*І́мяла, йімяла, н. р. (стаўб., Нар. лексіка. 158). Гл. амела.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Ізгі́дзіць, ізгы́дыты ’зганіць, абгаварыць’ (брэсц., Нар. лексіка, 77). Ад гідкі (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ізно́ў, ізну́ (гродз., Нар. лексіка, 42). Зноў (гл.) з прыстаўным і‑.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
экспрэсі́ўны, ‑ая, ‑ае.
Які вызначаецца экспрэсіяй; выразны. Экспрэсіўная лексіка. □ Сваё слова ў мясцовых жыхароў часта вызначаецца побытавай канкрэтнасцю зместу або асаблівай экспрэсіўнай адметнасцю ад новага слова. Крывіцкі. Купалаўскі верш заўсёды хвалюе, ён напеўны, меладычны, як народная песня, і ў той жа час неспакойны, імклівы, экспрэсіўны, драматычна напружаны. Ярош.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ігы́ ’так’ (брэсц., Нар. лексіка, 77), ’ага, але’ (стаўб., Нар. лексіка, 158; Мат. Маг.), рус. дан. иги́ ’але’, варонеж. игы́ ’але, добра, так’, укр. ігі́ ’цьфу’. З і‑гы, дзе і (гл. І 2) выступае ў функцыі выклічніка, гы < га (гл.) пад уплывам пачатковага і‑. Гл. ага.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бытавы́, ‑ая, ‑ое.
1. Які мае адносіны да быту. Бытавыя ўмовы, патрэбы. Бытавое абслугоўванне. // Прызначаны для штодзённага карыстання. Бытавая пасуда. Бытавы грым. // Звязаны з прадметамі шырокага ўжытку. Бытавыя словы. Бытавая лексіка.
2. Які апісвае, паказвае быт людзей якой‑н. сацыяльнай групы. Бытавы раман. Бытавы нарыс.
•••
Бытавая з’ява гл. з’ява.
Бытавое разлажэнне гл. разлажэнне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ігру́шка ’вазон’, ’від хатніх кветак’ (Бір. Дзярж.), Лексіка-семантычны тып утварэння ад ігруша (гл.) з памянш. суф. ‑к‑а.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Іспа́шка ’від арэнды зямлі, пры якой плацяць часткай атрыманага ўраджаю’ (полац., Нар. лексіка, 140), испа́шь ’псаванне скацінай засеянага поля’ (Нас.). Аддзеяслоўнае ўтварэнне. Гл. пахаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вы́сечы ’высечы’ (БРС, Нас., Бяльк.), ’вы́красаць (агонь)” (Шат.). Гл. сячы. Значэнне ’выкрасаць агонь’ утворана лексіка-семантычным спосабам на базе першага значэння (Шанскі, 1, В, 231).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Іршаве́йка ’рыбалоўная сетка з малымі вочкамі ў сеткавым палатне’ (віц., Нар. лексіка, 34). Мабыць. кандэнсат словазлучэння варшаўская сетка з суф. ‑ейк‑а, часткова перааформлены фанетычна ў пачатку слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)