во́дкуп, -у, мн. -ы, -аў, м.

У дарэвалюцыйнай Расіі: права на спагнанне дзяржаўных падаткаў, на манапольнае вядзенне гандлю, якое перадавалася казной прыватным асобам за грашовы ўзнос.

Вінны в.

Аддаць на в. што-н. (перан.: у поўнае распараджэнне).

|| прым. адкупны́, -а́я, -о́е.

Адкупная сістэма.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

фу́тра, -а, н.

1. Валасяное покрыва на целе жывёлы; шэрсць.

2. Вырабленая шкура пушнога звера, а таксама гэтыя шкуры як прадмет гандлю, вытворчасці.

Ф. вавёркі.

Гандляваць футрам.

3. Зімовая вопратка з вырабленых шкур пушнога звера.

|| прым. фу́травы, -ая, -ае і футро́вы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вара́гі, ‑аў; адз. вараг, ‑а, м.

Старажытнаруская назва жыхароў Скандынавіі, якія ў 9–10 стст. рабілі паходы на Русь для гандлю і рабаўніцтва, а таксама служылі ў княжацкіх дружынах.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пала́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.

1. Часовае памяшканне з нацягнутай на каркас тканіны, скуры.

Раскінуць палаткі.

2. Лёгкая пабудова з прылаўкам для дробнага гандлю.

Хлебная п.

|| прым. пала́тачны, -ая, -ае і пала́ткавы, -ая, -ае.

Палатачны гарадок (часовы пасёлак з палатак).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кіёск, ‑а, м.

Невялікая лёгкая будыніна для дробнага гандлю. Кніжны кіёск. Газетны кіёск. □ Буднік у першым жа кіёску купіў паперы і, напісаўшы на ёй некалькі слоў, заспяшаў у горад. Галавач.

[Фр. kiosque з перс.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

база́р, -у, мн. -ы, -аў, м.

Месца для гандлю, а таксама гандаль прадуктамі і іншымі таварамі шырокага ўжытку на такім месцы.

Кніжны б.

Апусцеў б.

Адкрыць б. (перан.: распачаць крык, шум; разм.).

◊

Птушыны базар — месца на марскім узбярэжжы, дзе гняздзяцца птушкі.

|| прым. база́рны, -ая, -ае.

Б. дзень.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

падры́ў, -ры́ву м., прям., перен. подры́в;

п. го́рнай паро́ды — подры́в го́рной поро́ды;

п. аўтарытэ́ту — подры́в авторите́та;

п. га́ндлю — подры́в торго́вли

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

канды́тарскі, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да вытворчасці прысмакаў, салодкіх мучных вырабаў або да гандлю імі. Кандытарская фабрыка. Кандытарскі магазін.

2. у знач. наз. канды́тарская, ‑ай, ж. Магазін, які прадае кандытарскія вырабы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ры́нак, -нку, мн. -нкі, -нкаў, м.

1. Сфера таварнага абарачэння, тавараабароту.

Знешні р.

Унутраны р.

Рынкі збыту (раёны рэалізацыі тавараў; спец.).

2. Месца рознічнага гандлю пад адкрытым небам або ў гандлёвых радах; базар.

Калгасны р.

Крыты р.

Гандляваць на рынку.

|| прым. ры́начны, -ая, -ае.

Рыначныя адносіны.

Рыначная цана.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прагандлява́цца, ‑лююся, ‑люешся, ‑люецца; зак.

Панесці страты, разарыцца ад гандлю. [Астапчык:] — Ні Павалковіч, ні яго бацька на зямлі па-сапраўднаму, па-сялянску не працавалі. Дзед быў нават заможны гандляр. Бацька любіў гарэліцу і прагандляваўся. Машара.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)