дождж, дажджу́, мн. дажджы́, дажджо́ў, м.

1. Атмасферныя ападкі ў выглядзе кропелек вады.

Два дні ішоў д. 3 вялікага грому малы д. (з нар.).

2. перан. Пра тое, што сыплецца ў мностве.

Д. асколкаў.

Д. канфеці.

○

Зорны дождж — з’яўленне на начным небе мноства метэарытаў.

|| памянш. до́жджык, -у, мн. -і, -каў, м.

|| прым. дажджавы́, -а́я, -о́е (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

упляска́ць, уплешча; зак., што.

Разм.

1. Ушчыльніць, прыбіць. Упляскаў раллю дождж.

2. Увагнаць, убіць у зямлю. Дажджы з ветрам не паспелі яшчэ ўпляскаць у зямлю.. яловых [і]голак. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

павуці́ністы, ‑ая, ‑ае.

З павуцінай, ахутаны павуцінай; які нагадвае павуціну (у 1 знач.). Павуціністае ржышча. □ Дзень-два кароткага сонечнага павуціністага бабінага лета, і зноў дажджы, нудныя, халодныя, беспрасветныя. Сачанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нахваста́ць, ‑хвашчу, ‑хвошчаш, ‑хвошча; зак., каго.

Сцябаючы, пабіць. Нахвастаць каня пугай. □ — Я.. [Міхасю] морду пайду нахвашчу, — гарачыўся Мікола. Брыль. / Аб дажджы, ветры і пад. [Сёмка:] — Здорава, усё-ткі, нахвастаў.. [дождж] цябе ўчора. Гартны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прасты́ць, ‑стыну, ‑стынеш, ‑стыне; зак.

Тое, што і прастудзіцца. Прыглушаны, праляжаў .. [Ігнась] на халодным дажджы ў вадзе і прастыў. Мурашка. Неяк застудзіўся .. [дзед] на рабоце, прастыў. Лынькоў.

•••

(І) след прастыў гл. след.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паўсхо́дзіць, ‑дзіць; ‑дзім, ‑дзіце, ‑дзяць; зак.

Тое, што і паўзыходзіць. Была пара з вальнейшым часам. Сяўба скончылася. Ярына паўсходзіла даўно і добра. Ішлі дажджы. І гэта вельмі гадзіла на поле. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кастры́чніцкі, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да кастрычніка (у 1 знач.), уласцівы яму. Кастрычніцкія дажджы. □ Ужо вечарэла — кастрычніцкія дні кароткія. Новікаў.

2. Які мае адносіны да Кастрычніка. Кастрычніцкія святы. Кастрычніцкі парад.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

спрасава́ць, ‑сую, ‑суеш, ‑суе; зак., што.

Злучыць, сціснуць у шчыльную масу пры дапамозе прасавання. Спрасаваць пілавінне. // Ушчыльніць, сціснуць. Дажджы прыбілі .. [салому], спрасавалі, яна аддзіралася неахвотна, непадатна. Мележ. // Вырабіць прасоўкай. Спрасаваць дэталі з пластмасы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сухаве́й, ‑ю, м.

Сухі гарачы вецер, які нясе з сабой працяглую засуху. І ён [калгаснік] з сухавеем змагаецца, І садзіць лясы і сады. Астрэйка. Хай сабе спёкі, Дажджы, сухавеі — Жыта ўзыходзіць, Расце, палавее. Дзяргай.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абло́жны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да аблогі (у 1 знач.). Цалінныя і абложныя землі.

2. Заложны, абкладны. Абложныя дажджы. Абложная хмара. □ Гэта была не Кароткая летняя навальніца, а працяглы абложны дождж. Краўчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)