умя́цца, умнецца; пр. умяўся, умялася; зак.

1. Стаць умятым, уціспутым у што‑н., куды‑н. Умялася трава ў зямлю пад коламі трактара.

2. Стаць шчыльным ад сціскання, прымінання. Мокры жвір умяўся пад ботамі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

штурва́л, ‑а, м.

Рулявое кола, паваротам якога кіруюць суднам, самалётам і інш. машынамі. Ля штурвала ў рубцы застыў рулявы. Даніленка. Бывала, у полі.. [Паходня] садзіўся на нейкі час за рычагі трактара ці штурвал камбайна. Хадкевіч.

[Гал. stuurwiel.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шыроказахо́пны, ‑ая, ‑ае.

Які мае рабочыя часткі з шырокім захопам (пра сельскагаспадарчыя машыны). Шыроказахопны камбайн. □ Самаходнай.. [сенакасілка] завецца таму, што рухаецца самастойна, без дапамогі трактара, шыроказахопнай — за вялікую шырыню паласы, на якой зрэзвае траву. «Беларусь».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

намёртва, прысл.

Так, што нельга раз’яднаць; вельмі моцна, трывала. Звязаць вяроўкі намёртва. □ Не паспеў .. [Сотнікаў] саскочыць з трактара, як побач загарэўся цягач трэцяй батарэі, намёртва села ў варонку гаўбіца. Быкаў. Рука.. [чалавека] намёртва ўпілася ў камень. Даніленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

камбінезо́н, ‑а, м.

Суцэльны рабочы касцюм з курткі і штаноў. Каля трактара, што стаяў сярод двара, завіхаўся малады хлопец у сінім зашмальцаваным камбінезоне. Шахавец. Мне гасцінна ўступае кут Гэта незвычайная сталоўка, Дзе працуе ўжо рабочы люд У камбінезонах і спяцоўках. Аўрамчык.

[Фр. combinaison.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

счэ́пны, ‑ая, ‑ае.

Спец.

1. Прызначаны для счэплівання чаго‑н., які з’яўляецца счэпам (у 2 знач.). — Лёгкія счэпныя прылады, таму і парваліся! — апраўдваўся .. [напарнік машыніста]. Шынклер.

2. Які мае адносіны да работы якога‑н. механізма ў счэпе з іншым. Счэпная магутнасць трактара.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прыляжа́лы, ‑ая, ‑ае.

Які доўга ляжаў, захоўваўся без ужывання; нясвежы. На галаве ў .. [мужчыны] быў капялюш колеру прыляжалага тытунёвага лісту. Лобан. Адзін, другі самазвалы падцягнуў да эстакады. Выскачыў з кабінкі трактара, давай шуфляваць прыляжалы бетон. Глядзіць, дзяўчаты лезуць пад рукі, каб падсобіць. Мыслівец.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прычэ́п, ‑а, м.

Павозка, якая прычэпліваецца да самаходнага транспарту (трактара, грузавіка і пад.). За.. [трактарам] стаяў вялікі прычэп, на якім ляжалі дзесяткі тры ручных грабель, вілы. Хадкевіч. На гару, відаць, цяжка было ўзбірацца леспрамгасаўскім машынам з прычэпамі. Пташнікаў. За кожным камбайнам замацавана па два трактары з прычэпамі. «Звязда».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

махаві́к 1, ‑а, м.

Кола вялікага дыяметра з масіўным вобадам, якое забяспечвае раўнамерны рух механізма. Рытмічна пляскаў пас, што ішоў ад махавіка трактара. Шамякін.

махаві́к 2, ‑а, м.

Грыб на тонкай ножцы з жоўта-бурай шапкай. Лес вялікі, грыбоў — хоць касой касі: на імшарынах — махавікі, як жоўтыя сонцы. Лось.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паўто́рны, ‑ая, ‑ае.

1. Які робіцца, адбываецца другі раз. Рашчэня нямала пастараўся і праявіў вынаходлівасці, каб правесці камісію міма трактара, які заставаўся для паўторнага рамонту. Шамякін. Галавач звярнуўся ў выдавецтва з просьбай, каб яму далі кнігу Хадыкі на паўторную рэдакцыю. Хведаровіч.

2. Прызначаны для паўтарэння чаго‑н. (засвоенага, пройдзенага). Паўторныя практыкаванні.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)