грані́чны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да граніцы (у 1 знач.). Гранічныя капцы.

2. Максімальны, найвышэйшы, крайні. Чэхаўская прастата, яснасць, лаканічнасць і гранічная кароткасць захаплялі маладога беларускага пісьменніка Якуба Коласа. «Полымя».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

трэці́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак., каго.

Пагардліва абыходзіцца з кім‑н., зневажальна адносіцца да каго‑н. Буржуазныя нацыяналісты з «Нашай нівы» спрабавалі трэціраваць Янку Купалу, Якуба Коласа і другіх паэтаў-рэалістаў. Ларчанка.

[Ад фр. traiter — абыходзіцца.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

негацыя́нт, ‑а, М ‑нце, м.

Уст. Асоба, якая вядзе аптовы гандаль пераважна за межамі сваёй краіны. Група негацыянтаў.. складалася з банкіра Леапольда Краненберга, самай багатай кішэні па гэты бок Буга, Якуба Натансона і Рупрэхта. Караткевіч.

[Фр. négociant.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

архі́ў, -хі́ва, мн.і́вы, -хі́ваў, м.

1. Установа, якая зберагае, сістэматызуе і апісвае старадаўнія дакументы, графічныя помнікі мінулага.

Здаць у а. (таксама перан.: прызнаць устарэлым, малапатрэбным).

2. Аддзел установы, дзе захоўваюцца старыя дакументы.

3. Збор рукапісаў, лістоў і пад., што маюць дачыненне да дзейнасці якой-н. установы ці асобы.

А. інстытута.

А.

Якуба Коласа.

|| прым. архі́ўны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ле́ксіка, ‑і, ДМ ‑сіцы, ж.

Сукупнасць слоў якой‑н. мовы ці дыялекта. Беларуская лексіка. Дыялектная лексіка. // Сукупнасць слоў, якія ўжываюцца ў якой‑н. сферы дзейнасці. Прафесійная лексіка. // Слоўнікавы склад твораў якога‑н. аўтара. Лексіка Якуба Коласа.

[Ад грэч. lexikos — слоўнікавы.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падпі́ска, ‑і, ДМ ‑пісцы, ж.

1. Дзеянне паводле дзеясл. падпісаць (у 3 знач.) і падпісацца (у 2 знач.). // Дагавор, умова на дастаўку, прысылку падпіснога выдання. Аформіць падпіску на збор твораў Якуба Коласа.

2. Пісьмовае абавязацельства ў чым‑н. Узяць падпіску аб нявыездзе.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

намно́жыць, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць; зак., што і чаго.

Разм. Павялічыць у нейкай колькасці; размножыць. Гордыя за народнае слова, што так буйна развілося і дало такі багаты плён, як творчасць Янкі Купалы і Якуба Коласа, мы ўзважваем тыя здабыткі, якія намножыла наша літаратура. Лужанін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

суча́снік, ‑а, м.

Той, хто жыў ці жыве ў адзін час з кім‑н. Як і кожны малады літаратар,.. [Заранік] марыць напісаць добрую кнігу пра сваіх сучаснікаў і іх справы. Хадкевіч. Сучаснік Янкі Купалы і Якуба Коласа,.. [Бядуля] ўнёс каштоўны ўклад у развіццё культуры беларускага народа. Каваленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

уста́ўны, ‑ая, ‑ае.

Спец. Які з’яўляецца ўставам. Устаўнае пісьмо. Устаўная вязь.

устаўны́, ‑ая, ‑ое.

Прыстасаваны для таго, каб устаўляць у што‑н. Устаўныя шыпы. // Устаўлены ў што‑н. Устаўны рукаў. Устаўныя зубы. □ Характэрнай асаблівасцю кампазіцыі буйных твораў Якуба Коласа з’яўляецца наяўнасць устаўных алегарычных апавяданняў. Пшыркоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

надрукава́нне, ‑я, н.

Змяшчэнне ў друку. Гэтыя рэвалюцыі Андрэй адкладае асобна — іх трэба паслаць у Вільню ў рэдакцыю газеты «Наша праўда» для надрукавання. Пестрак. [Максіму Багдановічу] не было яшчэ і васемнаццаці, калі пасля надрукавання вершаў «Краю мой родны! Як выкляты богам...», «З песняў беларускага мужыка», «Вадзянік» яго імя сталі называць услед за імёнамі Янкі Купалы і Якуба Коласа. Лойка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)