Ванзэ́лак ’вузельчык, клунак’ (КТС), вандзэ́лак ’тс’ (КЭС). З польск. węzełek ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
упо́л, прысл.
Разм. Пасярэдзіне. Клунак перавязаны ўпол. □ Пнёў .. [у садзе] было шмат, а іншыя дрэвы зломаны ўпол і ўжо абраслі маладымі парасткамі. Кулакоўскі.
•••
Узяць (схапіць) упол каго гл. узяць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
*Склума́чыць, склума́чыты ‘скомкаць’ (Клім., Сл. Брэс.). Кантамінацыя скамячыць і клумак ‘клунак’, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вандзэ́лак, ‑лка, м.
Разм. Клунак. На паўстанку было малалюдна: усяго некалькі чалавек — хто з чамаданам, хто з вандзэлкам — сядзелі на лаўках пад клёнамі, ды ля агароджы стаяла фурманка. Хадкевіч.
[Польск. węzełek.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Клу́мак ’дробныя рэчы, звязаныя хусткай’ (Касп., Гарэц., Сцяшк., Бір., Мядзв., Яруш., КЭС, лаг.). Гл. клунак.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Клуні́цца ’задыхацца’ (Нік.). Няясна. Параўн., аднак, клунак у значэнні ’вязка, звязка’, тады *клуніць ’звязваць’ > Жлуніцца ’звязваццаʼжлуніцца ’задыхацца’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тра́йстка ’невялікі мяшок, сумка’ (Касп.). У выніку перастаноўкі ‑р‑ з тайстра ’кайстра, торба, клунак’ (гл.). Параўн. таксама кайстра 2 ’тс’, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Табола, ст.-бел. тобола ’клунак, цюк’ (XV ст., КГС). Параўн. укр. тобі́лка ’скураная сумка’, рус. тобо́лка ’сумка, клунак’, польск. tobola, tobół ’тс’, в.-луж. toboła ’торба’, н.-луж. toboła ’сумка пастуха’, чэш. tobola ’торба’, славац. tobolka ’кашалёк’, славен. tobāec ’кашэль, сумка’, серб.-харв. тобо̑лац ’скураны мяшочак, кашалёк; калчан’, балг. тобо́лец ’скураная сумка’. Прасл. *tobola ’торба, мяшок; кашалёк’ без пэўнай этымалогіі (ЕСУМ, 5, 585; Борысь, 636).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Но́шта ’ноша, вязка, клунак’ (Гарэц.; брасл., шчуч., даўгаўп., ігнал., Сл. ПЗБ). Паводле аўтараў названага слоўніка, з літ. naštà ’тс’ (аддзеяслоўны назоўнік ад nèšti ’нясці’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
разы́нкі, ‑нак; адз. разынка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Сушаныя ягады вінаграду. Маці паслала абрус на траве, дастала з воза клунак. У ім хлеб, .. пірог з разынкамі, катлеты, маласольныя агуркі і гладышык з агурочным расолам. С. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)