вы́расціць, ‑рашчу, ‑расціш, ‑расціць; зак., каго-што.
Забяспечыць рост, развіццё чаго‑н. Вырасціць сад. Вырасціць ураджай. // Выгадаваць. Вырасціць дзяцей.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адкупі́ць, -куплю́, -ку́піш, -ку́піць; -ку́плены; зак., што.
1. Атрымаць права на што-н., заплаціўшы грошы; узяць на водкуп; купіць (уст.).
А. увесь ураджай.
2. Купіўшы што-н., аддаць замест сапсаванага, згубленага (разм.).
А. кнігу.
|| незак. адкупля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
уратава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны; зак., каго-што (разм.).
Уберагчы, захаваць у цэласці, пазбавіць ад чаго-н. непрыемнага, непажаданага.
У. ураджай.
У. дзіця ад прастуды.
|| незак. урато́ўваць, -аю, -аеш, -ае; наз. урато́ўванне, -я, н.
|| наз. уратава́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
даспе́ць, ‑ее; зак.
Стаць зусім спелым. Слівы даспелі. Задума даспела. Ураджай даспеў. □ Чарэшні навісаюць млява, даспелі ўжо да чарнаты. Пысін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перасягну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -сегняце́, -ну́ць; -ні́; зак., што.
Выйсці за якія-н. межы; аказацца большым за што-н. вызначанае.
Слава аб гераічным учынку перасягнула межы краіны.
Ураджай бульбы перасягнуў 200 цэнтнераў з гектара.
|| незак. перасяга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
стра́та, -ы, ДМ стра́це, мн. -ы, страт, ж.
1. Згуба чаго-н., знікненне каго-, чаго-н.
С. здароўя.
С. крыві.
Смерць народнага пісьменніка — вялікая с.
2. Тое, што страчана; прапажа.
Знайсці сваю страту.
3. звычайна мн. Безгаспадарчыя выдаткі.
Сабраць ураджай без страт.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
спо́рыцца, ‑рыцца; незак.
Разм. Ісці паспяхова, удавацца каму‑н. Калі чалавек працуе з ахвотаю, праца ў яго руках спорыцца. Сабаленка. Ураджай радуе, і работа спорыцца. «Звязда».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
се́мечкавы, ‑ая, ‑ае.
Які мае семечкі (у 2 знач.). Семечкавыя плады. // у знач. наз. се́мечкавыя, ‑ых. Пладовыя дрэвы, плод якіх мае семечкі (у 2 знач.). Ураджай семечкавых.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нішто́².
1. прысл. (часта ў спалучэнні са словам «сабе»). Нядрэнна, ніштавата, даволі добра.
Жывуць н. сабе.
2. безас., у знач. вык. Хоць бы што, не шкодзіць.
Працуе без адпачынку — і н.
3. у знач. вык. (часта ў спалучэнні са словам «сабе»). Неблагі, нядрэнны.
Ураджай н.
Дзяўчына н. сабе.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
убра́ць, убяру́, убярэ́ш, убярэ́; убяро́м, убераце́, убяру́ць; -а́ў, -а́ла; убяры́; -а́ны; зак., што.
1. Сабраць ураджай сельскагаспадарчых культур.
У. буракі машынамі.
2. Надаць прыгожы выгляд, упрыгожыць.
У. залу кветкамі.
Іней убраў дрэвы (перан.).
|| незак. убіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. убо́рка, -і, ДМ -рцы, ж. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)