Verbum

радавы́², -а́я, -о́е.

1. Які нічым не вызначаецца сярод іншых; просты, звычайны.

Р. работнік.

Р. член арганізацыі.

2. Які не належыць да каманднага, начальніцкага складу.

Р. баец.

3. у знач. наз. радавы́, -о́га, мн. -ы́я, -ы́х, м. Тое, што і салдат (у 1 знач.).

Гвардыі р.

знаёмы, -ая, -ае.

1. каму. Такі, пра якога ведалі раней, вядомы.

Знаёмая мелодыя.

2. з чым. Які зведаў, выпрабаваў што-н.

Чалавек, з. з тутэйшымі парадкамі.

3. Які знаходзіцца ў знаёмстве (у 1 знач.) з кім-н., асабіста вядомы.

З. чалавек.

Добры з. (наз.). Спаткаць знаёмага (наз.).

перыяды́чны, -ая, -ае.

1. гл. перыяд.

2. Які паўтараецца час ад часу, адбываецца праз пэўныя прамежкі часу.

Перыядычныя з’явы.

Паўтарацца перыядычна (прысл.).

3. Які выходзіць (з друку) праз пэўныя прамежкі часу.

П. друк (газеты, часопісы). Перыядычныя выданні.

|| наз. перыяды́чнасць, -і, ж. (да 2 і 3 знач.).

пра́веднік, -а, мн. -і, -аў, м.

1. У вернікаў: чалавек, які жыве праведным жыццём.

2. Чалавек, які ў сваіх дзеяннях кіруецца прынцыпамі сумленнасці, справядлівасці (іран.). У выразе: спаць сном праведніка (разм., жарт.) — спаць спакойна, ціха, мірна.

|| ж. пра́ведніца, -ы, мн. -ы, -ніц.

|| прым. пра́ведніцкі, -ая, -ае.

гандля́р, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. Чалавек, які займаецца прыватным гандлем.

Гандляры пушнінай.

Г. з латка.

2. Чалавек, які вышэй за ўсё ставіць асабістуто выгаду, карысць, асабісты інтарэс (пагард.).

Ён хабарнік і г.

|| ж. гандля́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак.

|| прым. гандля́рскі, -ая, -ае.

сівы́, -а́я, -о́е.

1. Белы, серабрысты, які страціў афарбоўку (пра валасы); пасівелы, колеру попелу.

Сівыя вусы.

Сівая галава.

Сівая жанчына.

2. 3 прымессю белай шэрсці (пра футра).

С. каўнер.

С. каракуль.

3. перан. Які мае адносіны да старажытнасці, далёкага мінулага.

Сівыя вякі.

|| наз. сі́васць, -і, ж.

сме́лы, -ая, -ае.

1. Які не ведае страху, адважны, рашучы.

С. юнак.

С. ўчынак.

2. Наватарскі, нязвыклы, арыгінальны.

Смелая тэма выступлення.

С. кампазіцыйны прыём.

3. перан. Які выходзіць за межы прынятага, не зусім сціплы.

Смелае дэкальтэ.

С. жарт.

|| наз. сме́ласць, -і, ж. (да 1—3 знач.).

смяро́тны, -ая, -ае.

1. Які жыве не вечна, якога чакае смерць.

Усе людзі смяротныя.

2. Які выклікае смерць.

Смяротная доза яду.

3. Тое, што і смертны (у 3 знач.).

С. прысуд.

Смяротная кара.

4. перан. Крайні ў сваім праяўленні, вельмі моцны.

Смяротная нуда.

|| наз. смяро́тнасць, -і, ж.

та́йны, -ая, -ае.

1. Які з’яўляецца тайнай для каго-н., вядомы нямногім.

Тайная сустрэча.

2. Які яшчэ не пазнаны, унутраная сутнасць якога не выяўлена.

Тайныя з’явы прыроды.

3. Загадкавы, таямнічы.

У яго словах адчуваўся т. сэнс.

4. Звязаны з сакрэтнасцю, прызначаны для сакрэтных спраў.

Тайная паліцыя.