Паме́та ’пісьмовы знак, подпіс, адзнака’ (ТСБМ). Аддзеяслоўнае ўтварэнне ад памеціць < меціць, мета (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Квіто́к ’квітанцыя, талон’ (ТСБМ, Бяльк.), ’запіска, пісьмовы дазвол’ (Нас., Грыг., Сл. паўн.-зах., Шат.). Гл. квіт.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
паме́та, ‑ы, ДМ ‑меце, ж.
Пісьмовы знак, надпіс, адзнака.
•••
Стылістычная памета — спецыяльнае ўказанне ў слоўніку на сферу ўжывання слова, яго моўную афарбоўку.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пісьмя́, ‑мені ’граматнасць’ (Нас.), пісьмёны ’старажытныя пісьмовыя знакі, літары’ (ТСБМ), стараж.-рус. письмя ’пісьмовы знак, літара’ (1057 г.), ’пісьмовы тэкст, тое, што напісана’ (XII ст.), святая, священная писмена ’Святое письмо’ (1073 г.); ст.-польск. piśmię = польск. pismo, чэш., славац. písmeno ’літара’, ст.-слав. писмѧ ’літара’, ’пісьмёны’. Прасл. дыял. *pisьmę паходзіць з *pisьmo (Бязлай, 3, 41). Да пісьмо (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
адпіса́ць, -пішу́, -пі́шаш, -пі́ша; -пішы́; -пі́саны; зак., што.
1. Даць пісьмовы адказ на пісьмо, запытанне і пад.
А. пісьмо.
2. (разм.). Перадаць у спадчыну па завяшчанні, апісаць.
А. дом сыну.
|| незак. адпі́сваць, -аю, -аеш, -ае (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адо́зва, ‑ы, ж.
Пісьмовы або вусны зварот да каго‑н. з заклікам, просьбай. [Маша:] — Во навіна якая! Мы будзем ставіць подпісы пад Адозвай за мір. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дыспазі́цыя, ‑і, ж.
1. План размяшчэння войск, флоту для бою або на месцы стаянкі.
2. У 18–19 стст. — пісьмовы загад войскам на бой або на марш.
[Лац. dispositio.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спіс, -а, мн. спі́сы, -аў, м.
1. Пісьмовы пералік каго-, чаго-н.
С. студэнтаў.
2. Рукапісная копія; перапісаны тэкст чаго-н.
Старажытныя спісы летапісу.
3. Дакумент, у якім пералічаны якія-н. звесткі.
○
Паслужны спіс — дакумент са звесткамі аб праходжанні службы.
|| прым. спі́сачны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
кантра́кт, -а, М -кце, мн. -ы, -аў, м.
Пісьмовая дамова, пагадненне з узаемнымі абавязкамі двух бакоў.
Падпісаць к.
К. паміж работнікам і работадаўцам.
Заключыць к.
○
Шлюбны кантракт — пісьмовы дагавор, пагадненне, якое рэгламентуе паводзіны і матэрыяльныя адносіны паміж мужам і жонкай.
|| прым. кантра́ктны, -ая, -ае і кантра́ктавы, -ая, -ае (спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
картэ́ль, -я, мн. -і, -яў, м.
1. Аб’яднанне буйных прадпрыемстваў якой-н. галіны прамысловасці, якія захоўваюць камерцыйную і вытворчую самастойнасць, арганізаванае з мэтай рэгулявання вытворчасці, забеспячэння панавання на рынку, кантролю над цэнамі і атрымання манапольных прыбыткаў.
Нафтавы к.
2. Пісьмовы выклік на дуэль (уст.).
|| прым. картэ́льны (да 1 знач.), -ая, -ае.
Картэльнае аб’яднанне.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)