подверну́ть сов.

1. (подвинтить) падкруці́ць, мног. пападкру́чваць;

подверну́ть кран падкруці́ць кран;

подверну́ть га́йку падкруці́ць га́йку;

2. (загнуть края) падгарну́ць; (штаны) падкаса́ць, мног. пападка́сваць; (рукава) закаса́ць, мног. пазака́сваць; (подмотать, напр., портянку) падкруці́ць, мног. пападкру́чваць, падмата́ць;

подверну́ть одея́ло падгарну́ць ко́ўдру;

подверну́ть ска́терть падгарну́ць абру́с;

подверну́ть рука́в закаса́ць рука́ў;

3. падвярну́ць; вы́круціць; вы́віхнуць, спрыві́ліць;

подверну́ть но́гу падвярну́ць нагу́;

4. (свернув в сторону, подъехать) падвярну́ць;

подверну́ть к до́му падвярну́ць да до́ма;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

адхілі́цца сов.

1. (наклониться в сторону) отклони́ться;

стрэ́лка ~лі́лася — стре́лка отклони́лась;

2. (сбиться, отойти от прямого направления) отклони́ться, уклони́ться;

мы ~лі́ліся ў бок ле́су — мы отклони́лись (уклони́лись) в сто́рону ле́са;

3. отодви́нуться, отстрани́ться, уклони́ться;

а. ад уда́ру — отстрани́ться (уклони́ться) от уда́ра;

4. (про что-л. прислонённое) отслони́ться;

5. отогну́ться, отверну́ться;

ко́ўдра ~лі́ласяодея́ло отогну́лось (отверну́лось);

6. (отвлечься в изложении) отклони́ться, уклони́ться, отойти́;

а. ад тэ́мы — отклони́ться (уклони́ться, отойти́) от те́мы

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

отверну́ть сов.

1. (отвинтить) адкруці́ць, мног. паадкру́чваць;

отверну́ть га́йку адкруці́ць га́йку;

отверну́ть кран адкруці́ць кран;

2. (отломить) разг. адкруці́ць, мног. паадкру́чваць, адлама́ць, мног. паадло́мліваць, паадло́мваць;

отверну́ть ку́кле ру́ку адкруці́ць (адлама́ць) ля́льцы руку́;

3. (повернуть в сторону) адвярну́ць, мног. паадваро́чваць;

отверну́ть лицо́ (от кого-л.) адвярну́ць твар (ад каго-небудзь);

4. (откинуть) адхілі́ць, мног. паадхіля́ць, адхіну́ць, мног. паадхіна́ць;

отверну́ть полу́ шу́бы адхілі́ць крысо́ фу́тра;

отверну́ть одея́ло адхілі́ць (адхіну́ць) ко́ўдру;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

нацягну́ць сов.

1. натяну́ть;

н. стру́ны — натяну́ть стру́ны;

2. (покрыться) натяну́ть; (о тучах и т.п. — ещё) заволо́чь;

н. на сябе́ ко́ўдру — натяну́ть на себя́ одея́ло;

к. ве́чару ~ну́ла хмарбезл. к ве́черу не́бо заволокло́ ту́чами;

3. (об одежде, обуви) натяну́ть; (с трудом — ещё) напя́лить;

н. хала́т — натяну́ть (напя́лить) хала́т;

4. (принести много чего-л.) натащи́ть;

н. галля́ — натащи́ть ве́ток;

5. завари́ться, настоя́ться; (влагой) пропита́ться;

чай ~ну́ў — чай завари́лся (настоя́лся);

6. разг. (сделать с натяжкой) натяну́ть;

н. ацэ́нку — натяну́ть оце́нку

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

укруці́ць сов.

1. ввинти́ть, вверну́ть, вкрути́ть;

2. заку́тать, заверну́ть; уку́тать; (чем-л.) обмота́ть;

у. дзіця́ ў ко́ўдру — заку́тать ребёнка в одея́ло;

у. каўбасу́ ў папе́ру — заверну́ть колбасу́ в бума́гу;

у. галаву́ ручніко́м — обмота́ть го́лову полоте́нцем;

у. цюк вяро́ўкай — обмота́ть тюк верёвкой;

3. прикрути́ть, уба́вить;

у. кнот — прикрути́ть (уба́вить) фити́ль;

4. замота́ть;

не заўва́жыў, як ~ці́ў ле́йцы ў ко́ла — не заме́тил, как замота́л во́жжи в колесо́;

5. прост. (присвоить, не возвратить что-л.) замота́ть, зажи́лить;

у. мно́га гро́шай — зажи́лить мно́го де́нег

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

адхілі́ць сов.

1. (в сторону) отклони́ть;

ве́цер ~лі́ў по́лымя — ве́тер отклони́л пла́мя;

2. (отодвинуть от себя) отстрани́ть;

а. галі́нку — отстрани́ть ве́тку;

3. (направить в сторону) отвести́;

а. руку́ — отвести́ ру́ку;

4. (отодвинуть что-л. прислонённое) отслони́ть;

5. (завернуть край) отогну́ть, отверну́ть;

а. ко́ўдру — отверну́ть одея́ло;

6. (устранить от участия в чем-л.) отвести́;

а. кандыдату́ру — отвести́ кандидату́ру;

7. (отказать в чём-л.) отклони́ть;

а. умо́вы пагадне́ння — отклони́ть усло́вия соглаше́ния;

8. (не принять) отве́ргнуть; отвести́;

а. план — отве́ргнуть план;

а. прапано́ву — отве́ргнуть (отвести́) предложе́ние;

9. (не допустить чего-л., помешать осуществлению чего-л.) отврати́ть, отвести́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сцягну́ць сов.

1. стяну́ть, стащи́ть; снять; (резким движением) сдёрнуть;

с. ло́дку з бе́рага — стяну́ть (стащи́ть) ло́дку с бе́рега;

с. ко́ўдру са спя́чага — стащи́ть (стяну́ть, сдёрнуть) одея́ло со спя́щего;

с. бот з нагі́ — стащи́ть (стяну́ть, снять, сдёрнуть) сапо́г с ноги́;

с. мяшкі́ ўніз — стяну́ть мешки́ вниз;

2. (в одно место) стяну́ть; собра́ть;

3. (сжимая, туго перевязать) стяну́ть;

с. шыне́ль рэ́менем — стяну́ть шине́ль ремнём;

4. (унести что-л. далеко) затащи́ть;

дзе́ці ~ну́лі куды́сьці гра́блі — де́ти затащи́ли куда́-то гра́бли;

5. безл. (о судороге) стяну́ть, свести́;

6. разг. (украсть) стащи́ть, стяну́ть;

7. безл. (начать затвердевать) схвати́ть;

на дварэ́ маро́зік, гразь ~ну́ла — на дворе́ моро́зец, грязь схвати́ло;

8. безл. (о воде) уба́виться, сойти́;

пасля́ паво́дкі ваду́у́ла — по́сле па́водка воды́ уба́вилось (вода́ сошла́)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

закруці́ць сов.

1. (крутя, завинтить, ввернуть внутрь) завинти́ть, заверну́ть;

з. га́йку — завинти́ть (заверну́ть) га́йку;

2. (поворачивая) закры́ть, заверну́ть;

з. кран — закры́ть (заверну́ть) кран;

3. (крутя, завить) закрути́ть;

з. ву́сы — закрути́ть усы́;

4. (обвивая кругом, намотать) закрути́ть, замота́ть;

з. ша́лік вако́л шы́і — закрути́ть (замота́ть) шарф вокру́г ше́и;

5. (заставить кругообразно двигаться) закружи́ть;

ён узя́ў яе́ за ру́кі і ~ці́ў па ха́це — он взял её за́ руки и закружи́л по ко́мнате;

6. (начать вертеть; поднять вихрем что-л.) закрути́ть, заверте́ть, взви́хри́ть;

ве́цер ~ці́ў лі́сце — ве́тер закрути́л (заверте́л, взви́хри́л) ли́стья;

7. (придать вращательное движение) закрути́ть;

з. ко́ла — закрути́ть колесо́;

8. (упаковать, обернуть) заверну́ть;

з. паку́пку ў папе́ру — заверну́ть поку́пку в бума́гу;

з. но́гі ў ко́ўдру — заверну́ть но́ги в одея́ло;

9. (начать качать из стороны в сторону) замота́ть;

з. галаво́й — замота́ть голово́й;

10. прост. (сказать) заверну́ть, закрути́ть;

ну і ~ці́ў! — ну и заверну́л (закрути́л)!;

11. без доп. (о метели) заверну́ть, подня́ться;

завіру́ха ~ці́ла — мете́ль заверну́ла (подняла́сь);

у мазга́х ~ці́лабезл. дурь в го́лову пришла́;

з. галаву́ — вскружи́ть го́лову

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

под, по́доII предлог;

1. с вин. в разн. знач. пад (каго, што); выражение «по́д гору» переводится з гары́;

поста́вить что́-л. под стол паста́віць што-не́будзь пад стол;

спря́тать что́-л. под замо́к схава́ць што-не́будзь пад замо́к;

спусти́ться под зе́млю спусці́цца пад зямлю́;

лечь под одея́ло ле́гчы пад ко́ўдру;

идти́ под пу́ли ісці́ пад ку́лі;

взять под свою́ защи́ту узя́ць пад сваю́ абаро́ну;

подпа́сть под влия́ние падпа́сці пад уплы́ў;

поста́вить под уда́р паста́віць пад уда́р;

поста́вить под угро́зу паста́віць пад пагро́зу;

попа́сть под дождь папа́сці (тра́піць) пад дождж;

вы́брать уча́сток под кле́вер вы́браць уча́стак пад канюшы́ну;

по́д руку пад руку́;

ему́ под со́рок яму́ пад со́рак;

дать де́ньги под распи́ску даць гро́шы пад распі́ску;

петь под аккомпанеме́нт роя́ля спява́ць пад акампанеме́нт рая́ля;

пляса́ть под бая́н скака́ць пад бая́н;

писа́ть под дикто́вку піса́ць пад дыкто́ўку;

сде́лать под мра́мор зрабі́ць пад ма́рмур;

2. с твор. пад (кім, чым); па́да (употребляется только в сочетании: па́да мной);

находи́ться под столо́м знахо́дзіцца пад стало́м;

лежа́ть под одея́лом ляжа́ць пад ко́ўдрай;

рабо́тать под землёй працава́ць пад зямлёй;

под охра́ной зако́на пад ахо́вай зако́ну;

находи́ться под влия́нием знахо́дзіцца пад уплы́вам;

быть под наблюде́нием врача́ знахо́дзіцца пад нагля́дам до́ктара;

идти́ под дождём ісці́ пад дажджо́м;

по́ле под кле́вером по́ле пад канюшы́най;

парохо́д под пана́мским фла́гом парахо́д пад пана́мскім сця́гам;

статья́ под его́ и́менем арты́кул пад яго́ і́мем;

под де́йствием луче́й пад уздзе́яннем прамянёў;

находи́ться под защи́той знахо́дзіцца пад абаро́най;

что ну́жно понима́ть под э́тим те́рмином? што трэ́ба разуме́ць пад гэ́тым тэ́рмінам?;

под угро́зой пад пагро́зай.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

у I (перед словами, начинающимися на ў — ва, ува) предлог

1. с род., в разн. знач. у;

у генера́ла сівы́я валасы́ — у генера́ла седы́е во́лосы;

у яго́ балі́ць галава́ — у него́ боли́т голова́;

прасі́ць кні́гу ў ву́чня — проси́ть кни́гу у ученика́;

шыць паліто́ ў краўца́ — шить пальто́ у портно́го;

жыць у тава́рыша — жить у това́рища;

вучы́цца ў старэ́йшых — учи́ться у ста́рших;

у канюшы́ны трайча́сты ліст — у кле́вера тройча́тый лист;

2. с вин., в разн. знач. в, во;

уе́хаць у лес — въе́хать в лес;

запіса́ць у сшы́так — записа́ть в тетра́дь;

зайсці́ ў шко́лу — зайти́ в шко́лу;

даро́га ў го́рад — доро́га в го́род;

паглядзе́ць ва ўсе бакі́ — посмотре́ть во все сто́роны;

пайсці́ ў актры́сы — пойти́ в актри́сы;

паступі́ць у інстыту́т — поступи́ть в институ́т;

пусці́цца ў ско́кі — пусти́ться в пляс;

ве́рыць у перамо́гу — ве́рить в побе́ду;

гуля́ць у ша́шкі — игра́ть в ша́шки;

глядзе́ць у акно́ — смотре́ть в окно́;

адзе́ты ў фо́рму — оде́тый в фо́рму;

запрэ́гчы ў са́ні — запря́чь в са́ни;

пафарбава́ць у зялёны ко́лер — покра́сить в зелёный цвет;

ператво́рым зямлю́ ў квітне́ючы сад — преобрази́м зе́млю в цвету́щий сад;

кла́сці се́на ў ко́пы — скла́дывать се́но в ко́пны;

паста́віць у су́вязь — поста́вить в связь;

уве́сь у дзе́да — весь в де́душку;

у мі́рны час — в ми́рное вре́мя;

у сераду́ — в сре́ду;

адзі́н раз у год — оди́н раз в год;

пло́шча ў два гекта́ры — пло́щадь в два гекта́ра;

у два разы́ больш — в два ра́за бо́льше;

у пе́ршую чаргу́ — в пе́рвую о́чередь;

сказа́ць у апраўда́нне — сказа́ть в оправда́ние;

прыйшлі́ ў го́сці — пришли́ в го́сти;

ко́ўдра ў кле́ткуодея́ло в кле́тку;

3. с вин. (для указания направленности действия на предмет) в, во; (с глаголами страля́ць и т.п. — ещё) по (кому, чему);

сту́каць у акно́ — стуча́ть в окно́;

страля́ць у праці́ўніка — стреля́ть в проти́вника (по проти́внику);

4. с вин. (вплоть до, достигая чего-л.) до (чего); по (что);

намяло́ сне́гу ў по́яс — намело́ сне́гу до по́яса (по по́яс);

трава́ ў кале́на — трава́ по коле́но (по коле́ни);

5. с вин. (при указании времени — в значении: в определённые дни, часы и т.п.) по (чему);

у свя́ты — по пра́здникам;

у выхадны́я дні — по выходны́м дням;

6. с вин. (идти с целью собрать, заготовить что-л.) за (чем); по (что);

пайсці́ ў грыбы́ — пойти́ за гриба́ми (по грибы́);

7. с предл., в разн. знач. в, во;

у ле́се — в лесу́;

сняжы́нкі кружы́ліся ў паве́тры — снежи́нки кружи́лись в во́здухе;

прачыта́ць у газе́це — прочита́ть в газе́те;

боль у нага́х — боль в нога́х;

трыма́ць у па́мяці — держа́ть в па́мяти;

стая́ць у дзвяра́х — стоя́ть в дверя́х;

быць у па́ртыі — быть в па́ртии;

са́мая шчаслі́вая ў све́це — са́мая счастли́вая в ми́ре;

гэ́та было́ ў чэ́рвеніэ́то бы́ло в ию́не;

у маладо́сці — в мо́лодости;

пе́ршы раз у жыцці́ — пе́рвый раз в жи́зни;

сла́ва расла́ ў пахо́дах — сла́ва росла́ в похо́дах;

у ху́ткім ча́се — в ско́ром вре́мени;

расказа́ў усё ў двух сло́вах — рассказа́л всё в двух слова́х;

спыні́цца ў нерашу́часці — останови́ться в нереши́тельности;

жыць у зго́дзе — жить в согла́сии;

е́хаць у са́няхе́хать в саня́х;

усе́ былі́ ў збо́ры — все бы́ли в сбо́ре;

разбіра́цца ў фа́ктах — разбира́ться в фа́ктах;

шыро́кі ў пляча́х — широ́кий в плеча́х;

ро́зніца ў гада́х — ра́зница в года́х;

спецыялі́ст у гэ́тай спра́ве — специали́ст в э́том де́ле;

нясто́мны ў по́шуках — неутоми́мый в по́исках;

быў у валёнках — был в ва́ленках;

жанчы́на ў бе́лым хала́це — же́нщина в бе́лом хала́те;

гру́дзі ў медаля́х — грудь в меда́лях;

во́кны ў ваго́нахо́кна в ваго́нах;

ва ўся́кім вы́падку — во вся́ком слу́чае;

8. с предл. (в направлении, следуя направлению) по (чему);

у кіру́нку да го́рада — по направле́нию к го́роду;

ва ўсіх напра́мках — по всем направле́ниям

у II межд. (при выражении угрозы, укоризны, негодования) у;

у! банды́т — у! банди́т

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)