зале́жнасць, -і, ж.

1. Адносіны адной з’явы да другой як выніку да прычыны.

З. рыначных цэн ад попыту.

У залежнасці ад абставін.

2. Падпарадкаванасць іншым, чужой уладзе, волі.

Прыгонная з.

Быць у залежнасці.

3. У граматыцы: фармальная падпарадкаванасць аднаго слова ці сказа другому.

З. даданага сказа ад галоўнага.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сіндыка́т, -а, М -ка́це, мн. -ы, -аў, м.

1. Буйное манапалістычнае аб’яднанне прадпрыемцаў, у якім удзельнікі, захоўваючы вытворчую самастойнасць, ажыццяўляюць сумесную камерцыйную дзейнасць (вызначэнне цэн, закупку сыравіны, збыт тавараў) з мэтай абмежавання канкурэнцыі і забеспячэння панавання на рынках.

2. У некаторых краінах: назва прафесійных саюзаў.

|| прым. сіндыка́тны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кан’юнкту́ра, ‑ы, ж.

1. Становішча, якое склалася ў пэўнай галіне грамадскай дзейнасці; абставіны, сітуацыя. Міжнародная кан’юнктура. Палітычная кан’юнктура. Спрыяльная кан’юнктура.

2. Сукупнасць прымет, якія характарызуюць стан таварнай гаспадаркі: змяненне цэн, курс каштоўных папер, аб’ём выпуску прадукцыі і пад. Эканамічная кан’юнктура.

[Лац. conjunctura.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

маладасту́пны, ‑ая, ‑ае.

1. Да якога цяжка дабрацца, даступіцца. Асабліва панура выглядалі запушчаныя, маладаступныя нізіны-лужкі, заваленыя галлём і сатлеўшымі верхавінамі ссечаных старых дрэў. Колас.

2. Якім не ўсе маюць магчымасць карыстацца (з-за высокіх цэн, адсутнасці дазволу і пад.). Медыцынская дапамога [у дарэвалюцыйнай Беларусі] была платнай і таму маладаступнай працоўным. «Весці». // Не ўсім зразумелы. Маладаступная кніга.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

і́ндэкс м., в разн. знач. и́ндекс;

і. апто́вых цэн — и́ндекс опто́вых цен;

і. фізі́чнага развіцця́ — и́ндекс физи́ческого разви́тия;

лі́чбавы і. — числово́й и́ндекс;

пашто́вы і. — почто́вый и́ндекс

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

крива́я​I сущ., мат., спец. крыва́я, -во́й ж.;

крива́я ро́ста наро́дного хозя́йства крыва́я ро́сту наро́днай гаспада́ркі;

крива́я сниже́ния цен крыва́я зніжэ́ння цэн;

◊

крива́я вы́везет не́як жа бу́дзе.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вы́йграць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.

1. што і без дап. Набыць у выніку розыгрышу латарэі, перамагчы ў азартнай гульні.

В. мільён рублёў па аблігацыі.

2. што. Дамагчыся перамогі, узяць верх.

В. бой.

В. партыю ў шахматы.

В. справу.

3. што і без дап. Атрымаць выгаду, карысць, перавагу; выгадаць.

В. ад зніжэння цэн.

В. час.

4. перан., у чым. Атрымаць, заслужыць адабральную ацэнку.

В. у чыіх-н. вачах.

|| незак. выйграва́ць, -раю́, -рае́ш, -рае́; -раём, -раяце́, -раю́ць.

|| наз. вы́йгрыш, -у, м. (да 1—3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

і́ндэкс, ‑а, м.

1. Паказальнік, спіс, пералік чаго‑н. Індэкс імён. Індэкс тавараў. Індэкс геаграфічных назваў.

2. Лічбавы паказчык, які выражае ў працэнтах паслядоўныя змены якой‑н. эканамічнай з’явы. Індэкс кошту жыцця. Індэкс цэн.

3. У матэматыцы — лічбавы або літарны паказальнік унізе літары, якая ўваходзіць у матэматычны выраз, каб адрозніць яго ад іншых, напрыклад: a5, xn.

4. Спец. Умоўнае абазначэнне звычайна ў выглядзе спалучэння лічбаў або літар, якое надаецца кніжным раздзелам у бібліятэчнай класіфікацыі.

[Лац. index.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

удешевле́ние патанне́нне, -ння ср., змяншэ́нне (зніжэ́нне) ко́шту (цаны́ (на што), змяншэ́нне (зніжэ́нне) ко́шту (чаго);

системати́ческое удешевле́ние промтова́ров сістэматы́чнае патанне́нне прамтава́раў, сістэматы́чнае змяншэ́нне (зніжэ́нне) ко́шту (ко́штаў, цаны́, цэн) на прамтава́ры;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

хіста́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле дзеясл. хістаць (у 1, 2 знач.); дзеянне і стан паводле дзеясл. хістацца (у 1–3 знач.). Хістанне дрэў. □ І толькі складкі сукенкі ды ледзь прыкметнае хістанне чорных кос на спіне адзначалі яе [Анежкі] рух. Броўка.

2. Няўстойлівасць, зменлівасць. Хістанні тэмпературы. Хістанне цэн.

3. перан. Нерашучасць, сумненне. Ці зайздросны мой лёс? Ці шчасліва жыву? Каб такое пытанне стаяла ў анкеце, — Я, сябры, без хістання б запоўніў графу: — Так, па-мойму, я — самы шчаслівы на свеце! Гілевіч. Рады творчаму плёну, Мы працуем натхнёна, У нашым руху хістанняў няма. Журба.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)