сейсмаакты́ўны, ‑ая, ‑ае.

Актыўны ў сейсмічных адносінах. Сейсмаактыўныя раёны зямнога шара.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дупле́т, -а, М -ле́це, мн. -ы, -аў, м.

У більярднай гульні: удар, калі шар трапляе ў лузу, адскочыўшы ад борта пад ударам другога шара.

|| прым. дупле́тны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

біягеасфе́ра, ‑ы, ж.

Абалонка зямнога шара, у якой сканцэнтравана жывое рэчыва планеты.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

А́рктыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж. (з вялікай літары).

Паўночная палярная вобласць зямнога шара.

[Ад грэч. arktikos — паўночны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кругасве́тны, ‑ая, ‑ае.

Звязаны з падарожным, паездкай вакол зямнога шара. Кругасветнае падарожжа. Кругасветнае плаванне.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

флары́стыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.

Навука аб флоры зямнога шара і асобных яго частак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шарападо́бны, ‑ая, ‑ае.

Які мае выгляд шара, падобны на шар. Шарападобныя бактэрыі. Шарападобныя кроны дрэў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шаравы́, ‑ая, ‑ое.

1. Які мае адносіны да шара (у 1 знач.). Шаравая паверхня. // Які мае форму шара; шарападобны. Шаравая маланка. Шаравыя міны.

2. Які мае ў сваёй будове, канструкцыі шарападобныя часткі. Шаравы клапан. □ Шаравыя млыны таксама мяняць трэба на больш моцныя. Карамазаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гло́бус, ‑а, м.

Зменшаная ў мільёны разоў мадэль зямнога шара або нябеснай сферы, умацаваная на вертыкальнай падстаўцы.

[Ад лац. globus — шар.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

глаба́льны, -ая, -ае.

Усеагульны, які ахоплівае ўвесь зямны шар, увесь свет.

Праблема чыстай вады набыла г. характар.

○

Глабальная ракета — ракета, якая можа даставіць баявы зарад у любое месца зямнога шара.

|| наз. глаба́льнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)