няво́пытнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць нявопытнага; адсутнасць, недахоп вопыту. [Надзя] па гарачцы, па сваёй дзіцячай нявопытнасці можа нарабіць глупства, палезе ў самае пекла, і пасля .. [Слесарэнка] не даруе сабе, што не здолеў спыніць, уберагчы яе. Бураўкін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пасма́жыць, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць; зак., што.
1. Прыгатаваць смажаннем. [Стрыбульскі:] Можа сала пасмажыць? Я загадаю. Мігам зробяць. Мележ.
2. каго-што. Сасмажыць усё, многае або ўсіх, многіх.
3. і без дап. Смажыць некаторы час.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перабо́льшванне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. перабольшваць — перабольшыць.
2. Тое, што і перабольшанне (у 2 знач.). Пра Тоню Базылькевіча прывыклі гаварыць, што ён можа варочаць горы. Вядома, гэта было перабольшванне. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ро́ўня, ‑і, ж.
Разм. Тое, што і раўня. — На ліха мне яго каханне, ён мне бацькам, можа быць, а не мужам. Няхай шукае сабе роўні. Сабаленка. [Грабок:] — Новыя дамы ставім не раўня згарэўшым. Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
самаана́ліз, ‑у, м.
Аналіз уласных учынкаў і перажыванняў. І можа зусім не варта гэтак корпацца ў сваёй душы, займацца такім самааналізам? Шамякін. Самааналізам пачуццяў займацца доўга не давялося. Закіпела работа на пераправе. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сасла́бнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.
Абл. Саслабець. Прынёсшы з гары журавін, маці і дасць і пакаштаваць. Па адной будзе класці сама ёй у рот, бо яна, Таня, не можа падняць рукі — саслабла. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хто-ко́лечы, каго-колечы і пад. (гл. хто), займ. неазначальны.
Абл. Хто-небудзь. [Андрэй:] — А вось разгледжуся трохі, прыслухаюся. З кім-колечы параюся, як яно, дзе і што — можа, што-небудзь і надарыцца. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пе́сня, -і, мн. -і, -сень, ж.
1. Вершаваны і музычны твор для выканання голасам.
Харавая п.
Жніўныя песні.
Беларускія народныя песні.
2. Пра спевы птушак.
Салаўіныя песні.
◊
Доўгая песня (разм.) — тое, што патрабуе працяглага часу, што не скора можа быць зроблена, расказана і пад.
Старая песня (разм.) — што-н. даўно вядомае.
Песня спета чыя (разм.) — канец чыйго-н. жыцця, шчасця, поспехаў і пад.
|| памянш. пе́сенька, -і, ДМ -ньцы, мн. -і, -нек, ж.
|| прым. пе́сенны, -ая, -ае (да 1 знач.).
П. матыў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дзе, прысл.
1. пыт. У якім месцы.
Дзе вы працуеце?
2. месца. У якім месцы.
Няма дзе адпачыць.
3. неазнач. Тое, што і дзенебудзь.
Пашукай лепш, можа дзе згубіў.
Ці няма дзе вольнага месца?
4. адноснае. Ужыв. як злучальнае слова, падпарадкоўвае даданыя сказы месца, азначальныя, дапаўняльныя, дзейнікавыя, уступальныя сказы.
Горад, дзе я жыў.
5. у знач. часц. Ужыв. для выражэння поўнай немагчымасці чаго-н., сумнення ў чым-н.
Адпачыў? — Дзе адпачыў!
Столькі работы.
◊
Дзе наша не прападала (разм.) — выказванне рашучасці ісці на рызыку.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сцэна́рый, -я, мн. -і, -яў, м.
1. Літаратурна-драматычны твор з падрабязным апісаннем дзеяння, на аснове якога можа ставіцца кінафільм, тэатральная пастаноўка і інш.
С. фільма «Альпійская балада».
2. Спіс дзейных асоб п’есы з указаннем парадку і часу выхаду на сцэну (спец.).
3. Загадзя распрацаваны дэталёвы план правядзення якога-н. відовішча, увогуле (перан.) ажыццяўлення чаго-н.
С. фестывалю.
4. перан. План ажыццяўлення чаго-н.; прагноз.
Дзейнічаць па сцэнарыі.
|| прым. сцэна́рны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).
С. матэрыял.
С. аддзел.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)