Транжы́р ’той, хто неразумна, марна траціць грошы, маёмасць’ (ТСБМ), сюды ж транжы́рыць ’траціць, мантачыць’ (ТСБМ, Бяльк.). З рус. транжи́р ’тс’, якое з франц. trancheur ’той, які рэжа’ < trancher ’рэзаць, рубаць’ праз нова-в.-ням. transchieren ’рэзаць, разрэзваць’ (Фасмер, 4, 94). Паводле Вінаградава (Этимология–1966, 122–125) і Дабрадомава (Этимология–1986–1987, 194–200), рускія словы — у выніку трансфармацыі франц. étranger, étrangère ’іншаземны, чужы’ ў дзеяслоў з пераасэнсаваннем зыходнага значэння ў ’траціць за мяжой, растрачваць грошы, маёмасць упустую’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Амбара́с ’непакой’ (Др.-Падб., БРС, Гарэц., Бяльк., Нас., Касп., Нас. Сб. посл., Мар. дыс.), амбарасіцца ’непакоіцца’ (Касп.), амбарасна ’непакойна’ (Касп.), з франц. embarras праз польскае ambaras (Кюнэ, Poln., 40).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Аташэ́ ’спецыяліст-кансультант пры пасольстве’. Новае (XX ст.) запазычанне з рускай (Крукоўскі, Уплыў, 78), дзе з франц. attaché (Курс суч., 166) у сярэдзіне XIX ст. (Шанскі, 1, А, 173).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Батфо́рт, батфорты. Рус. ботфо́рты, ботфо́рт, укр. ботфо́рт ’боты з высокімі халявамі’. Запазычанне з франц. bottes fortęs ’вялікія, моцныя боты’. Праабражэнскі, 1, 39; Фасмер, 1, 201; Шанскі, 1, Б, 179.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Гаржэ́тка ’гаржэтка’ (БРС). Запазычанне з рус. горже́тка ’тс’ (у рус. мове ўтварэнне на базе франц. gorgerette > горжет + суф. ‑ка; аб складанай гісторыі слова гл. у Шанскага, 1, Г, 133).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Гірля́нда ’гірлянда’. Магчыма, з рус. гирля́нда (а гэта з ням. Girlande або франц. guirlande; гл. Фасмер, 1, 408; Шанскі, 1, Г, 82). Параўн. і гірля́нда ’жаночы галаўны ўбор’ (Сцяшк.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Духі́ ’духі’ (БРС). Запазычанне з рус. духи́ ’тс’. У рус. мове гэта з’яўляецца семантычнай калькай (з канца XVIII ст.) франц. parfum ’тс’. Гл. Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 215.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Камуні́зм ’найвышэйшая грамадска-эканамічная фармацыя’ (ТСБМ). Запазычана з польск. komunizm (< ням. Kommunismus) і з рус. коммунизм < франц. communisme (Слаўскі, 2, 402; Фасмер, 2, 303; Шанскі, 2 (К), 234–235).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Капцёрка ’ротны або батальённы склад вайсковай амуніцыі, абмундзіравання’ (ТСБМ). З рус. каптёрка, якое ўтварылася са скарочанага слова каптена́рмус (< франц. capitaine des armes) пры дапамозе суфікса ‑ка (як, напрыклад, чыталка).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ляворвар ’рэвальвер’ (Шат.). Сапсаванае народнае рэвальвер, якое (праз рус.) з франц. revolver ’тс’. Аднак націскное о падказвае нам аб іншай крыніцы запазычання — польск. rewolwer, якое з англ. revolver ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)