складII
1. (строй, характер) склад, род. скла́ду м.;
2. (стройность, логическая связь) склад, род. скла́ду м.;
◊
ни скла́ду ни ла́ду ні скла́ду ні ла́ду.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
слой прям., перен. слой, род. сло́я м., пласт, род. пласта́ м.;
ве́рхние слои́ по́чвы ве́рхнія слаі́ (пласты́) гле́бы;
широ́кие слои́ населе́ния шыро́кія пласты́ (слаі́) насе́льніцтва;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
тля
1. зоол. тля, род. тлі ж.; тра́ўніца, -цы ж., травяна́я вош
2. (о ничтожном человеке) перен., прост. тля, род. тлі ж., мо́шка, -кі ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ходу́ли мн.
1. хаду́лі, -ляў, ед. хаду́ля, -лі ж.; ды́бы, род. ды́баў, ед. ды́ба, род. ды́бы ж.;
2. перен. хаду́лі, -ляў, ед. хаду́ля, -лі ж.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
штык в разн. знач. штык, род. штыка́ м.; штых, род. штыха́ м.;
примкну́ть штыки́ воен. прымкну́ць штыкі́ (штыхі́);
встре́тить в штыки́ сустрэ́ць у штыкі́ (штыхі́).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
немно́гое сущ. нямша́т што, род. няшма́т чаго́ ср.; ма́ла што, род. ма́ла чаго́; нямно́гае, род. нямно́гага ср.;
за немно́гим остано́вка разг. за малы́м затры́мка;
немно́гого не хвата́ет ма́ла чаго́ не хапа́е;
◊
за немно́гим де́ло ста́ло за малы́м спра́ва ста́ла.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ма́гля ’часовая ўкладка снапоў жыта або пшаніцы (9 і дзесяці наверх)’ (слуц., Лекс. і грам.) < ⁺мандля. Укр. мандель ’укладка снапоў або жменей канапель у 15 ці 50 штук’, польск. mendel ’бабка’, в.-луж. mandl, чэш. mandel, славац. mandeľ ’бабка з 15 снапоў’ — усе з ням. Mandel ’тс’, якое паходзіць з с.-лац. mandala ’карзіна’, ’вулей’. Бел. ма́гля, запазычанае з польск., змяніла род (м. на ж.), а таксама ‑н‑, ‑длʼ‑ перайшло ў ‑глʼ‑. Гл. яшчэ мэндлік.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тымпа́н ‘старадаўні музычны інструмент — род медных талерак або невялікай літаўры’ (ТСБМ), ст.-бел. тимпанъ ‘тс’ (ГСБМ), укр. тимпа́н, рус. тимпа́н, стараж.-рус. тумпанъ, тумбанъ, тимпанъ (з XI ст.), ст.-слав. тѫпанъ ‘тс’. Запазычана са ст.-грэч. τύμπανον ‘від барабана’ ці з новагрэч. τούμπανο ‘тс’, што ўзыходзіць да τύπος ‘удар’, ‘знак, адбітак’, τύπτω ‘біць, удараць, паражаць’. У заходнееўрапейскія мовы слова прыйшло праз лац. tympanum ‘бубен’ (Фасмер, 4, 59; Голуб-Ліер, 495; ЕСУМ, 5, 568).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гук I м.
1. (род. гу́ку) в разн. знач. звук;
гу́кі пе́сні — зву́ки пе́сни;
тэо́рыя гу́ку — тео́рия зву́ка;
музыка́льны г. — музыка́льный звук;
2. (род. гу́ка) грам. звук;
○ камбінато́рыка гу́каў — комбинато́рика зву́ков;
глухі́ г. — глухо́й звук;
губны́я гу́кі — лингв. губны́е зву́ки;
◊ ані́ гу́ку — ни зву́ка;
пусты́ г. — пусто́й звук
гук II (род. гу́ка) м. (на дереве) отро́сток
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
адбі́так м.
1. (род. адбі́тка) (след, изображение) отпеча́ток; (в зеркале и т.п.) отраже́ние ср., отображе́ние ср.;
2. (род. адбі́тка) полигр. о́ттиск;
3. (род. адбі́тку) перен. след, отпеча́ток; (следы влияния) отраже́ние ср.;
а. эпо́хі — след (отпеча́ток, отраже́ние) эпо́хи;
◊ а. ча́су — печа́ть вре́мени;
налажы́ць (свой) а. — (на каго, што) наложи́ть (свою́) печа́ть (на кого, что), наложи́ть (свой) отпеча́ток (на кого, что)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)