Макрота ’слізістыя і гнойныя выдзяленні з лёгкіх або дыхальных шляхоў’ (ТСБМ). Запазычана з рус. мокро́та ’тс’ (з рус. навуковай тэрміналогіі).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

аспіра́нт, ‑а, М ‑нце, м.

Асоба, якая рыхтуецца да самастойнай навуковай або педагагічнай дзейнасці пры навукова-даследчай або вышэйшай навучальнай установе і пад кіраўніцтвам высокакваліфікаванага спецыяліста.

[Ад лац. aspirans, aspirantis — які дамагаецца, імкнецца, шукае.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сямідзесяціго́ддзе, ‑я, н.

1. Прамежак часу, тэрмін у семдзесят гадоў. Прайшло цэлае сямідзесяцігоддзе.

2. Гадавіна чаго‑н., што адбылося ці пачалося семдзесят год назад. Сямідзесяцігоддзе навуковай дзейнасці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

метадало́гія, ‑і, ж.

Вучэнне аб метадзе навуковага даследавання. Катэгорыя формы і зместу вельмі складаная агульнафіласофская праблема, правільнае вырашэнне якой з’яўляецца неабходнай умовай навуковай метадалогіі і тэорыі творчасці. «Беларусь».

[Ад грэч. methodos — метад і logos — вучэнне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

інфарма́тыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.

Дысцыпліна, якая вывучае структуру і агульныя ўласцівасці навуковай інфармацыі, а таксама заканамернасці яе стварэння, перабудовы і выкарыстання ў розных сферах чалавечай дзейнасці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

да́дзены, -ая, -ае.

1. Гэты, менавіта гэты.

У д. момант.

2. у знач. наз. да́дзеныя, -ых. Тое, што і даныя.

Эксперыментальныя д.

Афіцыйныя д.

Дакладныя д.

Ён мае ўсе д. для навуковай работы.

○

Дадзеная велічыня — у матэматыцы: велічыня, якая загадзя вядомая і служыць для вызначэння іншых.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Траі́чны: траічная (троичная) трава ’браткі, Viola tricolor L.’ (Меер Крыч.), Відаць, з рус. трои́чный ’траечны’, што адлюстроўвае трохколернасць кветак, прысутную ў навуковай назве. Параўн. трайцвет, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

празаі́зм, ‑а, м.

Слова або выраз у паэтычным творы з дзелавой, навуковай або гутарковай мовы. Не выключана, што празаізмы ў вершах Максіма Танка звязаны з яго творчымі пошукамі. Бугаёў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Трыхі́ны ‘паразіты ў свіным мясе’ (ТСБМ, Некр. і Байк., Стома Мяст.). З новалацінскай навуковай наменклатуры thrichina ад грэч. τρίχινος ‘валасяны’ (ЕСУМ, 5, 642), параўн. валасень 5 (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

лабара́нт, ‑а, М ‑нце, м.

1. Навукова-тэхнічны супрацоўнік лабараторыі, навуковай установы. [На будаўніцтве] патрэбны былі гідратэхнікі, лабаранты.., бетоншчыкі і людзі дзесяткаў другіх прафесій. Галавач.

2. Памочнік прафесара, выкладчыка на лабараторных занятках.

[Ад лац. laborans, laborantis — які працуе.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)