кінаальмана́х, ‑а, м.

Кінафільм, які складаецца з некалькіх самастойных фільмаў, аб’яднаных агульнай тэмай, адным жанрам і пад.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фотаманта́ж, ‑у, м.

Мантаж фатаграфічных здымкаў, аб’яднаных агульнай тэмай. // Газета, рэклама, плакат і пад., складзеныя такім чынам.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

анама́льны, ‑ая, ‑ае.

Звязаны з анамаліяй; які адхіляецца ад нормы, ад агульнай заканамернасці, ненармальны. Анамальнае развіццё. Анамальная з’ява.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

парады́гма, -ы, мн. -ы, -ды́гм і -ды́гмаў, ж.

У граматыцы:

1) сістэма форм зменнага слова (напр., скланенне наз.) або канструкцыі;

2) любы клас моўных адзінак, аб’яднаных пэўнай агульнай прыкметай.

Словаўтваральная п.

|| прым. парадыгматы́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адключы́ць, ‑ключу, ‑ключыш, ‑ключыць; зак., што.

Спыніць дзеянне чаго‑н., раз’яднаўшы яго з агульнай сістэмай; выключыць. Адключыць званок, тэлефон.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

аддзялі́ць, -дзялю́, -дзе́ліш, -дзе́ліць; -дзе́лены; зак.

1. што. Вылучыць з агульнай адзінай масы што-н. або адасобіць тое, што знаходзіцца ў злучэнні з ім.

А. бялок ад жаўтка.

А. старыя кнігі ад новых.

А. тлушч ад малака.

2. Адасобіць, раз’яднаць, адмежаваць.

А. царкву ад дзяржавы.

3. Вылучыць, распазнаць.

А. істотнае ад выпадковага.

4. каго-што. Выдзеліць каму-н. частку, долю з агульнай гаспадаркі, адасобіць, даць магчымасць весці самастойную гаспадарку.

А. сыноў.

|| незак. аддзяля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. аддзяле́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ме́сніцтва, -а, н.

1. У сярэдневяковай Русі: парадак размеркавання дзяржаўных пасад у залежнасці ад знатнасці роду і ступені важнасці пасад продкаў.

2. Абарона толькі сваіх інтарэсаў на шкоду агульнай справе.

Праяўляць м.

|| прым. ме́сніцкі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

агульнаадукацы́йны, ‑ая, ‑ае.

Які дае не спецыяльную, а агульную адукацыю. Агульнаадукацыйная школа. Агульнаадукацыйныя курсы. // Звязаны з агульнай адукацыяй. Агульнаадукацыйныя прадметы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

стратэгі́чны, -ая, -ае.

1. гл. стратэгія.

2. перан. Аб спартыўнай гульні: такі, у якім асобныя камбінацыі падпарадкаваны загадзя абдуманаму плану.

Шахматы — стратэгічная гульня.

3. перан. Істотны, важны для дасягнення агульнай мэты на якім-н. этапе.

С. план.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

э́пас, ‑у, м.

1. Апавядальны род мастацкай літаратуры (у адрозненне ад драмы і лірыкі). Разведваючы новае, лірыка тым самым пракладвае шлях для драмы і эпасу, якія закліканы стварыць шырокія карціны грамадскага жыцця. Ярош.

2. Сукупнасць народных песень, паданняў, паэм, аб’яднаных агульнай тэмай, агульнай нацыянальнай прыналежнасцю, храналогіяй і пад. Гераічны эпас. Былінны эпас.

[Ад грэч. épos — слова, апавяданне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)