Стабарча́ ‘потарч, старчма’ (слонім., Нар. словатв.). З стапарч (гл.) з суф. ‑а‑ і азванчэннем ‑п‑.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Настабу́рчаны ’непрыгладжаны, непаслухмяны (адносна валасоў)’ (ваўк., Сцяшк. МГ), настабу́рчыцца ’натапырыцца’ (шчуч., Сл. ПЗБ). Гл. стабарчи ’старчма, старчаком’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
старча́к, ‑а, м.
1. Палка, тонкі кол, уваткнутыя ў зямлю. Узбіцца на старчак.
2. Прадмет, які стаіць старчма. З возера — чым далей, тым больш — паказваюцца наверх нейкія чорныя старчакі. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Стро́матыч ‘проста на галаву (упасці)’ (бельск., КЭС), страмо́тыч ‘старчма, старчаком’ (Скарбы, Сцяц. Сл.). З стромы (гл. наступнае слова) і ‑тыч < тыкаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
куля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; незак., што.
Валіць набок; пераварочваць, перакульваць. Лодку падкідвала, куляла з боку на бок, ставіла старчма, залівала вадой, але яна зноў і зноў усплывала на паверхню. Дуброўскі.
•••
Куляць чарку — выпіваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
попII разг. (рюха) поп, род. папа́ м.;
◊
ста́вить, поста́вить на попа́ прост. старчако́м (старчма́) станаві́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ашчаці́ніцца, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -ніцца; зак.
1. Наставіць шчацінне, хіб ад злосці, страху, рыхтуючыся да абароны або нападзення.
Сабака ашчацініўся на незнаёмага.
2. Стаць старчма нібы шчацінне (пра валасы, вусы і пад.).
3. Выставіць якія-н. вострыя прадметы (штыкі, пікі, калы і пад.).
4. перан. Зазлаваць у адказ на якія-н. словы, учынкі (разм.).
А. на каго-н.
|| незак. ашчаці́ньвацца, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Старча́к ‘палка, тонкі кол, уваткнуты ў зямлю’, ‘прадмет, які стаіць старчма’ (ТСБМ), ‘дрэва са зламанай вершалінай (сукамі)’ (Сл. ПЗБ, Шатал.), ‘галоўны корань у дрэве’ (Сл. ПЗБ, Жыв. сл.), ‘плот-штакетнік’ (Нар. сл.), старшя́к ‘тоўсты канец бервяна’ (Сл. Брэс.), starczanik albo dzied ‘вертыкальны корань у сасне’ (Пятк. 2), прысл. старчака́ ‘вертыкальна; уніз галавой’ (Сл. ПЗБ, Ян., Янк. 2), старчакэ́ ‘тс’ (Сцяшк. Сл.), даць сторчака́ ‘ўпасці галавой уніз’ (ТС), старчако́м ‘старчма’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ, Янк. 2), старч ‘стырчак’ (ТС). Да сторч (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
тычко́м нареч.
1. старчма́, старчако́м, насто́рч; (стоймя) сто́йма;
2. (о кладке кирпича) старчако́м, папяро́чкай;
3. (об ударе) штурхялём.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
старчако́м, прысл.
Стаўма, вертыкальна, старчма. Падняўшы гарачы прэнт .. і трымаючы яго старчаком, як свечку, каваль падышоў бліжэй да хлапца. Кулакоўскі. // Тарчма (пра валасы, шчаціну і пад.). Валасы стаяць старчаком, як іголкі ў вожыка, мне іх ніколі не ўдавалася прычасаць. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)