Verbum

ілга́ць і лгаць, (і)лгу, (і)лжэш, (і)лжэ; (і)лжом, (і)лжаце, (і)лгуць; незак.

Гаварыць няпраўду; выдумваць, хлусіць. Бядняк ілгаць не ўмеў — усё і расказаў, як было. Якімовіч. Хто сам ілжэ, той нікому не верыць. Прыказка.

вато́ўка, ‑і, ДМ ‑тоўцы; Р мн. ‑товак; ж.

Ватовая фастрыгаваная куртка. — Ну, да вечара! — Лёля кіўнула Міколу і пабегла, размахваючы крыссем паношанай ватоўкі. Гаўрылкін. Дзед Лукаш быў апрануты.. проста, па-рабочаму: у старой ватоўцы, у ботах. Якімовіч.

вы́петраны, ‑ая, ‑ае.

Высахлы, перасохлы, выветраны; худы. Старую, выпетраную на сонцы шапку з аблупленым.. брылём.. я з ахвотаю перадаў малодшаму брату Юзіку. Якімовіч. Бабка Анісся, наадварот, была мажная, грузная і панурая — поўная процілегласць свайму сухому, выпетранаму дзеду. Васілевіч.

вы́рай, ‑ю, м.

1. Цёплы край, куды вылятаюць на зіму пералётныя птушкі. Той год птушкі доўга не адляталі ў вырай: стаяла цёплая, пагодлівая восень. Грамовіч.

2. Чарада пералётных птушак. Высока ў небе, працяжна курлыкаючы, ляцеў жураўліны вырай. Якімовіч.

разапну́ць, ‑пну, ‑пнеш, ‑пне; ‑пнём, ‑пняце; зак., што.

Разм. Тое, што і распяць. — Ззамаладу ведаю яго [Ермаліцкага]: за грош бацьку роднага на крыжы разапне. Грахоўскі. Хведар Набілкін пусціў сваю кабылку пасвіцца, а сам разапнуў шацёр і лёг спаць. Якімовіч.

разва́жлівасць, ‑і, ж.

Уласцівасць разважлівага; цвярозы роздум. У кожны момант .. [міліцыянеры] маглі кінуцца на злачынцаў, але разважлівасць і вопыт гаварылі што пакуль яшчэ не час. Броўка. Петрык адказаў з сталай разважлівасцю: — А чаго баяцца? Гэта толькі малыя баяцца. Якімовіч.

расстара́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Вельмі стараючыся, раздабыць, набыць што‑н. За гаспадарку ненарокам Міхал на новым месцы ўзяўся: Каня, кароўку расстараўся. Колас. [Толя] спадзяваўся даведацца што-небудзь пра жыхароў са спаленых дамоў і расстарацца хоць кавалак хлеба. Якімовіч.

сахары́н, ‑у, м.

Белае крышталічнае вельмі салодкае рэчыва; сурагат цукру. [Людміла Лаўраўна] туга пакавала сваю сумку здабытым таварам, клала зверху колькі пачак запалак, іголкі, сахарын. Якімовіч. Віцю напаілі чаем з сахарынам, абагрэлі пасля дарогі і паклалі спаць на тапчан. Нядзведскі.

сві́ран, ‑рна, м.

Халодны будынак, прызначаны для захоўвання збожжа, мукі і іншых прадуктаў, а таксама рэчаў і пад. Вакол дзядзінца, паўкругам, размяшчаліся розныя гаспадарчыя будовы — скляпы, свірны, стайня. Якімовіч. Кладзі гной густа, не будзе ў свірне пуста. Прыказка.

тарпа́, ‑ы; мн. торпы, ‑аў; ж. і торп, ‑а; мн. тарпы, ‑оў; м.

Вялікая сцірта снапоў або саломы, складзеная асобым спосабам для захоўвання пад адкрытым небам. — А што гарыць? — Тарпы... — Немалочаныя тарпы? — ахнуў Амелька не сваім голасам. Якімовіч.