напаўдзіку́н, ‑а, м.

1. Чалавек, які па свайму спосабу жыцця і духоўнаму развіццю блізкі да першабытнага чалавека.

2. перан. Малакультурны, неразвіты чалавек.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

біё... (а таксама бія...).

Першая састаўная частка складаных слоў, якая паказвае на адносіны іх да жыцця, жыццёвых працэсаў, напрыклад: біёніка, біёграф, біёлаг.

[Ад грэч. bíos — жыццё.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адрадзі́цца, ‑родзіцца; зак.

Стаць зноў жывым; аджыць. // Абудзіцца да новага жыцця; аднавіцца, паявіцца зноў. І адродзіцца, уваскрэсне Ціхая слава твая, Хірасіма. Дзяргай.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

акія́нскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае дачыненне да знешняга жыцця акіяна; такі, які павінен быць на акіяне. Акіянскі вал. Акіянскі флот. Акіянскае падарожжа.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

самаўзбрае́нне, ‑я, н.

Узбраенне самога сябе. / у перан. ужыв. [Андрэй] разумеў — калі не будзе гэтага пачуцця самаўзбраення, можна страціць здольнасць да жыцця. Пестрак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сімпо́зіум, ‑а, м.

Нарада па якім‑н. навуковым пытанні (звычайна з удзелам прадстаўнікоў розных краін). Сімпозіум па праблемах паходжання жыцця на Зямлі.

[Ад лац. symposium — баляванне, банкет, бяседа.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

спарта́нскі, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да Спарты, спартанцаў. Спартанскія воіны.

2. Які ўласцівы спартанцу, вызначаецца стрыманасцю; суровы. Спартанскі характар жыцця.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

усталява́насць, ‑і, ж.

Уласцівасць усталяванага (у 2, 3 знач.). І здавалася, ад самой зямлі павеяла нейкім дзіўным спакоем і ўсталяванасцю жыцця. Шчарбатаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ператвара́льнік, ‑а, м.

1. Прылада, устаноўка для ператварэння аднаго віду электрычнай энергіі ў другі або сонечнай энергіі ў электрычную. Ператваральнік току. Крэмніевы ператваральнік сонечнай энергіі.

2. Той, хто ператварае што‑н., пераўтваральнік. Наказ жыцця як дзеяння, а чалавека як ператваральніка жыцця, актыўнасць якога накіравана на перабудову свету, на перабудову самога чалавека, ляжыць у аснове метаду сацыялістычнага рэалізму. Арабей.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

непрыстасава́ны, ‑ая, ‑ае.

Няздольны прыстасавацца да чаго‑н. [Стрыжоў] наогул выглядаў нейкім самотным, непрыстасаваным да жыцця. Карпаў. // Непрыдатны, непадыходзячы для чаго‑н. Непрыстасаванае памяшканне.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)