Злэўдзіць ’украсці (іран.)’ (Юрч. Сін.). Гл. лэўдзіць ’красці’ (Нас.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сця́жыць ’сцягнуць, украсці’ (даўг., брасл., Сл. ПЗБ). Да сцягнуць, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
спе́рці², сапру́, сапрэ́ш, сапрэ́; сапро́м, сапраце́, сапру́ць; спёр, спе́рла; сапры́; спёрты; зак., каго-што (разм.).
1. Украсці.
С. грошы.
2. што. Ссунуць, сабраць у адно месца.
С. мэблю ў адзін пакой.
3. перан., каго. Прагнаць з пасады, службы.
С. з пасады старшыню.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Сфэ́ціць ’украсці’ (Сл. рэг. лекс.). Няясна; магчыма, ад польск. feta ’гулянка, гасціна’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
похи́тить сов.
1. вы́красці, мног. павыкрада́ць, павыкра́дваць, укра́сці, скра́сці;
похи́тить докуме́нты вы́красці (укра́сці, скра́сці) дакуме́нты;
2. перен. забра́ць, мног. пазабіра́ць; узя́ць;
смерть похи́тила его́ смерць забра́ла яго́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Лэўдзік ’злодзей’, лэўдзіць ’красці’, злэўдзіць ’украсці’ (Нас.; Юрч. Вытв.). Балтызм. Параўн. літ. láudaga, láudagas ’неахайны, апушчаны’, ’гультай’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вурну́ць ’украсці’ (Жд., 2). Няясна, магчыма, «імітацыйны» дзеяслоў для перадачы хуткага руху, суадносны з выклічнікам вур; гл. вуркаць (параўн. Васілеўскі, Прадукт. тыпы, 84).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
звалачы́, ‑лаку, ‑лачэш, ‑лачэ; ‑лачом, ‑лачаце; зак., каго-што.
Разм.
1. Цягнучы, зняць з чаго‑н., адкуль‑н. Звалачы мяшок з воза.
2. Цягнучы, перамясціць куды‑н. [Пятрусь] звалок драбіны з дарогі і, апусціўшы галаву, пайшоў дадому. Колас.
3. Сабраць, сцягнуць у адно месца. Звалачы галлё ў кучу.
4. Угаварыць, прымусіць пайсці куды‑н. — На рыбу .. [бацьку] Яўхім звалок. Кажа, у дождж ловіцца добра. Савіцкі.
5. Украсці, сцягнуць. Андрэю нельга было адыходзіць далёка, сабакі маглі пранюхаць і звалачы мяса, а ліхі чалавек — украсці аглоблі. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Сці́біць ’падхапіць, украсці’ (Варл., Кал.), сцы́біць, зьдзі́біць ’тс’ (Некр. і Байк.), сці́брыць ’тс’ (Касп., Бяльк., Растарг.), сці́брыты ’тс’ (Сл. Брэс.), сцы́брыць ’тс’ (Мат. Гом.), сці́бчыць ’тс’ (Жд. 3), сюды ж, відаць, сці́біцца ’ўшчамляцца, лезці’ (трак., Сл. ПЗБ); паводле аўтараў слоўніка, з літ. stiẽbtis ’выцягвацца’ (Сл. ПЗБ, 5, 39), што няпэўна. Параўн. рус. сти́брить ’тс’ і ’з’есці’. Няясна (Фасмер, 3, 759); паводле Горбача (Арго, 31), аргат. зци́брить ’украсці’ з цыган. тэ стырдэс ’тс’. Гл. цібрыць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пакра́сці, ‑краду, ‑крадзеш, ‑крадзе; пр. пакраў, ‑крала, зак., каго-што.
Украсці ўсё, многае або ўсіх, многіх. — Выпусці маіх братоў, — кажа Іван. Навошта ты іх у астрозе трымаеш? [Кароль:] — Не выпушчу. Твае браты хацелі лепшых маіх коней пакрасці. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)