рэ́йтынг, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Тое, што і рэйтынг-ліст (спец.).

2. Індывідуальны лічбавы паказчык ацэнкі папулярнасці, аўтарытэту якой-н. асобы, арганізацыі, групы, іх дзейнасці, праграм, планаў, палітыкі ў пэўны час, а таксама ўвогуле ступень папулярнасці вядомага дзеяча.

Р. кіраўніка ўрада.

|| прым. рэ́йтынгавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сярдзю́к, сердзюка, м.

На Украіне ў 17–18 стст. — казак пешых палкоў, якія былі на поўным утрыманні гетманскага ўрада; ахоўнік гетмана.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ценявы́, -а́я, -о́е.

1. гл. цень.

2. Які знаходзіцца ў цяні, слаба асветлены.

Ц. бок вуліцы.

3. перан. Адмоўны, непажаданы.

Ц. бок справы.

○ Ценявая эканоміка — эканамічная нелегальная дзейнасць, якая скрываецца ад грамадства і дзяржавы, не падпарадкоўваецца дзяржаўнаму кантролю і ўліку.

Ценявы кабінет — група ўплывовых палітыкаў, якія маюць сваю праграму дзейнасці і прэтэндуюць у выпадку перамогі на стварэнне новага ўрада.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ура́давы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да ўрада. Урадавыя ўстановы. Урадавая камісія. □ Урадавых узнагарод у сувязі з юбілеем камсамола ўдастоены і многія яго арганізацыі. Машэраў.

•••

Урадавы крызіс гл. крызіс.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сталы́пінскі, ‑ая, ‑ае.

Звязаны з дзейнасцю міністра царскага ўрада Сталыпіна. Сталыпінская рэакцыя. Сталыпінскія хутары. □ Напярэдадні вайны па-ранейшаму большая частка зямлі канцэнтравалася ў руках памешчыкаў і кулакоў — «новых», сталыпінскіх памешчыкаў. «Весці».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

экспазе́, нескл., н.

1. Кароткі змест якога‑н. дакумента, твора і пад.; вытрымка з іх.

2. Кароткае паведамленне прадстаўніка ўрада па якому‑н. пытанню бягучай палітыкі ў парламенце. Выступіць з экспазе.

[Фр. exposé.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

міністэ́рства, ‑а, н.

1. Вышэйшая дзяржаўная ўстанова, якая ведае асобнымі галінамі дзяржаўнага кіравання і народнай гаспадаркі, а таксама будынак, дзе знаходзіцца гэтая ўстанова. Міністэрства замежных спраў.

2. У сістэме буржуазнага парламентарызму — састаў міністраў данага ўрада.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паражэ́нства, ‑а, н.

1. Палітыка, накіраваная на паражэнне ў вайне ўрада сваёй краіны.

2. Настрой асобы або групы людзей, які праяўляецца ў песімістычных адносінах да якой‑н. ідэі, думкі, да магчымасці здзяйснення чаго‑н. і пад.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гра́біць, ‑блю, ‑біш, ‑біць; незак., каго-што.

Сілай забіраць чужое дабро; рабаваць. Акупанты грабілі беларускі народ, вывозілі ў Германію збожжа, жывёлу, лес. «Весці». // Разм. Разараць паборамі, узяткамі. Дваранскія камітэты прама грабілі сялян пры дапамозе царскага ўрада. Ленін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ка́пер, ‑а, м.

1. Прыватнаўласніцкае судна, якое займалася (да сярэдзіны 19 ст.) у ваенны час з ведама свайго ўрада праследаваннем і захопам гандлёвых суднаў праціўніка і нейтральных краін, што перавозілі кантрабандныя грузы для ваюючай краіны.

2. Уладальнік такога судна.

[Гал. kaper.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)