павычэ́сваць 1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Вычасаць усё, многае (гл. вычасаць 1). Павычэсваць валасы. Павычэсваць лён.
павычэ́сваць 2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Вычасаць, абчасаць усё, многае (гл. вычасаць 2). Павычэсваць дошкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абалва́ніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., каго-што.
1. Разм. Груба, збольшага абчасаць, падрыхтаваць для далейшай апрацоўкі. Абалваніць камень.
2. Абы-як на скорую руку пастрыгчы.
3. Пазбавіць здольнасці думаць, разумець, разважаць. // Абдурыць, ашукаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
учаса́ць 1, учашу, учэшаш, учэша; зак., што.
Абчасаць нейкую частку лёну, шэрсці, воўны і пад.
учаса́ць 2, учашу, учэшаш, учэша; зак., што. (пераважна з адмоўем «не»).
Убавіць часаннем таўшчыню чаго‑н. Бервяно цвёрдае — не ўчасаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Плазава́ць ’склюдаваць, апрацоўваць бервяно для зруба’ (шчуч., Сцяшк. Сл.), абчасаць калоду на плаз ’на плашку’ (ТС), рус. зах.-бранск. плазава́ть < польск. płazować ’зрабіць (ачасаўшы) бервяно плоскім’, гуральск. płazy ’паўкруглякі — тоўстыя бярвенні, разрэзаныя напалову, з якіх складаюць сцяну будынка’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
оболва́нить сов.
1. (грубо, начерно обтесать) обл., спец. абчаса́ць збо́льшага, агламэ́здаць;
2. (коротко остричь) астры́гчы, абіры́чыць;
3. (лишить способности мыслить) прост. абалва́ніць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пачаса́ць 1, ‑чашу, ‑чэшаш, ‑чэша; зак.
1. што і без дап. Часаць некаторы час (гл. часаць 1).
2. што. Пры дапамозе шчоткі, грэбеня і пад. ачысціць ад якіх‑н. прымесей усё, многае. Пачасаць лён. Пачасаць каноплі.
3. Разм. Хутка пайсці. [Стары:] — Там жа, за Ліпнякамі, будзе дарога паворана. А тут, па лубіне, я і пачашу, як па садзе... Ракітны.
пачаса́ць 2, ‑чашу, ‑чэшаш, ‑чэша; зак., што.
1. Абчасаць усё, многае. Зруб стары ўжо. Але калі з аднаго боку пачасалі бярвенне — ён як новы. Пташнікаў.
2. і без дап. Часаць некаторы час (гл. часаць 2).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Атра́ма, тра́ма ’бэлька ў хаце, што падтрымлівае іншыя бэлькі’ (БРС, ЭШ, Касп.), атраміна (Касп.); трам, трамо́к, отра́ма (Шушк.); атран (КЭС). Пра рэалію — трам гл. Малчанава, Мат. культ., 95. З XVII ст. трамъ (Булыка, Запазыч.). Укр. трам ’бэлька, вага’, отрамувати ’абчасаць, зрабіць бэльку чатырохграннай’, трям, трямок ’бэлька; частка ткацкага станка’. Польск. (з XVI ст.) — tram, чэш. (і ст.-чэш.), славац. tram, в.-луж., н.-луж. trama (і н.-луж. tramʼ), славен. trȃm(e) ’тс’. Брукнер (574, 575), Махэк₂ (649) абгрунтавана лічаць запазычаннем з ням. Tram, ст.-в.-ням. trame ў заходнія славянскія мовы (і славенскую); беларускае і ўкраінскае з заходнеславянскіх, для беларускай верагодная крыніца — польская. А‑ мае пратэтычны характар. Цяжка згадзіцца з меркаваннем Цыхуна (Лекс. балтызмы, 50) пра запазычанне з літ. atramà ’падпора, устой’, паколькі семантыка літоўскага слова супадае з беларускай, а незафіксаваная ў літоўскай форма без a‑ пашырана ў беларускай мове больш, чым з а‑; націск у літоўскай таксама адрозніваецца ад беларускага, які супадае з польскім. Агульнасць польскай, беларускай і літоўскай форм можа азначаць (насуперак Цыхуну) і пашырэнне польскай формы, прадстаўленай хаця і без пратэзы ва ўсіх заходнеславянскіх мовах.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)