Verbum

прызна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; зак.

1. каго-што, у кім-чым і каго-што. Пазнаць па знешніх прыметах.

П. у сустрэчным старога знаёмага.

Яяе ледзь прызнала: так яна пастарэла.

2. што. Дапусціць рэальнасць, наяўнасць чаго-н., згадзіцца лічыць законным што-н.

П. чые-н. правы.

П. свае памылкі.

3. каго-што кім-чым або за каго-што. Палічыць, зрабіць якое-н. заключэнне пра каго-, што-н.

П. сваім важаком (за важака). Урач прызнаў яго здаровым.

П. факты правільнымі.

4. каго-што. Ацаніць каго-, што-н. па заслугах.

Яго творчасць спачатку не прызналі.

|| незак. прызнава́ць, -наю́, -нае́ш, -нае́; -наём, -наяце́, -наю́ць; -нава́й.

|| наз. прызна́нне, -я, н. (да 2—4 знач.).

абарва́ць¹, -ву́, -ве́ш, -ве́; -вём, -вяце́, -ву́ць; -ві́; -ва́ны; зак.

1. што. Сарваць што-н.

А. яблык.

2. што. Абабраць, пазрываць плады, ягады і пад.

А. яблыню.

3. што. Вырваць што-н.

А. пялёсткі рамонка.

4. што. Адарваць што-н. ад чаго-н.; моцна нацягнуўшы, разарваць.

А. фіранку.

А. электраправодку.

5. перан., што. Раптоўна і рэзка спыніць якое-н. дзеянне.

А. песню.

6. перан., каго. Перапыніць, прымусіць змоўкнуць каго-н. (разм.).

А. субяседніка.

7. што. Пашкодзіць, пакусаць; разарваць, кусаючы (пра сабак; разм.).

Сабака абарваў штаны.

◊

Абарваць тэлефон (разм.) — часта, многа званіць па тэлефоне.

|| незак. абрыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. абры́ў, -ры́ву, м. (да 4 знач.).

ускла́сці, -ладу́, -ладзе́ш, -ладзе́; -ладзём, -ладзяце́, -ладу́ць; -ла́ў, -ла́ла; -ладзі́; -ла́дзены; зак.

1. каго-што на што. Пакласці на што-н., паверх чаго-н.

У. плуг на калёсы.

2. што на што. Урачыста пакласці.

У. вянок на магілу.

3. што на каго (што). Даручыць што-н. каму-н.

У. адказнасць на каго-н.

◊

Ускласці віну на каго — палічыць вінаватым каго-н.

Ускласці або узваліць на плечы каго, чые, каму — абцяжарыць чым-н. (звычайна працай, клопатамі; разм.).

|| незак. усклада́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і ускла́дваць, -аю, -аеш, -ае.

◊

Ускладаць надзеі на каго-што (кніжн.) — чакаць ад каго-, чаго-н. ажыццяўлення сваіх надзей.

|| наз. усклада́нне, -я, н. і ускла́дванне, -я, н.

папрапуска́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак.

1. каго-што. Прапусціць усіх, многіх або ўсё, многае, даць прайсці, праехаць усім, многім.

П. пешаходаў.

2. што. Прасунуць, працягнуць праз што-н. усё, многае.

П. правады праз адтуліны.

3. што. Зрабіць многа пропускаў.

П. радкі верша.

абры́нуць, -ну, -неш, -не; -ры́нь; -нуты; зак., што.

1. Імкліва абрушыць што-н. на каго-, што-н.

А. на ворага глыбы камення.

2. перан. З вялікай сілай накіраваць што-н. на каго-н.

А. усю злосць на бюракратаў.

|| незак. абрына́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

сцягну́ць, сцягну́, сця́гнеш, сця́гне; сцягні́; сця́гнуты; зак.

1. каго-што. Цягнучы, зняць каго-, што-н. адкуль-н.

С. коўдру з ложка.

С. боты з ног.

2. каго-што. Цягнучы, перамясціць у другое месца.

С. валун з дарогі.

3. што. Звалачы ў адно месца (пра многае).

С. жэрдзе ў кучу.

4. каго-што. Сабраць, сканцэнтраваць у адным месцы.

С. атрады да лесу.

5. што. Нацягваючы, зблізіць, злучыць канцы чаго-н.

С. канцы лука.

6. што. Знесці што-н. далёка.

Дзеці сцягнулі кудысьці граблі.

7. каго-што. Украсці (разм.).

С. кнігу ў суседа.

Ваўкі сцягнулі авечку.

8. каго-што. Туга перавязаць, сціскаючы што-н.

С. шнуроўку. С. паскам сукенку.

9. (1 і 2 ас. не ўжыв.), каго-што. Пра сутаргу: звесці, скурчыць (разм., безас.).

Сутаргай сцягнула нагу.

10. часцей безас., што. Пачаць зацвердзяваць.

На дварэ мароз, гразь сцягнула.

11. безас., што. Пра ваду: зменшыцца.

Пасля паводкі ваду сцягнула.

|| незак. сця́гваць, -аю, -аеш, -ае (да 1—5, 8 і 9 знач.).

|| наз. сця́гванне, -я, н. (да 1—5 і 8 знач.).