працаздо́льны, ‑ая, ‑ае.
Якому ўласціва працаздольнасць, надзелены працаздольнасцю (у 1 знач.). Працаздольная частка насельніцтва. / у знач. наз. працаздо́льны, ‑ага, м.; працаздо́льная, ‑ай, ж. На сходах аб’явілі аб мабілізацыі ўсіх працаздольных на «рамонт чыгункі». Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ва́хтавы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да вахты (у 1 знач.). Вахтавая служба. Вахтавы журнал.
2. Які нясе вахту; дзяжурны. Вахтавы матрос.
3. у знач. наз. ва́хтавы, ‑ага, м. Той, хто стаіць на вахце.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
галада́ючы,
1. ‑ая, ‑ае. Дзеепрым. незал. цяпер. ад галадаць.
2. у знач. наз. галада́ючы, ‑ага, м.; галада́ючая, ‑ай, ж. Той (тая), хто галадае. Спектакль ставіўся ў фонд дапамогі галадаючым. Вітка.
3. Дзеепрысл. незак. ад галадаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
звыштэрміно́вы, ‑ая, ‑ае.
1. Які прадаўжаецца звыш вызначанага тэрміну. Звыштэрміновая служба.
2. Крайне тэрміновы, неадкладны. Звыштэрміновая справа.
3. у знач. наз. звыштэрміно́вы, ‑ага, м. Ваеннаслужачы, які дабравольна застаўся на вайсковай службе пасля адбыцця абавязковага тэрміну.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зняво́лены, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад зняволіць.
2. у знач. наз. зняво́лены, ‑ага, м.; зняво́леная, ‑ай, ж. Той (тая), хто пазбаўлены волі і знаходзіцца ў турме. Усе пабеглі да турмы вызваляць зняволеных. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падду́жны, ‑ая, ‑ае.
1. Які знаходзіцца пад дугой, прымацаваны да дугі. Паддужны званочак.
2. Спец. Дадатковы, дапаможны на які‑н. выпадак (пра каня). // у знач. наз. падду́жны, ‑ага, м. Коннік, які суправаджае каня на скачках.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
со́цкі, ‑ага, м.
У дарэвалюцыйнай Расіі — выбарная асоба з сялян, якая дапамагала паліцыі падтрымліваць парадак у вёсках. Ураднік апусціў вочы і зірнуў на стражніка, стражнік — на соцкага. Соцкі стаяў бокам і смяяўся ў рукаў. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пе́ршы, -ая, -ае.
1. гл. адзін.
2. Першапачатковы, самы ранні, які з’явіўся крыніцай або аб’ектам дзеяння раней за іншых.
Першае ўражанне.
Не першага веку (не малады). Прадукт не першай свежасці (пачынае псавацца). П. рэйс.
3. Самы лепшы з усіх у якіх-н. адносінах, выдатны, добры.
П. майстар.
П. гатунак.
4. у знач. наз. пе́ршае, -ага, н. Рэдкая страва (суп, булён і пад.), што падаецца ў пачатку абеду.
З’есці першае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сардэ́чны, -ая, -ае.
1. гл. сэрца.
2. Які ідзе ад сэрца, шчыры; добры, чулы, спагадлівы.
С. чалавек.
Сардэчная сустрэча.
Сардэчна (прысл.) прыняць гасцей.
3. Які мае адносіны да кахання; любоўны.
С. друг.
Сардэчныя справы.
4. у знач. наз. сардэ́чны, -ага, м., сардэ́чная, -ай, ж. Ужыв. як ласкавы зварот пры ўпамінанні пра каго-н. з адценнем ласкі, жалю, спачування.
Пацярпі, с. мой.
|| наз. сардэ́чнасць, -і, ж. (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
суча́сны, -ая, -ае.
1. Які мае адносіны да цяперашняга часу, да адной эпохі з кім-н.
С. беларускі раман.
Сучасныя Якубу Коласу паэты.
2. Які мае адносіны да сённяшняга; цяперашні.
Сучаснае жыццё.
Сучасныя падзеі.
3. Які адпавядае патрабаванням свайго часу, не адсталы.
Сучасная тэхніка.
Сучасныя ідэі.
4. суча́снае, -ага, н. Падзеі, якія адбываюцца цяпер, у дадзены час; цяперашні час.
Пра сучаснае можна многа гаварыць.
|| наз. суча́снасць, -і, ж. (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)