.-е. *ē̆d‑) > е́сці (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
падмацава́цца, ‑цуюся, ‑цуешся, ‑чуецца; зак.
Паесці, выпіць чаго‑н., каб надаць сабе сілы. [Вартавы:] — Прымайце, хлопцы, паёк. Падмацуйцеся і спіце. Пянкрат. [Рыбак:] — Падмацуемся, калі пані старасціха частуе. Быкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дагры́зці, ‑грызу, ‑грызеш, ‑грызе; ‑грызём, ‑грызяце; пр. дагрыз, ‑ла; зак., каго-што.
Грызучы, паесці; згрызці да канца. Калі Сашка дагрыз яблык, сказаў: — Бачыш, нават паабедаць не было калі. Гроднеў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пажэ́рці, ‑жару, ‑жарэш, ‑жарэ; ‑жаром, ‑жараце; пр. пажор, ‑жэрла; заг. пажары; зак., што.
1. З’есці прагна ўсё (пра жывёл). Саранча пажэрла пасевы.
2. Груб. Паесці ўсё, многае (пра людзей).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Мялі́чны ’які мае добры апетыт’ (ваўк., Сцяшк. Сл.). Да мяла, мяць (гл.). Магчыма, спачатку утварыўся назоўнік з суфіксам ‑in (гл. Сцяцко, Афікс. наз., 45), з якога пазней — прыметнік. Параўн. таксама паўн.-рус. мялка ’той, хто любіць паесці’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)