чы́хаўка, ‑і, ДМ ‑ўцы, ж.

Разм. Тое, што і чханне. Востра, да чыхаўкі, пахне зляжалым пылам. Кудравец. — У Май, пабольвала галава, ды часам у асеннюю слату нападала чыхаўка і насмарк. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́слізганы, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад выслізгаць.

2. у знач. прым. Гладкі, выгладжаны да бляску. Востра паблісквала выслізганая падкова. Лынькоў. Калі пачало развідняцца, выслізганыя гусеніцы, ляскочучы, лічылі апошнія кіламетры магістраль. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рэзка, востра, крута, парывіста, рыўком

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

прагрэ́ты, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад прагрэць.

2. у знач. прым. Які прагрэўся; поўнасцю нагрэты. Мартын Рыль, апёршыся на локаць, ляжыць на баку на прагрэтым дзірване. Колас. Востра запахла прагрэтым чабаром. Курто.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

го́нта, ‑ы, ДМ ‑нце, ж., зб.

Дахавы матэрыял у форме невялікіх дошчачак, востра саструганых з аднаго боку і з пазам — з другога. [Суседзі] адзін за другім новыя хаты ставілі. І пад гонтай, і пад шыферам. Васілевіч.

[Польск. gont.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вуглава́ты, ‑ая, ‑ае.

З выступамі, няроўны. На поўдні з-за небасхілу высунулася чорная вуглаватая хмара. Гамолка. // З востра выступаючымі касцямі. Вуглаватая постаць. □ Марыля перасмыкнула сваімі вуглаватымі плячыма. Ткачоў. // перан. Няўклюдны, сарамяжлівы. Вуглаваты падлетак. // перан. Рэзкі, грубы. Вуглаваты характар.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мазу́т, ‑у, М ‑зуце, м. і мазу́та, ‑ы, ДМ ‑зуце, ж.

Астаткі ад нафты пасля адгонкі з яе бензіну, газы і газаліну. Пахла мазутам, нагрэтымі за дзень шпаламі, жвірам і нечым асаблівым, станцыйным. Карпаў. Востра пахла зямлёй, мазутай і каменным вугалем. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

запо́ўніцца, ‑ніцца; зак.

Стаць поўнасцю занятым, напоўненым чым‑н. У адно імгненне запоўнілася ўся вуліца старымі і малымі. Пестрак. На адзін момант Саўка дужа здзівіўся, што ён ляжыць у сене, але гэты часовы прарыў і пустата ў яго памяці борзда і востра запоўніліся ўспамінамі. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дасці́пнасць, ‑і, ж.

Уменне сказаць востра, смешна, даць трапнае азначэнне. Гэта быў малаадукаваны чыноўнік, але з прэтэнзіямі на інтэлігента і з замахам на дасціпнасць і жарты, якія, праўда, мала ўдаваліся яму. Колас. У народзе любяць пажартаваць над закаханымі, але гэтыя жарты вымагаюць ад чалавека не толькі дасціпнасці, але такту і розуму. У. Калеснік.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сцярпе́цца, сцерпіцца; зак., з чым і без дап.

Звыкнуцца, змірыцца з чым‑н.; прыцярпецца да чаго‑н. Калі чалавека спасцігне гора адзін раз — ён востра ўспамінае яго. Калі ж яно прыходзіць занадта часта, ён ужо сцерпіцца з ім. Новікаў. Колькі разоў [Васіль], асабліва ў пачатку — пакуль не прывык, не сцярпеўся трохі — успамінаў з жалем Ганну. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)