ма́рачны в разн. знач. ма́рочный;

~ная сістэ́ма кантро́лю — ма́рочная систе́ма контро́ля;

~нае віно́ — ма́рочное вино́;

~ная сталь — ма́рочная сталь

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

картэ́ль, -я, мн. -і, -яў, м.

1. Аб’яднанне буйных прадпрыемстваў якой-н. галіны прамысловасці, якія захоўваюць камерцыйную і вытворчую самастойнасць, арганізаванае з мэтай рэгулявання вытворчасці, забеспячэння панавання на рынку, кантролю над цэнамі і атрымання манапольных прыбыткаў.

Нафтавы к.

2. Пісьмовы выклік на дуэль (уст.).

|| прым. картэ́льны (да 1 знач.), -ая, -ае.

Картэльнае аб’яднанне.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нагля́д, ‑у, М ‑дзе, м.

1. Назіранне за кім‑, чым‑н. для аховы, кантролю, вывучэння і г. д. Тайны нагляд. Знаходзіцца пад наглядам дактароў. □ Савет узяў пад нагляд работу сталовых, дзіцячых садоў. Карпаў. Усе зубры знаходзіліся пад сталым навуковым наглядам. В. Вольскі.

2. Догляд, клопат. Хлопчык у такім узросце, калі яму патрэбен асаблівы нагляд. Асіпенка.

3. з азначэннем. Група асоб, якая ажыццяўляе назіранне з мэтай аховы, кантролю і г. д. Тэхнічны нагляд. Санітарны нагляд. Апякунскі нагляд.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пражэ́ктар, ‑а, м.

Асвятляльны прыбор, які з дапамогай аптычнай сістэмы пасылае яркі пучок прамянёў у пэўным напрамку. Асветленае мноствам пражэктараў ледзяное поле стадыёна блішчала, як у сонечны дзень. Шыцік.

•••

Камсамольскі пражэктар — орган камсамольскага кантролю.

[Фр. projecteur ад лац. projectus — кінуты наперад.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тэрмаэлектры́чны, ‑ая, ‑ае.

Спец.

1. Звязаны з працэсам непасрэднага пераходу цеплавой энергіі ў электрычную ў правадніках. Тэрмаэлектрычныя з’явы.

2. Заснаваны на дзеянні двух розных праваднікоў, якія ўтвараюць замкнуты ланцуг. Тэрмаэлектрычны тэрмометр. Тэрмаэлектрычны метад кантролю.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ценявы́, -а́я, -о́е.

1. гл. цень.

2. Які знаходзіцца ў цяні, слаба асветлены.

Ц. бок вуліцы.

3. перан. Адмоўны, непажаданы.

Ц. бок справы.

○ Ценявая эканоміка — эканамічная нелегальная дзейнасць, якая скрываецца ад грамадства і дзяржавы, не падпарадкоўваецца дзяржаўнаму кантролю і ўліку.

Ценявы кабінет — група ўплывовых палітыкаў, якія маюць сваю праграму дзейнасці і прэтэндуюць у выпадку перамогі на стварэнне новага ўрада.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

праве́рыць, -ру, -рыш, -рыць; -раны; зак., каго-што.

1. Упэўніцца ў правільнасці чаго-н., абследаваць з мэтай нагляду, кантролю.

П. правільнасць рашэння задачы.

П. білеты пры ўваходзе.

2. Падвергнуць выпрабаванню для высвятлення чаго-н.

П. веды навучэнцаў.

П. насенне на ўсходжасць.

|| незак. правяра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. праве́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак, ж.; прым. праве́рачны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ма́рачны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да маркі! (у 1, 2 знач.). // Які ажыццяўляецца пры дапамозе марак ​1 (у 1 знач.). Марачная сістэма кантролю.

2. Пэўнай маркі ​1 (у 3 знач.); пэўнай якасці, гатунку. Марачная сталь. Марачнае віно.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ві́за, ‑ы, ж.

1. Урадавы штамп у пашпарце на права ўезду ў дадзеную дзяржаву, выезду з яе ці праезду па яе тэрыторыі.

2. Адзнака на дакуменце, якая сведчыць аб прад’яўленні яго службовай асобе з мэтай кантролю, рэгістрацыі і пад.

[Фр. visa.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кантро́ль, ‑ю, м.

1. Праверка дзейнасці каго‑, чаго‑н.; назіранне з мэтай праверкі. Устанавіць кантроль за якасцю прадукцыі. Камітэт народнага кантролю.

2. Установа або арганізацыя, якая кантралюе чыю‑н. дзейнасць. Дзяржаўны кантроль. Працаваць у кантролі.

3. зб. Кантралёры. Кантроль правярае білеты. Сташэўскі.

[Фр. controle.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)